امروزه در برنامه‌ریزی‌های از بالا به پایین، اصل مشارکت مردمی و توجه به نیاز ساکنان، نادیده گرفته می‌شود. در راستای این بی‌توجهی‌ها، شاهد آسیب‌های اجتماعی و فرهنگی در سطح محلات شهری هستیم. در این پژوهش، محلۀ خیام در شهر ایلام، برای به‌کارگیری رویکرد مشارکتی در تدوین طرح راهبردی پیشنهادی برگزیده شد. مقیاس تحلیل در پژوهش حاضر، محلۀ شهری و محدودۀ مطالعاتی آن، ناحیۀ 4 از منطقۀ یک طرح تفصیلی مصوب 139...

مقاله حاضر با اتخاذ رویکرد فضایی ـ اجتماعی با تلفیق نظریه های کنترل اجتماعی و نظریه های جامعه شناسی شهری به بررسی رابطه بین هویت محله ای و کنترل اجتماعی که در نهایت به کاهش نابهنجاری اجتماعی در شهر می انجامد، پرداخته است. این مقاله، حاصل تحقیقی با استفاده از روش پیمایش بر روی 372 نمونه از 6 محله تهران (محله های زرگنده، شهرآرا، نارمک، شهرک راه آهن، امیریه و شهرک فردوس) بوده است. یافته های تحقیق ...

محله به عنوان هویت اجتماعی- اقتصادی پویا و ترکیب یافته از کاربری های تأمی نکننده نیازهای روزمره در شهر قلمداد میشود که علاوه بر ابعاد کالبدی دارای ماهیت اجتماعی، حس همبستگی، هویت جمعی و دسترسی به خدمات و تسهیلات مورد نیاز است. از سوی دیگر اقتصاد پایدار محلی به ساکنان و مدیران شهری امکان بهره گیری از فرصت های سرمایه گذاری در محله را می دهد و منجر به تأمین خدمات شهری، کاهش هزینه های نگهداری شهر و...

جمعیت سالمندان در سال های اخیر رشد روز افزونی داشته است. به طوری که طبق پیش بینی های انجام شده تا سال 2050 میلادی، 22 درصد جمعیت جهان را سالمندان تشکیل خواهند داد. هدف این پژوهش، برنامه ریزی محله دوستدار سالمند با رویکرد مشارکتی است. بدین منظور ابتدا مشارکت شهروندان به طور کامل تعریف شد، سپس سالمندان و نیازهای آن ها از جنبه های مختلف و مفاهیم شهر دوستدار سالمند مورد بررسی قرار گرفت. روش گردآوری...

دیدگاه توسعۀ محله ای پایدار، رویکرد نوینی را تقویت می کند که در آن حل مشکلات شهری در بازگشت به مفهوم محله به عنوان سلول های حیات شهری تصور می شود. هدف کلی این پژوهش بررسی پایداری محلات سیزده گانۀ منطقۀ 19 شهرداری تهران است. بدین منظور شاخص های اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و زیست محیطی سنجیده شدند. با توجه به مؤلفه های تحت بررسی و ماهیت کاربردی تحقیق، روش این پژوهش توصیفی ـ تحلیلی است. اطلاعات مورد ...

نوشهرگرایی در پاسخ به محلات ناپایدار مدرن بوجود آمد؛ عدم اختلاط اصولی کاربری ها، تراکم در ‏بافت محله، شعاع نامناسب دسترسی به کاربری ها، وابستگی به اتومبیل شخصی و عدم وجود فضاهای ‏پیاده، از جمله مشکلات شهرسازی نوین هستند. به دنبال مشکلات ناشی از افت شهری در مراکز ‏شهرها و گسترش افقی شهرها و عواقب ناشی از آن، توجه به رهیافتهای نوین با رویکرد توسعه پایدار ‏مورد توجه برنامه ریزان شهری قرار گرفت و ب...

تمرکز توسعه در شهر ها و توجه به مفاهیم کالبدی و هندسی و غفلت از اهداف اجتماعی در طرح های توسعه شهری، شهرها را با چرخه نامطلوبی از عدم تعادل اقتصادی- اجتماعی و زیست محیطی روبرو کرده و چالش های زیادی را از نظر فقر، جرم و بزهکاری، تعارضات فرهنگی، نزول کیفیت زندگی، از هم گسیختگی های اجتماعی و غیره به وجود آورده است. رویکرد توسعه پایدار، برنامه ریزی و مدیریت شهری را از خردترین واحد شهر یعنی محله مور...

با بروز بحران های متعدد اجتماعی ـ فرهنگی، اقتصادی، کالبدی و زیست محیطی در شهرهای بزرگ دنیا در نیمه دوم قرن بیستم که ناشی از رشد شتابان شهرنشینی و عدم ارائه طرح و برنامه مناسب بود، کیفیت محیط در محله های شهری تنزل یافت. به همین دلیل، در دهه های اخیر نظریات متعددی در خصوص بهبود کیفیت محله ها ارائه شده است که از میان آنها می توان به نظریه توسعه پایدار اشاره کرد. هدف اصلی این نظریه در سطح محلی، ایج...

زمینه و هدف: بافت های قدیمی اکثر شهرها به مرور زمان و در اثر تحولات جدید، عملکرد گذشته خود را از دست داده و رفته رفته رو به اضمحلال گذارده و امروزه به عنوان بزرگ ترین معضل و عدم امنیت در شهرها مطرح هستند. یکی از لوازم برنامه ریزی در دنیای جدید، توجه به مشارکت فعال و اثربخش افراد جامعه، در تمام ابعاد مختلف توسعه است. به نظر می رسد که مشارکت، پدیده پیچیده ای است که به تعداد زیادی از متغیرهای سرما...