به کارگیری روش‌های آماری به دقت و درستی  پژوهش‌های سبک‌شناسی بسیار کمک می‌کند. یکی ازاین شیوه‌ها، روش «تنوع واژگان جانسون» است که بر محور دایرة واژگان استوار است. اینمقاله شعر فروغ فرخزاد، فرزانه خجندی (از تاجیکستان) و خالده فروغ (از افغانستان)را از منظر این نظریه واکاوی کرده است. با بررسی سه هزار واژه از هر شاعر ، مشخصشد، نسبت کلی تنوع واژگان در شعر فرزانه خجندی بیش از دو شاعر دیگر است، فروغفر...

تصویرپردازی یکی ازمباحث اساسی زیبایی­شناسی در کلام است که از دیر باز مورد توجه اهل ذوق و فن بوده است. شاعران، تصویر را جزء جدایی ناپذیر شعر خود می دانستند و ناقدان از این منظر به تحلیل و ارزیابی آثار ادبی پرداختند. نقد تصویری، به ویژه در دوران معاصر، بسیار مورد توجه اهل ادب قرار گرفته است. از طرفی شعر عاشورایی به عنوان بخش عظیمی از میراث ادبیات متعهد ملل همواره تصویرگر عاشورا بوده و هست. این ...

یکی از خصیصه های بارز و قابل تأمل در شعر نوبنیاد نیما، ابهام است؛ ابهامی که به گونه های مختلف در سروده های وی خود را نشان داده و می تواند خود عاملی باشد تا مخاطب شعر به راحتی نتواند با این اشعار مأنوس شود. با توجه به این مسأله ضرورت داشت این جنبه از شعر نیما، مورد بررسی و تجزیه وتحلیل قرار گیرد. ابهام در شعر نیما را می توان در سه حوزه ی معنا، نحو و واژگان مورد توجه قرار داد. در زمینه ی معنا، ...

با نفی جزم اندیشی واژگانی و حضور بلامانع واژگان در شعر، این توهّم ایجاد شد که واژگان به واسطه حضور در شعر ارزشمند خواهند شد و در پی آن، سیل واژه های گوناگون در شعر ، بدون ملاحظات شعری، از این حرکت اصیل، گهگاهی، روندی ابتر و عقیم ساخت. این اصل که واژگان مجاز هستند و بدون هیچ قید و شرطی وارد شعر شوند، در عین حالی که اصلی اصیل و بنیادی بود و موجب غنای واژگانی اثر می شد، در شیوه کاربردی خود- با چشم ...

چکیده:هوشنگ ابتهاج (ه.ا.سایه)، از جمله شاعران برجسته‌ی معاصر است. که آشنایی او با علم موسیقی موجب گردیده، توجه ویژه‌ا‌ی به موسیقی شعر خویش داشته باشد. به گونه‌ای که می‌توان موسیقیِ شعر سایه را، ستون فقرات شعر او دانست.از مهم‌ترین جلوه‌های موسیقی شعر سایه می‌توان به موسیقی بیرونی مندرج در شعر او اشاره کرد. از آن‌جا که موسیقی بیرونی دربرگیرنده‌ی بحر و وزن در شعر است و نیز دقت فراوان سایه در انتخاب...

یکی از شاخصه ­های زبانی شعر معاصر کاربرد واژگان عامه و محلی در آن است، تا آنجا که می­توان گفت در شعر معاصر (نیمایی، سپید و ... ) دیگر آن تمایزی که قرن­ها میان واژگان ادبی و غیر ادبی (عامه، محلی، بازاری و ... ) وجود داشت، دیده نمی­شود. بسیاری از شاعران معاصر (نیما، فروغ فرخزاد، احمد شاملو و ... ) با کاربرد این واژه­ها در شعر خود نشان دادند که در نظر آن ها واژه­ها ارزشی برابر دارند و تقسیم و طبقه...

چکیده: آفرینندگان متون ادبی برای بیان نگرش خود به پدیده ها، گاه معانی برخی نشانه ها را گسترش می-دهند تا آنجا که گاه این معانی را دگرگون می کنند. این نشانه ها واژگان کلیدی هستند که دسترسی به معانی آن ها دشوار به نظر می رسد. امروزه معناشناسی و روابط مفهومی میان واژگان و جملات، می تواند امکان تحلیل عینی روند گسترش یا دگرگونی معنایی نشانه ها را فراهم کند و با بررسی روابط مفهومی نشانه ها، به نگرش آف...

روابط متقابل ادبی و فرهنگی میان ملل عالم؛ به خصوص ملل همجوار از دیرباز مرسوم و متداول بوده است .در این میان رابطه فرهنگی،زبانی و ادبی ملّت ایران و عراق درطول تاریخ بیش از هر ملّت دیگر بوده است. فرّخی یزدی، شاعر معاصر ایرانی متوفای1318ه.ش و صدقی زهاوی، متوفای 1936 م. هریک در ادبیّات کشور خویش به خاطر رواج ادبیّات کارگری و دفاع از محرومین، جایگاهی ویژه دارند. در این پایان نامه سعی شده است؛ تا با بر...

ماهیت فرامنطقی، عقلی و عرفی معانی و حقایق عرفانی از یک سو و محدودیت حوزه کارایی زبان از سوی دیگر باعث شده شاعران و عارفان، از زبان و بیان هنجارگریخته استفاده کنند. عارفان همواره برای ساخت تصاویر شاعرانه و بیان افکار خود، از تشبیه، که یکی از مهم ترین و پربسامدترین انواع هنجارگریزی معنایی در سروده ­های عرفانی است، بهره برده اند.   در این جستار، نگارندگان به روش تحلیلی، تشبیهات هنجارگریخته در دیوا...

یکی از مهم­ترین ویژگی­های نقاشی و نگارگری ایرانی، پیوند با ادبیات فارسی است که به شکل‏گیری زبان مشترک و موضوعات مشابه در این دو حوزۀ هنری منجر شده است. هرچند از دورۀ زندیه، به ویژه از اواخر آن، به دلیل تأثیرپذیری نقاشان از هنر اروپایی و ضعف نسبی شعر فارسی، پیوندهای میان این دو رو به گسست نهاد، اما طی 37 سال سلطنت فتحعلی‎شاه قاجار (1213 - 1176ق)، زمینۀ شکوفایی و همگامی تازه­ای بین شعر و نقاشی به...