یکی از مسائل مورد اختلاف میان شیعه و اهل سنت مشروعیت جمع دو نماز می باشد. شیعه برای نماز ظهر و عصر و برای نماز مغرب و عشاء وقت مشترک قائل است یعنی می توان نماز ظهر و عصر را و نماز مغرب و عشاء را با هم خواند. البته بعضی از فقها معتقدند که بدون عذر تآخیر در نماز جائز نمی باشد. اهل سنت قائل به وقت مشترک بطور مطلق نمی باشد و جمع بین دو نماز را در مواردی خاص جایز می داند. در این مقاله استدلال هر دو ...

خاخام ریوِن فایرستون (Reuven Firestone) خاورشناس آمریکایی در مقاله خود، با استفاده از سیر تاریخی تعیین ذبیح حضرت ابراهیم7 در ادیان ابراهیمی و بر مبنای شناختی که از این ادیان دارد و به باور اهمیت نژاد و آباء و اجداد از نظر همه پیروان ادیان، به مقایسه­ای بین یهودیت، مسیحیت و اسلام می­پردازد. وی حضرت اسحاق7 را از نظر یهودیت، مسیحیت و شیعه متقدم، و حضرت اسماعیل7 ـ که خود نیز قایل بر ذبیح بودن وی است...

مسئله لعن، یکی از ضروریات اجتماعی و از راه های جداسازی حق از باطل است. رساله حاضر با عنوان "مفهوم شناسی لعن و مصادیق آن در روایات نبوی از دیدگاه فریقین" و به هدف تبیین مفاهیم و مصادیق لعن در لسان پیامبر تدوین شده است. لعن به معنای طرد و دور راندن از رحمت همراه با خشم و تنفر است. از مقایسه واژه لعن و لغات متقارب المعنی آن، می توان گفت: در لعن نسبت به دیگر واژگان، شدت غضب و ابراز انزجار بیشتری مش...

معنای عقلانی و تحلیلی بداء به عنوان یکی از مهم ترین آموزه های شیعۀ امامیه (اثنی عشری) نه تنها بدعت آمیز نیست بلکه با عقل و شرع سازگار است. اهل تسنن در آثار روایی و الهیاتی خود، بداء را بدعت به شمار آورده و آنرا مردود دانسته اند. در مقابل، امامیه بر این باورند که اگر معنای حقیقی این اصطلاح روشن شود (که هدف این نوشتار هم همین است) آنگاه همه مسلمانان من جمله اهل تسنن نیز آنرا خواهند پذیرفت. این مق...

آشنایی با فضای صدور حدیث، سبب فهم دقیق‌تر و کامل‌تر مراد معصوم می‌گردد. روایات فقهی شیعه، در فضایی صادر شده‌اند که فرهنگ و باور اکثریت اهل سنت بر آن حاکم بوده است. آشنایی با قراین تأثیرگذار در فهم ظرافت‌های موجود در روایات فقهی شیعه، نیاز به آگاهی از روایات نبوی معتبر نزد اهل سنت، اقوال و آرای صحابه، تابعیان و عالمان دو سده نخست هجری دارد. جمع‌آوری این قراین سبب می‌شود که روایات تقیه‌ای نیز به...

در منابع مختلف شیعه معادل اصطلاحات و مفاهیم متعددی بکار رفته است که هریک نیازمند توضیح و تشریح تخصصی است. صرف نظر از این تنوع می‌توان این مفاهیم را در چند گروه اصلی دسته‌بندی کرد: شیعه محب، شیعه جلد و رافضی( اعم از مقیت، خبیث و غالی) این اصطلاحات، از سده‌های میانه به بعد، دچار تغییر مفهومی‌شدند؛ بطوری که، اصطلاح شیعه، به طور مطلق، به کسانی گفته شد که در گذشته، رافضی غالی نامیده می‌شدند. در سده‌...

بنای عقلاء یکی از مباحث مهم فقه و اصول به شمار می‌رود زیرا پدیده‌ی بنای عقلاء در فرآیند استنباط احکام دارای ارزش و اهمیت بسیار بالایی است و از دیر زمان این مسئله مورد عنایت فقها بوده است و هم چنین به این دلیل که ما با مسائل مستحدثه‌ی زیادی مواجه هستیم که پاسخی برای آن‌ها در کتاب و سنت ذکر نشده است اما با استناد به بنای عقلاء می‌توان به آن‌ها پاسخ داد. لذا این پژوهش با هدف سیر تحول و تطور بنای ع...

قاعده روایی "لِلْمُصِیبِ أَجْرَانِ وَ لِلْمُخْطِئِ أَجْرٌ وَاحِدٌ" که در این پژوهش از آن به «نظریه معذوریت» تعبیر شده، تلخیص روایتی منقول از عمرو بن عاص و ابو هُریره، در کتب حدیثی اهل سنت می‌باشد، که بیشتر در جواز اجتهاد و اثبات عقیده مخطئه به آن استناد شده و شیعه آن را تلقی به قبول نموده است. در این مقاله برای تبیین علل ردّ یا قبول یا شهرت این روایت در بین علمای شیعه از زمان حضور تا عصر حاضر، به بررسی سیر تلقی به ق...

آیات بسیاری درقرآن وجود دارند که شأن نزول آنها در تفاسیر روائی شیعه، اهل بیت(ع) یا امام علی(ع) دانسته شده‌است؛ اما در تفاسیر اهل سنت بر افراد دیگری از جمله خلفای راشدین انطباق داده شده است. آیۀ 274 بقره یکی از این آیات است. آیۀ مذکور در تفاسیر اهل سنت، بر اصحاب خیل، عثمان بن عفان، عبدالرحمن بن عوف و ابوبکر مصادیق انفاق کنندگان منطبق شده است. بررسی‌ها در این مقاله نشان می‌دهد، روایات مورد استناد...

در بحث که راجع به مهمترین تمایزات اعتقادی شیعه نسبت به اهل سنت است، در حوزه جبر و اختیار، معتزله به تفویض، اشاعره به جبر، و شیعه به «امر بین الامرین» قایل اند. از منظر شیعه، امام باید منصوص از جانب خدا و رسول باشد، و نیز نبی و اما باید هر دو معصوم از گناه و اشتباه باشند. لیکن اهل سنت تصمیم اهل حل و عقد را در انتخاب امام شرط می دانند و به عصمت ائمه معتقد نیستند. موضع اهل سنت در خصوص بداء انکار ا...