قصه، در عرصة فرهنگ و انتقال مفاهیم انسانی قدمتی کهن دارد و سازگارترین فرم کلامی با ذهن بشر است. از همین روی دامنة مخاطبانش وسیع­تر و قدرت نفوذش بیشتر است. گرچه زبان اصلی قرآن، زبان دین و هدایت معنوی است، امّا در کامل‌ترین وجه خود از شیوة داستان سرایی برای ابلاغ پیام خویش بهره برده است. این مقاله کوشیده است با استفاده از آثاری که تاکنون در زمینة قصه­های قرآن نگارش یافته است، وجوه امتیاز و تفاوت ق...

در قصص قرآن به تعدادی مکان جغرافیایی اشاره شده ، که در میان آنها 23 شهر قابل توجه است . در این رساله از میان این 23 مکان ، هفت مکان جغرافیایی که با زمان ظهور پیامبران یادشده در قرآن ترتیب یافته است با توجه به مدارک باستانشاسی ، متون قرآنی و تاریخی و جغرافیایی بررسی و مطالعه شده است .

تفسیر عرفانی یکی از روش‌های تفسیری است که بر پیشاادراکی همچون رمزی بودن وحی و زبان دین، ضرورت انکشاف قصد آیات و توجه به مغز و حقیقت سخن استوار است؛ به بیان دیگر تفهیم باطنی و لبّ سخن، رهیافت بنیادین و پراهمیت تفسیر عرفانی است. عرفا و فیلسوفان مسلمان از رمزی بودن زبان دین، برای انکشاف معنای باطنی قصص و روایت‌های قرآنی یا به‌عبارتی کشف سویه‌های پنهان متون دینی از طریق «هرمنوتیک روایت» بهره برده‌ان...

مثنوی طاقدیس اثر ملا احمد نراقی به تقلید ازمثنوی معنوی سروده شده و هم‌چون این اثر سترگ درآن موضوعات فراوانی از دیدگاه عرفان و مذهب مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. در این مقاله میزان تاثیر پذیری مشترک حکایات مثنوی طاقدیس (به عنوان زبر متن) و مثنوی معنوی (به عنوان زیرمتن) از قصص قرآنی (به عنوان سر متن) بر مبنای نظریۀ پیرامتنیت ژرار ژنت واکاوی شده است. یافته‌های این مقاله نشان می‌دهد که هم مولا...

گفت­وگو که از جمله عناصر مهم قصه و داستان به شمار می­آید، در قرآن کریم نیز به عنوان یک سنت الهی به گونه­های مختلف نشان داده شده است. در نظر قرآن انسان موجودی گفت­وگو محور محسوب می­شود، همچنین گفت­وگو به عنوان مقدس­ترین راه به شمار می­آید چرا که خداوند در انتقال حقایق و مصالح انسان همواره این­راه را برگزیده است، و در ارتباط با پیامبرانش، اولین و بهترین راه را برای انتقال اندیشه و حل اختلاف­ها و ...

در مقاله حاضر به پاسخ این سؤال بنیادین پرداخته می‌شود: آیا اسطوره به قصص قرآن راه یافته است؟ ضرورت پرداختن به این سؤال این است که اگر وجود اسطوره در قصص قرآن پذیرفته شود، بخشی از ادّعای واقع‌نمایی قرآن با چالش جدّی مواجه می‌شود و همین، راه را بر ادّعاهای دیگر در باب واقع‌نمایی گزاره‌های قرآنی باز می‌کند. اسطوره در معنای مورد نظر این مقاله، عبارت است از: افسانه‌ای که اساسی ندارد، اما آن‏‏چنان...

با مطالعه ی دیوان جمال الدّین اصفهانی در می یابیم که وی توانسته بسیاری از آداب و رسوم، قصص قرآنی، اعتقادات طبّی و نجومی و باورهای مردمی مربوط به روزگار خود را همراه با تصویرپردازی های خیالی به سلک نظم بیاراید و بدین وسیله میزان تأثیرپذیری خویش را از اندیشه های اجتماعی و بهره گیری از دانش های روزگار نشان دهد. این پایان نامه درقالب چهار فصل تهیه و تنظیم شده است:

یکی از ساختارهای قرآن برای بیان معارف، داستان‌پردازی است. قرآن کریم نیز مانند سایر کتب آسمانی برای آموختن قانونمندی-های هستی به آدمی و انذار و تبشیر وی و نیز اِخبار از سرگذشت پیشینیان و حکایت پیامبران از داستان بسیار بهره برده است. از جمله این داستان‌ها، روایت حضرت مریم(س) است که به دلیل اشتمال آن بر نشیب و فرازهای گوناگون و ماجراهای خارق‌العاده از جمله ولادت‌طفلی بدون پدر و سخن‌گفتن وی در گاهوا...

بناهای خا ننشین گونه ای از معماری هستند که در دوره قاجار در اغلب روستاهای چهارمحا لو بختیاری ساخته شده اند. قلعه چالشتر یکی از این بناهاست که در غرب شهرستان شهرکرد قرار دارد. یکی از ویژگی های بارز این بنای خا ننشین)اعیا ن نشین( استفاده گسترده از آیات قرآنی در نماهای بیرونی و داخلی است. ساخت بناهای خا ننشین)اعیان نشین( همواره براساس عقاید مذهبی بانی و ساکنان آن ایجاد می شود و هنرمند نیز تا حد ام...

روش عارفان در بیانِ اندیشه­های عرفانی و مفاهیم سیروسلوک بیشتر مبتنی بر نقل حکایت­هایی از گذشتگان است که گهگاه متناسب با موضوع، تغییراتی در اصل آنها ایجاد می­کنند تا معنی مورد نظر خود را با آن بیان کنند. بنابراین در روش شناسی تأویلِ عارفان از داستان­ها، توجّه به نوعِ تغییری که آنها در روایتِ اصلیِ حادثه­ها ایجاد می­کنند، اهمیّت بسزایی دارد. مهم ترین تغییری که آنها در داستان­ها ایجاد می­کنند، «جابه جایی...