بسیاری از جریانات زبان‌شناسی همگانی قرن بیستم را می‌توان در ردیف فعالیت‌های نقش‌گرایانه و یا صورت‌گرایانه تلقی نمود. نقش‌گرائی منتج و وارث ساختگرایی محسوب می‌شود. صورت‌گرایی ثمره توسعه کیبرنتیک است و از ضروریات اولیه انتقال و تبادل اطلاعات بین انسان و رایانه است. ارتباط متقابل بین زبانشناسی و رایانه سابقه پنجاه ساله دارد که توأم با بیان تئوری‌های چامسکی و ترویج دستور زایشی بود. با این‌حال سرچشم...

فرایند دوگانسازی در این دو زبان تابع قواعد و قوانین جهانی می باشد و جهانی های صوری و معنایی در آنها صدق مینماید.یعنی همواره در تکرار کل یا بخشی از صورت زبانی خصوصیت همخوان و واکه بودن در نظر گرفته میشود.در این فرایند که فرایندی وندافزاست،اصل همسانی با پایه همواره رعایت میگردد و تعداد تکرارها در هر زبان مشخص می باشد. دوگانسازی انواع مختلفی دارد بر اساس جایگاه وند دوگانی و دوگانوند داده های این د...

زبان شناسی نقش گرا یکی از سه نگرش مسلّط زبان شناسی نظری است که زیرمجموعه های مختلفی از جمله دستور نظام مند دارد. دستور نقش گرایی هلیدی نظام صوری زبان را توأم با نظام معنایی و نقشی در بافت در نظر می گیرد بنابراین قابلیت مناسبی برای بررسی های ادبی و سبک شناختی دارد. هلیدی در نظریه ی خود سه سطح برای معنا مطرح می کند که عبارتند از: فرانقش تجربی، فرانقش بینافردی و فرانقش متنی. این پایان نامه با رویکر...

چکیده: آفرینندگان متون ادبی برای بیان نگرش خود به پدیده‌ها، گاه معانی برخی نشانه‌ها را گسترش می-دهند تا آنجا که گاه این معانی را دگرگون می‌کنند. این نشانه‌ها واژگان کلیدی هستند که دسترسی به معانی آن‌ها دشوار به نظر می‌رسد. امروزه معناشناسی و روابط مفهومی میان واژگان و جملات، می‌تواند امکان تحلیل عینی روند گسترش یا دگرگونی معنایی نشانه‌ها را فراهم کند و با بررسی روابط مفهومی نشانه‌ها، به نگرش آف...

تغلیب در شکل‌های مختلف خود، به عنوان یکی از اشکال عدم تجانس دستوری در زبان عربی کلام مجید، موضوعی است که نشانه‌هایی مبنی بر وجود آن در مباحث سنتی علم بلاغت، به چشم می‌خورد. بیشتر کتاب‌های بلاغی عربی از این صنعت به عنوان یکی از اشکال خروج از مقتضای ظاهر یاد کرده‌اند. بی‌گمان تغلیب استفاده‌ای خلاقانه از امکانات زبانی به شمار می‌آید که به‌کارگیری نظریه‌ای اساسا ساختاری در مطالعۀ این صنعت شگرف زبان...

زبان دارای نوعی خاصیت تعمیم پذیری است که بوسیله یکسری لغات معنی و قواعد دستوری مشخص، بیان اندیشه و درک آن را در یک جامعه خاص امکان پذیر می سازد. از سوی دیگر زبان دارای خاصیت خلاقانه است به این مفهوم که استفاده از همان لغات و قواعد مشخص امکان بیان انواع گوناگون اندیشه های افراد را فراهم می سازد و باعث خلق متن های مختلفی می شود که هریک ذهنیت خاص گوینده را انعکاس می دهد. نیاز به چنین خواصی در یک ن...

در نوشتار حاضر، دستورنامه‌های پنج استاد، خیام‌پور، احمدی گیوی‌ـ‌انوری، فرشیدورد و وحیدیان کامیار با تمرکز بر مبحث اسم و گروه‌های اسمی بررسی شده است. این دستورنامه‌ها علی‌رغم توجه به جزئیات مختلف اسم و گروه اسمی با کاستی‌هایی مواجه است که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: بی‌توجهی به دستاوردهای زبان‌شناسی، تأثیرپذیری از دستور زبان‌های دیگر و تحمیل آن به زبان فارسی، عدم تمایز بین زبان و ...

چامسکی و جرجانی در تعریف زبان بر لزوم اسناد و انطباق مجموعه واژگان بر قواعدنحوی تأکید می کنند. از سویی زبان در نظر هردو نه نظام صوری دستور زبان؛ بلکه قواعد تولید و درک گفتار در ذهن اهل زبان است؛ بنابراین توقع وجود رابطه میان خصوصیات ذاتی ذهن و مشخصه های زبانی بسیار طبیعی می نماید. این ارتباط در نظرات جرجانی به نحوه تولید و ادراک گفتار در ذهن محدود می شود؛ اما چامسکی به دنبال شناخت ماهیت ذهن به ...

موضوع ارتباط بین معنای کلمه و معنای اختصاصی یا موقعیتی آن از مهمترین و غامض ترین مسائل مورد بحث در عرصه های جدید زبانشناسی، یعنی معناشناسی است. در بیان و توصیف هر مدل زبانی که بیانگر توصیف این دو موضوع است، می بایست نحوه و چگونگی ارتباط معنای عام و ویژه متنی یا موقعیتی را تبیین نمود. موضوع ارتباط بین معنا و مفهوم بطور مستقیم مرتبط است با تفسیر محتوی گفتار. امروزه زبانشناسان در حیطه معناشناسی به...

یکی از مفاهیم اساسی سبک، شیوۀ متمایز کاربرد زبان برای ایجاد تأثیر بر مخاطب است. ساختار ویژه و گزینش قالب، نوع ادبی، ترجیح برخی واژه­ها و ترکیبات عواملی است که در تحلیل سبک­شناسی اثر مورد توجّه قرار می­گیرد و نویسندگان و شعرا از این عوامل برای القای معنا و مفهوم مورد نظر خود بهره می­برند. از آن­جا که زبان، بنیاد اندیشه و تفکّر شمرده می­شود و می­تواند نظیر سایر رفتارهای اجتماعی بر مقصودی ویژه دلالت...