زبان شناسان در موضوع چندمعنایی و اشتراک، سخن فراوان گفته اند. قرآن پژوهان اهل سنت چندمعنایی را همان اشتراک لفظی دانسته و آن را در شاخه های مختلف علوم عربی و اسلامی نظیر علم لغت و منطق و اصول و علوم قرآنی و در واژگان وجوه و نظایر، بررسی کرده اند. متأخرین آنان در بررسی و تحقیق، به فهم روابط متداخل واژگان قرآنی و برخوردهای آنها با هم اهمیت داده و به دلالت عام در وجوه مختلفه  واژه ها پی برده اند. ا...

واژه حمد یکی از واژگان کلیدی در حوزه مفاهیم عبادی در قرآن کریم است. این واژه در فرهنگ لغات عربی و تفاسیر قرآن به لحاظ معنای صریح به ثناء و ستایش تفسیر شده است، اما به لحاظ معناهای جانبی در منابع سنتی رابطه آن با معنای شکر و سپاس و هم‌چنین معنای مدح محل بحث بوده است. به نظر می‌رسد با توجه به ابهام مطرح در معنای این ماده، خصوصاً در حوزه معانی جانبی (و نه معنای صریح) تدقیق معنای آن با روش‌های نوین ...

زبان عربی که در دروة جاهلی از فصاحت و بلاغت و غنای معنایی در الفاظ یا واژگان، به رشد چشمگیری نائل شده بود، آمادة پذیرایی وحی الهی در این زبان گردید. از طرف دیگر قرآن (کلام الهی)، دارای معانی بلند و حقایق علمی بی پایان، در قالب الفاظ عربی می بایست طوری تجلی می نمود، تا بتواند پیام وحی را آن طور که هست به مخاطبانش برساند، با توجه به نزول وحی، مراتب علمی قرآن که دارای لایه های متعدد معنایی است در ...

در خصوص نحوه سازمان دهی دو زبان در مغز افراد دوزبانه و نیز میزان شباهت ها و تفاوت ها در پردازش زبانی در افراد دوزبانه، اتفاق نظر وجود ندارد. هدف از تحقیق حاضر، بررسی غنای واژگان و روانی زبان اول و دوم در افراد دو زبانه ی (زبان اول: آذری- زبان دوم: فارسی) مبتلا به زبان پریشی بود. 15 فرد دوزبانه راست دست مونث (زبان اول: آذری- زبان دوم: فارسی) در محدوده سنی 30 تا70 سال که به دلیل سکته مغزی و یا ضر...

ویژگی های آوایی«ترجمۀ قرآن کریم به زبان طبری قدیم»   عباسعلی ابراهیمی [1]     تاریخ دریافت : 30/8/90   تاریخ تصویب: 14/12/91   چکیده   زبان شناسان زبان های ایرانی را از نظر تاریخی به سه دورۀ «باستان»، «میانه» و «جدید» تقسیم کرده اند. زبان طبری یکی از زبان های دوره جدید است که به طور طبیعی در ادامه زبان های ایرانی میانه قرار دارد. از آثار برجای مانده از زبان طبری، نسخه خطی «ترجمه قرآن به زبان طب...

دوفصلنامه‌ی پژوهش‌های قرآنی در ادبیات، دانشگاه لرستان سال دوم، شماره‌ی اول، پیاپی سوم، بهار و تابستان 1394 هـ. ش/2015م صفحات 1- 17 نقدی بر معروف‌ترین روش‌های ترجمه قرآن کریم (بر اساس جدیدترین تئوری‌های ترجمه و زبان‌شناسی) علی صیادانی[1] رسول بازیار[2] چکیده در دهه‌‌های اخیر ترجمه‌‌های قرآن و رویکردهای منتقدانه بر آن گسترش وسیعی داشته است ولی آنچه این رویارویی مبارک را به چالش می‌‌کشاند مبهم ب...

زبان همانند دیگر پدیده های انسانی با گذر زمان در معرض تغییر قرار می گیرد. از میان اجزاء گوناگون زبان، واژه ها بیش از دیگر اجزاء آن از نظر دلالت معنایی، دستخوش تغییر می شوند. در تفسیر آیات قرآن توجه مفسّر به این تغییرات می تواند معانی و مفاهیم درست تری از آیات، فراروی مخاطبان قرار دهد. پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و تطبیق آراء تفسیری شیخ طوسی و ابن عطیه به تحلیل نقش انواع تغییر در دلالت کلمه ...

چکیده:  پژوهش حاضر اساساً دو سویه است . بدان معنی که از یک سو به سبک های شناختی وابستگی و عدم وابستگی به زمینه و از سوی دیگر به دانش واژگان مربوط می شود. به عبارت دیگر ، پژوهش فوق عمدتاً به منظور بررسی ماهیت دانش واژگان دانشجویان در زمینه دانش غیرفعال) درکی) و فعال( کلامی) واژگان در زبان خارجی با در نظر گرفتن سبک  شناختی ارجح آنها در وابستگی و عدم وابستگی به زمینه صورت گرفت. روش آزمایش چنین بود ک...

 چکیــده  دانش وجوه از شاخه های علوم قرآنی است که قرآن پژوهان در تاریخ تفسیر وپژوهشهای قرآنی به آن توسل بسیار جسته اند اصطلاح وجوه به کلمات چند معنایی اطلاق می شود که در قرآن بکار رفته اند. گاه یک کلمه به بیست وجه یا بیشتر در قرآن بکار می رود ، بررسی متن قرآن و تعیین مدلول برای دالهای قرآنی ( واژگان قرآن ) با وجود انبوهی واژگان در وجوه امری دشوار است . در این مقاله سعی شده است تا با رهیافتی ن...

پدیده زبانی ترادف از گذشته تاکنون مطالعات بسیاری را به خود اختصاص داد و مخالفان جدی و موافقانی را به خود دید . ترادف در قرآن کریم با محوریت بررسی واژگان در عرصه دانش زبانی و اصول فقه و منطق که علوم اختصاصی قرآن کریم است حوزه تلاش های علمی گذشتگان  ومعاصران است .اینکه واژگان د رموضوعات مترادف هستند یا متقارب و ترداف به فارسی  و سایر زبان ها درست ترجمه شده باشد،یا برداشت نادرستی شده باشد ،نگاه تق...