با اشغال ایران در شهریور 1320 توسط متفقین، زمینه ی مناسبی برای تشکیل احزاب و جمعیت های سیاسی در ایران به وجود آمد. با اشغال آذربایجان، گروه ها و جمعیت های مختلفی با گرایش های سیاسی خاص درآذربایجان شکل گرفتند که معمولاً به سه دسته ی چپ طرفدار سوسیالیسم، تجزیه طلب و شاه دوست تقسیم می شدند. یکی از این جمعیت های سیاسی، جمعیت فداکاران آذربایجان بود که در تبریز، با رهبری محمد دیهیم و با گرایش سیاسی شا...

مغرب اسلامی در اثر فروپاشی دولت ادریسیان، دچار عدم تمرکز سیاسی و منازعه قبایل بربر بر سر قدرت بود. در چنین شرایطی شکل­گیری جنبش اجتماعی مرابطون، موجب تداوم قدرت مسلمانان در شمال آفریقا و اندلس شد. با نظر به اهمیتِ جنبش اجتماعی مرابطون، بررسی منطق حاکم بر این جنبش پرسش اصلی این مقاله است. چارچوب نظری مقاله در بازشناسی منطق این جنبش «نظریه بسیج منابع» است. بر اساس این نظریه رهبران جنبش مرابطی از ن...

یکی از تعاریف مطرح در مورد سرمایه اجتماعی این است که سرمایه اجتماعی مجموعه هنجارهای موجود در سیستم های اجتماعی است که موجب ارتقای سطح همکاری اعضای آن جامعه گردیده و درجه اعتبار و همبستگی آن ها را تقویت می نماید که موجب پایین آمدن سطح هزینه های تبادلات و ارتباطات می گردد . پرسش اساسی دراین پژوهش این است که نقش دولت در ایجاد ، تداوم و تغییر سرمایه اجتماعی در تاریخ معاصر چه بوده است ؟ و نیروهای ...

چکیده جنبش دالایی ‏لاما به عنوان یک نمونه ‏ی مورد ی از جنبش‏ های سده‏ ی بیست‏ و‏یکم انتخاب شد و پژوهشگر قصد گونه‏ شناسی این جنبش و بازشناسی ویژگی ‏های جنبش‏ های نوین اجتماعی را در این جنبش داشته است. برای پاسخ به پرسش‏ های مطرح ‏شده از طرح ‏های تحلیلی تاریخی، دیالکتیکی و تحلیل المان استفاده شد و روش پژوهش نیز کتابخانه‏ ای بود. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که جنبش دالایی‏ لاما مانند سایر جنبش ...

ادبیات معناباخته، یکى از جریان‏هاى ادبى معاصر است که بر پایه نگاه یأس آلود و بدبینانه نسبت به انسان و هستى شکل گرفته است. این جریان، تقریبا همزمان با غرب، در طىّ دو دوره استیلاى استبداد رضاشاه و بعد از آن در جریان وقوع کودتاى 28 مرداد 1332 و شکست جنبش ملى شدن صنعت نفت در ادبیات ایران مجال ظهور پیدا کرد. در داستان‏هاى بهرام صادقى، مؤلفه‏هاى معناباختگى به اشکال گوناگون بى‏هدفى، بى‏ایمانى، بى‏هویّتى...

مطالعه قراردادهای نفتی نشان دهنده آن است که با توجه به میزان و نحوه مداخله شرکت سرمایه گذار نفتی، دولت و یا شرکت دولتی میزبان در قراردادهای اکتشاف، توسعه و استخراج نفت، با تنوع و تحول شگرفی مواجه هستیم. تحولی که شروع آن از انتقال مالکیت عین در "قراردادهای امتیازی" (Concession Agreement) آغاز و در ادامه به انتقال مالکیت منفعت در قراردادهای موسوم به "قراردادهای اجازه بهره برداری".(License Agreeme...

نوشتار پیش بر طرح این مسئله متمرکز است که چرا و متأثر از چه عواملی، شاهد ایفای نقش اجتماعی ادبیات شفاهی و نوشتاری در پروسۀ عصر نهضت هستیم؟ براساس الگوی تحلیل روایت متن و جامعه‌شناسی منابع، نتایج بررسی نشان می‌دهد که مضمون‌های تاریخی همواره از محورهای بحث در متون ادبی بوده‌اند؛ اما ادبیات جدید ایران، از وقایع مهم تاریخی ازجمله انقلاب مشروطیت، جنبش ملی‌شدن صنعت نفت، کودتای 28 مرداد 1332 و حوادث ع...

یکی از مسائل مهم پیرامون آسیب­شناسی جنبش جنگل، آسیب­شناسی اید‏ئولوژیک سیاسی آن است. زیرا از این دیدگاه جنبش چندان مورد مطالعه قرار نگرفته است. در این راستا، این پرسش مطرح است که اید‏ئولوژی سیاسی جنبش، از آغاز تا پایان، چه تغییراتی در روند خود داشته و این تغییرات چه تأثیراتی بر میزان مشروعیت و سرنوشت آن داشته است. برای بررسی این موضوع، نخست محورهای ایدئولوژی جنبش در سال‏های اولیۀ مبارزه مورد مطا...

چکیده اعتدال و افراط از موضوع های اساسی جنبش های اسلامی معاصر هستند؛ به بیان ساده، جنبش های اسلامی معاصر، اغلب به اعتدال یا افراط گرایش داشته اند یا در حال نوسان میان این دو طیف بوده اند. یکی از بزرگ ترین جنبش های اسلامی معاصر، اخوان المسلمین مصر است؛ به نظرمی رسد، این جنبش نیز از زمان تأسیس در سال 1928 تاکنون، میان اعتدال و افراط در نوسان بوده است؛ بر این اساس، پرسش اصلی این پژوهش، بررسی دلایل...

جنبش های اجتماعی به منزله موضوعاتی مهم در جامعه شناسی، اخیرا از جایگاه ویژه ای برخوردار شده اند تا جایی که آلن تورن جامعه شناسی را علم جنبش های اجتماعی می داند. در این مقاله نیز ضمن تأکید بر بحث جنبش های اجتماعی و بررسی ابعاد نظری آنها با استفاده از روش اسنادی، به زمینه های شکل گیری جنبش جنگل به مثابه یکی از جنبش های استقلال طلبانه و مردمی اشاره می شود. این جنبش که در تداوم خواسته های جنبش مشرو...