«آرگو» یکی از کلمات کلیدی در گفتمان ادبی نیمایوشیج است. مفهومی که در آثار و تحلیل­های شاعران و منتقدان پس از او به «زبان عامیانه و محلی» ترجمه و تعبیر شده است. در حالی که این کلمه در پژوهش­های زبانشناسی براساس فرهنگ­های لغت فرانسوی و انگلیسی به معنای «زبان مخفی» آمده است؛ زبانی مختص گروهی خاص که دیگرانِ خارج از آن گروه از فهم آن عاجز و ناتوان­اند. این مقاله به شیوۀ توصیفی - تحلیلی در گام نخست نم...

ادب فارسی سرشار از حکایت‌های واقعی یا ساختگی است که شاعران و نویسندگان برای بیان مفاهیم اخلاقی، عرفانی، اجتماعی و... از آن سود جسته‌اند. اسرارنامۀ عطار نیشابوری از جمله آثاری است که در آن، روایت‌های تمثیلی در انتقال اندیشه‌های تعلیمی شاعر اهمیت ویژه‌ای دارند. تمثیل‌ها علاوه بر کاربرد تعلیمی و سرگرم‌کنندگی، ایجاد التذاذ ادبی در مخاطب و...، ابزاری برای تبلیغ گفتمان عرفانی نیز به ‌شمار می...

ادب فارسی سرشار از حکایت‌های واقعی یا ساختگی است که شاعران و نویسندگان برای بیان مفاهیم اخلاقی، عرفانی، اجتماعی و... از آن سود جسته‌اند. اسرارنامۀ عطار نیشابوری از جمله آثاری است که در آن، روایت‌های تمثیلی در انتقال اندیشه‌های تعلیمی شاعر اهمیت ویژه‌ای دارند. تمثیل‌ها علاوه بر کاربرد تعلیمی و سرگرم‌کنندگی، ایجاد التذاذ ادبی در مخاطب و...، ابزاری برای تبلیغ گفتمان عرفانی نیز به ‌شمار می...

یکی از قدیمی‌ترین و در عین حال، مؤثرترین ابزارهای ادبی، بیان مطلب در قابل یک حکایت تمثیلی است. در این شیوه، شاعر تلاش می‌کند تا معنای باطنی‌ را که در تصور آورده و در واقع مشبه یک ساختار تشبیهی است، با ظاهری داستانی بیان کند که در جایگاه مشبهُ‌به آن ساختار قرار دارد. در پژوهش حاضر که از نوع بنیادی است و داده‌های آن از طریق مطالعات کتابخانه‌ای به دست آمده و این داده‌ها با روش تحلیل و توصیف، مبتنی ...

آسیب‌شناسی چالش‌های جهان امروز در کنار عوامل نوظهور سیاسی و اجتماعی، و معرفی راهکار مقابله با آن‌ها، یکی از ویژگی‌های عمدۀ شعر معاصر پارسی و عربی است. واکاوی دقیق ادبیات امروزین ایران و جهان عرب، افق‌های نوینی را در برابر دیدگان مخاطب می‌گشاید. تحلیل گفتمان ملک‌الشعراء بهار و امیر‌الشعراء شوقی به‌عنوان نمایندگان ادبیات مشروطه در ایران و ادبیات نهضت در مصر، ضرورتی است که هدف اصلی مقالۀ حاضر را ت...

این مقاله تلاشی است که با روش تحلیلی، به طرح دو ابرروایت «دینی» و «سیاسی» می‌پردازد و سپس آنها را در چارچوب نظریۀ شالوده‌شکنی دریدا به چالش می‌کشد؛ از این‌رو دریدا در مقابل روایتی از مسیحیت که آن را مقرر در متن و ذهن شارع، منحصر به نهادهای سنتی و در اختیار متولیان رسمی آن معرفی می‌کند و به بازگویی مفاهیمی نظیر «هدیه»، «ایثار»، «بخشایش»، «موعودگرایی» و... که همواره به گفتمان کلاسیک مسیحیت تع...

سخن سعدی از هر منظر که نگریسته شود، تازگی دارد؛ امّا نکتۀ متناقض‌نمایی که دیده می‌شود، آن است که مهمّ‌ترین عاملِ سبک‌ساز که به‌درستی، تحوّلات سبکی را به تحوّلات آن وابسته دانسته و آن را نمودِ جهان‌بینیِ شاعر توصیف کرده‌اند، یعنی وجه‌‌ شبه، در سخن سعدی تازگیِ چندانی ندارد؛ بااین‌حال، کسی هم نمی‌تواند ویژه‌بودنِ شیوۀ او و صاحبِ سبک‌بودن او را انکار کند. نکته اینجاست که آنچه باعث تشخّصِ طرزِ او شده است، وجه شب...