در این پایان نامه تلاش شده است با توجه به عدم پژوهش علمی و کلاسه شده در زمینه رابطه عرفانی مابین جامی و کمالالدین بهزاد، اقدام به بررسی و تبیین روابط و تاثییرات جامی به عنوان شاعر و عارف قن 9 با کمال الدین بهزاد نگارگر نازک قلم معاصر خویش بپردازیم

هنر اسلامی متعلق به عالمی است که معنویت، باطن آن و زیبایی، حقیقت ذاتی¬اش است که در صور هنری تجلّی یافته است. باطن و ظاهر، صورت و محتوا، هر دو تجلّی امر الهی اند یکی نامحسوس (معنا و محتوا) و دیگری محسوس (صور هنری)است. صورت و معنا در هنرهای اسلامی به معنی وسیع کلمه، ظاهر و باطن یک حقیقت اند. از بخش های مهم هنر اسلامی، نگارگری ایرانی است. در نگارگری، هر نقش فقط رنگ و شکل نیست بلکه معنایی هم دارد..فض...

اشعار حافظ به دلیل ابهامات پیچیده، معنای غیرصریح و امکانات تفسیری گوناگون قابلیت تصویری کمتری نسبت به شعر دیگر شاعران فارسی زبان دارند؛ از این رو نسخه‌های مصور کم‌شماری از دیوان وی در دست است و عمده نمونه‌های تصویرشده نیز متعلق به عصر صفوی و پس از آن می‌باشند. مسئله اصلی در پژوهش حاضر معرفی و مطالعه یکی از این نمونه‌های نفیس و مهجور است که در سال 926 ه.ق پدید آمده و هم اکنون در کتابخانه دانشگاه...

چکیده نشانه‌شناسی به مطالعة نظام­های نشانه­ای در زندگی اجتماعی می­پردازد. نظریّه‌های نشانه­شناختی در زمینة تحلیل آثار هنری و تصویری نیز کارآمد است. نشانه‌شناسی در تحلیل متن بصری و سبک آثار هنری به گسترة معناهای متن نزدیک می‌شود. آفرینش هنری، عینیّت بخشیدن به زیباییست و در نگاه نگارگر ایرانی قلمرو زیبایی با عالم مثال قرین است. فضا در نگارگری ایرانی نمودیست از فضای ملکوتی و هنرمند در بیان آن از زب...

سوره یوسف(ع) یکی از عالی‌ترین نمودهای تصویرپردازی در میان داستان‌های قرآنی است. این سوره دارای چنان جوهری است که باعث شده مفسران و هنرمندان آن را در قاب واژگان و قاب تصاویر به نمایش درآورند و دریچه‌ای، نو پیش روی مخاطب بگشایند. هدف اصلی این پژوهش، یافتن ساختار تشکیل دهنده دو متن نوشتاری و تصویری این قصه است، که هم‌دیگر را در ترکیب بندی منسجم، تقویت کرده‌اند. اما در این جستار با این پرسش‌ها روبه...

در این نوشته با ورود به بحث کتاب‏‌آرایی هنری دورۀ قاجار و عوامل مؤثر بر آن، چون زمینه‏‌های تاریخی و حمایت‌های درباری، به زندگی و جایگاه ادبی ‏ـ‏ هنری فتحعلی‏‌خان صبا سرایندۀ شهنشاهنامه پرداخته می‏‌شود. سپس با نگاهی به شهنشاهنامۀ پیش از وی، در باب جایگاه ادبی شهنشاهنامه به عنوان محملی برای بروز هنر نقاشی این دوره، نسخه‌های مختلف شناسایی می‏‌شوند و در پی آن، نسخه‏‌شناسی...

خیال و تخیل به عنوان یکی از حواس باطنی نقش عمده ای در آفرینش اثر هنری دارد. آفرینش جهان ، تخیل الهی است . و انسان نیز از خالقش پیروی می کند، که این را تخیل مخلوق گویند. حکمای ایرانی ، همچون ابن سینا ، فارابی ، سهروردی و ملاصدرا ، هر کدام به گونه ای ، خیال را تبیین نموده اند . فلسفه اشراقی سهروردی در این باره ماخذ مناسب تری است . چگونگی ارتباط خیال ، عالم مثال و حقیقت با توجه به فلسفه نور شیخ اش...

حکمای شرق و متصوفه متفقاً برآنند که بین عالم عقلی که عالم مجردات محض است و عالم محسوس که عالم مادیات محض است، عالم دیگری وجود دارد که اهالی آن صورت دارند اما جسم مادی ندارند. اهالی این عالم واسط، فاقد ماده اند. این مرتبه از هستی را عالم مثال و خیال منفصل و نیز برزخ می خوانند. فضای نگارگری راجپوت نیز فضای عالم مثال است، از این جهت که نگارگر هندی مدل بیرونی عالم محسوس را صورت نمی بندد و چون اهل ش...

در این پژوهش ساختار تصاویر نسخه‏ی خطی مربوط به قرن دهم کتاب عجایب المخلوقات و غرایب الموجودات زکریا قزوینی که توسط شمس الدین محمد بن محمود بن احمد سلمانی طوسی در قرن ششم هجری قمری، بازنویسی شده را از منظر توجه به ساختار علمی ـ آموزشی تصاویر بررسی می‏کنیم. هدف اولیه از انجام این پژوهش، تبیین جایگاه تصاویر عجایب المخلوقات و کتاب‏هایی از این دست، در تصویرسازی علمی و آموزشی فرهنگ ماست. همچنین تبیی...

مرقع گلشن یکی از نسخ منحصر به فرد نگارگری ایران است که در زمان جهانگیر شاه بابری در هند تهیه و مصورسازی شده است. علاوه بر این آثاری از نقاشان نامداری چون بهزاد، میرسید علی و عبدالصمد در آن گرد آمده است. آقارضا جهانگیری از جمله هنرمندانی است که به مانند سایر نخبگان زمان صفوی به هند مهاجرت نموده و در نقاشخانه سلطنتی دربار جهانگیر شاه بابری به خدمت مشغول گردید. بیشترین آثار خلق شده این هنرمند به گ...