فعالیت­های صنعت نفت به دو بخش بالادستی و پایین­دستی افراز می­شود. عمده فعالیت‏های بالادستی صنعت نفت عبارتند از اکتشاف و حفاری مخازن نفتی، استخراج نفت­خام و عرضه آن به پالایشگاه­های داخلی و یا پایانه­های صادراتی. در بخش پایین‌دستی صنعت نفت نیز پالایش نفت‌خام و تولید مشتقات نفتی در پالایشگاه­ها انجام می­گیرد. در این تحقیق، بهینه­سازی در فعالیت­های بخش بالادستی صنعت نفت بررسی می‫شود و مسئله مدیریت...

در این مقاله نشان داده ایم که اتکاء بر سرمایه گذاری های خارجی در چارچوب قراردادهای نفتی با شرکت‏های نفتی بین المللی، راهکار مناسبی برای انتقال و توسعه فناوری در بخش بالادستی صنعت نفت ایران نبوده و نخواهد بود مگر آنکه اولاً رشد دانش بنیادین و دانش عملیاتی مرتبط با صنعت نفت کشور زمینه های مناسبی برای جذب فناوری و توسعه آن فراهم کرده باشد و ثانیاً حضور فعال نهادهای تنظیم گر با اهداف نظارت، مدیریت و ...

استفاده از قراردادهای بیع متقابل در بخش بالادستی صنعت نفت و گاز ایران از اوایل دهه هفتاد شمسی به عنوان یکی از سازوکار های قراردادی رایج در جذب سرمایه گذاری به ویژه سرمایه گذاری خارجی قرار گرفت که دلیل آن را باید در وجود برخی از محدودیت های سیاسی، اقتصادی و حقوقی جستجو نمود. با وجود این، عمده ترین دلایل استفاده از قراردادهای مذکور در این حوزه را می توان وجود الزامات یا محدودیت های قانونی از قبیل...

پیشینه مدیریت hse به­عنوان یکی از بخشهای نوپای صنعت نفت ایران به بیش از یک دهه می­رسد که طی این مدت سه مقولۀ تأمین سلامت نیروی انسانی، ایمنی تجهیزات و حفاظت از محیط­زیست را به­عنوان اهداف خود دنبال کرده است. با نگاه به بخش بالادستی نفت و توسعۀ رشته­های دانشگاهی در زمینۀ hse می­توان گفت رشته­های تأسیس شده در این زمینه تا کنون نتوانسته­اند به صورت تخصصی مبحث hse را در قالب یک رشتۀ مستقل و یکپارچه...

شکی نیست هر نوع سیاست گذاری کلان در صنعت نفت پیوند تنگاتنگی با حقوق مالکیت خواهد داشت. در این میان، در الگوی تحلیل و توسعه نهادی به عنوان یکی از رویکردهای اصلی حوزه حقوق و اقتصاد، از یک سو همانند سایر خوانش های نهادی، هر نوع تبیینی از حقوق مالکیت نیازمند پاسخ به چیستی این حقوق و شناخت افراد ذی حق است و از سوی دیگر، سیاست گذاری در هر محیط اقتصادی، پیش از هر چیز، نیازمند احصاء نظام مسائل حاکم بر ...

در این مقاله نشان داده‌ایم که اتکاء بر سرمایه‌گذاری‌های خارجی در چارچوب قراردادهای نفتی با شرکت‏های نفتی بین‌المللی، راهکار مناسبی برای انتقال و توسعه فناوری در بخش بالادستی صنعت نفت ایران نبوده و نخواهد بود مگر آنکه اولاً رشد دانش‌ بنیادین و دانش عملیاتی مرتبط با صنعت نفت کشور زمینه‌های مناسبی برای جذب فناوری و توسعه آن فراهم کرده باشد و ثانیاً حضور فعال نهادهای تنظیم‌گر با اهداف نظارت، مدیریت و...

با وجود معرفی بیع متقابل به عنوان تنها بستر اجرای پروژه­های بالادستی صنعت نفت ‌و گاز، به موجب قوانین بالادستی همچون قوانین بودجه و برنامه­های توسعه در سال‌های پس از انقلاب، اواخر دهه 80 و اوایل دهه 90 مقررات جدیدی به تصویب رسید که نمایانگر شکل­گیری نظمی نوین در زمینه‌ اجرای پروژه­های بالادستی صنعت نفت است. نطفه‌‌‌‌‌ نظم نوین نفتی ایران که در ابتدا با تغییر نگرش نسبت به مقوله سرمایه‌گذاری خارجی ...

نفت و گاز یکی از مهم ترین منابع انرژی در حال حاضر شمرده می شوند. این منابع در مخازن نفتی و در لایه های زیرزمینی قرار گرفته اند. دست یابی به آن جز از راه شناسایی میدان های نفتی و استخراج نفت از آنها ممکن نیست. صنعت نفت ایران و جهان تاکنون سه نوع قرارداد تیپ را در حوزه اکتشاف و توسعه میدان های نفتی تجربه کرده است: الف) قراردادهای امتیاز؛ ب) مشارکت در تولید؛ ج) خرید خدمت. استفاده از قراردادهای موج...

سرمایه گذاری در عملیات بالادستی نفت و گاز از اهمیت زیادی در اکتشاف و توسعه میادین نفت و گاز برخوردار است. قوانین و مقررات گوناگون و پراکنده ای به سرمایه گذاری در عملیات بالادستی ناظر است. این پژوهش در صدد است تا ضمن بررسی این قوانین و مقررات متنوع، به این پرسش پاسخ دهد که این قوانین تا چه حدی توانسته است بستر حقوقی مطمئنی را برای سرمایه گذاری خارجی در عملیات بالادستی فراهم نماید. در این مقاله ا...

مالکیت مخازن و منابع هیدروکربوری از موضوعات چالش‌‏برانگیز در قراردادهای بالادستی نفت و گاز است. این موضوع به اندازه‌ای اهمیت دارد که کاربرد برخی مدل‌های قراردادی، مانند امتیازی و مشارکت در تولید و بهره‌گیری از مدل‌های تأمین ‌مالی پروژه‌محور را با چالش روبه‌رو کرده است. این مقاله با روش توصیفی−تحلیلی انجام و نتایج نشان می‌دهد که در تطبیق مفاد قراردادهای نفتی با قواعد شرع مقدس اسلام درباره منابع ...