نویسندة این مقاله ضمن بررسی جهان نمادین باستان، اسلام شیعی و تجدد معتقد است در ذهنیت ایرانیان، میان جهان نمادین باستانی و اسلامی- شیعی پیوندی تاریخی وجود دارد و از اواخر سدة نوزدهم، ورود تجدد به ایران با دستاوردهایی نظیر تأسیسات تمدنی، شکل‌گیری جنبش مشروطه و حکومت پهلوی سبب گسست در این ذهنیت شده است. با وجود این گسست، ذهنیت ایرانیان ویژگی‌های نمادین خود را حفظ کرده است و تاکنون نتوانسته جهان نم...

مسئله اصلی پژوهش حاضر تبیین و تحلیل دلایل تصادم چند تمدن در خاورمیانه و به صورت تخصصی در بحران سوریه می­باشد. این مقاله در زمرۀ پژوهش‌های بنیادی قرار دارد و برای انجام آن از منابع اسنادی، کتابخانه‌ای و اینترنتی بهره برده شده است که با استفاده از تحلیل‌های استنباطی در چارچوب روش توصیفی و تحلیلی به رشته تحریر در آمده است. یافته­های پژوهش نشان داد، امروزه ما شاهد یک جنگ تمدنی تمام عیار هستیم که سه...

نویسندة این مقاله ضمن بررسی جهان نمادین باستان، اسلام شیعی و تجدد معتقد است در ذهنیت ایرانیان، میان جهان نمادین باستانی و اسلامی- شیعی پیوندی تاریخی وجود دارد و از اواخر سدة نوزدهم، ورود تجدد به ایران با دستاوردهایی نظیر تأسیسات تمدنی، شکل گیری جنبش مشروطه و حکومت پهلوی سبب گسست در این ذهنیت شده است. با وجود این گسست، ذهنیت ایرانیان ویژگی های نمادین خود را حفظ کرده است و تاکنون نتوانسته جهان نم...

در بررسی تحولات جدید در جهان اسلام و سقوط دیکتاتورهای جهان عرب، تناقضی گفتمانی وجود دارد؛ گفتمانی معتقد است این خیزش‌ها از درون جوشیده و ریشه در پیشینه اسلامی، واقعیات تاریخی، تمدنی، فرهنگی و اجتماعی این کشورها دارد و به صورت یک پروسه و فرایند است. گفتمان دیگر ادعا می‌کند تحولات اخیر، پروژه‌ جدید امریکا برای منطقه است. حامیان این دیدگاه معتقدند که این خیزش‌ها را امریکا به ‌طور غیرمستقیم به وجود...

رابطه میان سطح تحلیل و اجتهاد (به معنای نظریه پردازی) از موضوعات مهم در علوم اجتماعی است. در این نوشتار تلاش می شود نشان داده شود که میان سطح تحلیل و تفکر و اجتهاد رابطه ای خاص وجود دارد و استفاده از هر سطح تحلیل بر استنباط ها و برون دادهای اجتهادی تأثیرگذار خواهد بود. اساساً این سطح تحلیل است که میزان اهمیت و اولویت مسائل را برای متفکر و مجتهد مشخص می کند. در این مقاله، مقام تبیین رابطه این دو،...

هرچه از ظهور زرتشت می گذشت عقاید این دین به سستی و تزلزل می گرایید و دولت ساسانی ضعیف تر می شد تا اینکه اعراب از سال 12 هجری به بعد طی نبردهای جسر، قادسیه، نهاوند و ... بخش هایی از ایران را با کمترین مقاومتی و با انگیزه های مادی و معنوی به تصرف خود درآوردند. ایرانیان بر این مسأله واقف شدند که عدالت اسلامی و برابری و مساوات می تواند آن ها را از بی عدالتی های حاکمان و نظام طبقاتی ساسانی برهاند و ...

متون و کتاب‌‌های متعددی باب آشنایی خوانندگان امروزی را با دستاوردهای کهن تمدن باز می‌‌کنند. نقد این کتاب‌‌ها راهی به سوی زدودن ابهام و روشن‌‌ کردن قابلیت‌‌های متون و حوزه‌‌های متعدد فکری و نگارشی نویسندگان و، در مواقع ترجمه، مترجمان آن‌‌ها محسوب می‌‌شود. در خصوص موارد قوت و کاستی کتاب تمدن اسلامی در عصر عباسیان از حوزه تألیف و ترجمه می‌‌توان فرض کرد که ارائة دستاوردهای تمدنی عصر عباسی انگیزة تأ...

بحث و گفتگو در بار? عوامل گسترش و تکامل فرهنگ و تمدن اسلامی پیچیده و نیازمند بررسی‌های همه جانبه است. اینکه چرا و چگونه اسلام از میان اعراب که در مقایسه با دیگر اقوام پیشینه و بهر? تمدنی چندانی نداشتند ظهور کرد و آنان را متحول و متحد ساخت موضوعی اساسی است و نیاز به بررسی مستقلی دارد، اما اینکه توسعه و تکامل فرهنگ و تمدن اسلامی حاصل نشر و تبلیغ آموزه‌های اسلامی به دست اعراب مسلمان از سویی و ترکی...

یکی از گرایش‌های جدید در تفسیر که در یک‌صدساله اخیر مورد توجه مفسران قرآن قرار گرفته، رویکرد اجتماعی به قرآن است. در این رویکرد، مفسر قرآن درصدد تلاش برای حل مشکلات اجتماعی، پاسخگویی به شبهات و نیازهای عصر جدید، توجه به جهت‌گیری‌های عصری درباره مسائل اجتماعی برای ساختن تمدنی مبتنی‌بر قرآن و آموزه‌های وحیانی است. این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی درصدد است تا نشان دهد که رویکرد اجتماعی به قرآن، ا...

 شاعران فارسی زبان با دلبستگی به دین اسلام تمدنی اسلامی– ایرانی را پایه­گذاری کردند که آموزه­های دینی معطوف به انتظار در شعر کهن فارسی توسط این شاعران متجلی شده است. در این پژوهش با استخراج اشعار با مضامینی پیرامون مفاهیم آخرالزمانی شامل مقولاتی چون: دجال، رجعت، امامت و ... در محدوده زمانی قرن پنجم الی دهم هجری قمری، یک طبقه­بندی از اشعار ارائه شد و سپس با توجه به تفسیرهای ادبی، سیمای موعود، نش...