«صبر» در آموزه های دینی، به عنوان یکی از مفاهیم اساسی ایمان شناخته می شود. این واژه به همراه مشتقّات خود، ۱۰۳ بار در قرآن به کار رفته است که نشان از اهمیّت ویژه این خصیصه اخلاقی از دیدگاه دین مبین اسلام و قرآن کریم دارد. این واژه با حفظ معنای لغوی و اصطلاحی با بسیاری از مفاهیم اخلاقی و دینی ارتباط معنایی پیدا می کند. بر این اساس، تبیین ارتباط صبر با مفاهیمی نظیر نماز، ایمان، تقوا، اسلام، یقین، نی...

عبدالرحیم محمود از شاعران شهید معاصر فلسطینی است که با درک مشکلات جامعه و انعکاس آن در شعر خود، سعی دارد وجدان جامعه را تحریک و چهره¬ی واقعی صهیونیسم را بر ملا سازد. این شاعر نه تنها در حوزه¬ی ادبیات بلکه عملاً پا به میدان مبارزه با استعمار و اشغال گذاشت و تا رسیدن به درجه¬ی رفیع شهادت، استقامت و پایداری نمود. این پژوهش به بررسی حوزه¬های معنایی بارز و برجسته¬ی مربوط به مقاومت اختصاص دارد و حوزه...

معتبرترین اطلاعات زبان شناختی نسبت به زبان عربی عصر نزول، از طریق قرآن کریم قابل دستیابی است. ‏لذا در مرحله نخست این پژوهش، مفردات قرآنی متعلق به حوزه معنایی «روابط زناشویی» گردآوری و ‏صورت بندی های حاکم بر آنها مورد بررسی قرار گرفت که در نهایت صورت بندیهای شش گانه؛ رابطه ‏مجاورتی، رابطه تماس، رابطه فراگیری، مکان انگاری زن، سخن یا کنش ناپسند و [خون] آلودگی استخراج ‏گردید. در مرحله دوم این پژوهش...

مفهوم صبر از برترین و جامع ترین فضائل اخلاقی و معنوی است که اهمیت و جایگاه ویژه ای در آموزه های اسلامی دارد. این فضیلت انواع و مراتب مختلفی را شامل می شود. در پژوهش حاضر با توجه به بافت و سیاق آیات، روابط معنایی صبر با سایر مفاهیم همجوار در دو حوزه اصلی مفاهیم موافق و مفاهیم مخالف، مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. ایمان، تقوا، یقین، شکر، توکل، مغفرت از جمله مفاهیم موافق صبر است .صبر با مف...

این پایان نامه درصدد توضیح مفهوم حوزه معنایی و بررسی تحول پیش آمده در برخی حوزه های معنایی زبان فارسی است ، پس از وقوع انقلاب اسلامی در سال 1357 شاید چشمگیرترین تحول در لایه معنایی زبان فارسی روی داده باشد که در این رساله بررسی موردی چندین واژه مانند: مستضعف ، مستکبر، امام، بدحجاب ، خواهر، برادر، پاسدار، منافق، امت ، سرود، مدرس ، گروهک ، جهادگر، جانبازبراسا شیوه حوزه معنایی مورد بررسی قرار گرفت...

برای «حکمت» در تفاسیر معانی و مصادیق متعددی ذکر شده است. این اختلاف وتعدد، نوعی توسعه معنایی در طول زمان ایجاد کرده که باعث اختلاف نظرهایی شده است. حتی در دوره های متأخر به فلسفه هم «حکمت»اطلاق شده است و حال آن که «حکمت قرآنی» و «فلسفه» در تعریف، روش، غایت و هدف با هم تفاوت دارند. بررسی و تحلیل دقیق معنای قرآنی «حکمت» می تواند تصویری روشن از منظور قرآنی آن ارائه داده و حدّ و مرزها را مشخص کرده و...

در فرایند ترجمه قرآن کریم ترجمه واژگان کلیدی قرآنی از اهمیت بالایی برخوردار است؛ زیرا این واژگان نظام معنایی و جهان بینی قرآن کریم را شکل می دهد. میزان توفیق مترجم در این مرحله، هم به فهم دقیق و انتخاب درست او در برابریابی واژگان و حفظ یکدستی و نظام مندی در کار ترجمه باز می گردد و هم به اینکه زبان ترجمه و برابرهایی را که انتخاب کرده تا چه اندازه توانسته است نقش و روابطی را که میان مفاهیم کلیدی ...

واژه «کریم» از نظر مفهوم و معنا یکی از واژه های مهم و در عین حال، پیچیده قرآنی است که تاکنون با رویکرد معناشناسانه به آن پرداخته نشده است. پژوهش حاضر کوشیده است تا به روش توصیفی ـ تحلیلی، این واژه را در قرآن مجید، مورد واکاوی قرار دهد. در این پژوهش، با استفاده از قاعده سیاق و ارتباط مفهومی واژه «کریم» با واژه های همنشین و جانشین، چگونگی کاربرد این واژه در سراسر آیات قرآن مجید تبیین گردیده است. ...

چکیده حسنه از جمله موضوعات اخلاقی قرآن کریم است و علی رغم اهمیت آن، کمتر مورد توجه قرار گرفته است و آن طور که شایسته آن است بدان پرداخته نشده است و اغلب به صورت تفسیر آیه ای و بدون توجه به نظام و همبستگی معنایی که بین مفاهیم کلیدی آن وجود دارد، بدان نگریسته شده است. پژوهش حاضر در صدد بررسی موضوع حسنه به روشی منسجم و نظام مند است تا مشخص سازد، واژگان کلیدی مفهوم حسنه در دو حوزه هم معناها و متض...

اسماء و صفات الهی همواره مورد بحث و نظر توسط اندیشمندان در حوزه دین قرار گرفته است و بر همین اساس مکاتب مختلف فکری شکل گرفته است. در این میان برخی از صفات و اسماء الهی هم تنها ترجمه ای ساده شده و کمتر مورد توجه قرار گرفته است .«ربّ» از جمله همین اسماء و صفات الهی است که کمتر در قرون گذشته مورد بحث واقع شده است. در حیطه لغت نیز این واژه به گونه های مختلف ترجمه شده است. همچنین در تفاسیر نیز کمتر ب...