زبان تنها ابزار ارتباطی نیست بلکه در مسیر تکامل خود به بنیانی اجتماعی و فرهنگی تبدیل شده است که حاوی امکانات و محدودیت هایی برای شناخت، برقراری و جهت­دهی به مناسبات اجتماعی و حقوقی و فرهنگی است. در این بررسی این امکانات زبان و محدودیت های آن ­را در پرتو دیدگاه نظریه نسبیت زبانی به بوته تحلیل نهاده ایم تا در پرتو شواهدی از حوزه جامعه شناسی و مردم شناسی زبان به بررسی ادعای این نظریه مبنی بر تاثیر...

در پی گسترش فرایند جهانی شدن، حضور و زندگی در سایر کشورها و به تبع آن، تعامل با مردمی که فرهنگ و آداب و رسومی متفاوت دارند، به چالشی بدل گردید که حوزه‏های مختلفی همچون تجارت جهانی، روابط بین‏الملل، آموزش زبان و غیره را درگیر نمود. تلاش جوامع انسانی برای به حداقل رساندن این چالش، منجر به ظهور مفاهیم و راهکارهایی شد که پیدایش مفهوم هوش فرهنگی از آن جمله است. پژوهش حاضر نیز در زمره‏ی پژوهش‏هایی مح...

با وجود تلفیق سواد اطلاعاتی با برنامه های درسی دانشگاه، محدودیتهای واضحی در استفاده دانشجویان از اطلاعات وجود دارد که با نبود تعادل بین مهارتهای فناوری اطلاعات و رویکردهای فرعی و با تفاوت در تجارب زبانی و فرهنگی، همراه شده است. پیچیدگی استفاده از اطلاعات پیوسته برای یادگیری در شرایط متنوع فرهنگی، فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی و آموزش عالی، مورد بررسی قرار می‌گیرد. این مقاله الگوی پاسخها ...

ایران فرهنگی ازجمله حوزه های اصلی فرهنگی ـ تمدنی در جغرافیای هویتی امروز است که همواره مورد توجه پژوهشگران و اندیشمندان بوده است. میراث فرهنگی ـ تمدنی که به واسطة عناصر و مؤلفه های مشترک زبانی، فرهنگی، و اجتماعی پدید آمده است، حاصل تجربة تاریخی طولانی ای است که با پیوند دادن معرفت و هویت «خودآگاهی تمدنی» را به بار آورده است؛ معرفت به میراث غنی مشترک میان کشورهای منطقه و هویتی برآمده از عناصر و ...

زبان از عناصر مهم در شکل‌گیری هویت فرهنگی و انتقال فرهنگ افراد است. در کنار آن، جنسیت در مفهوم تلفیقی آن شامل عناصر زیست‌شناختی، روان‌شناختی، فرهنگی و اجتماعی است. در‌نتیجه، زبان و هویت‌یابی جنسیتی رابطه‌ای پیچیده دارند. در این زمینه، بررسی بنیادهای زبانی از نگاه‌‌ اندیشمندان انسان‌شناسی و فمنیسم، یافتن مصادیق تبعیض‌آمیز جنسیتی و بررسی نظام زبانی درون هر فرهنگ، از شاخه‌های مهم مطالعات فرهنگی به...

ملت‏سازی‏های مدرن در قرن گذشته، با دو چالش عمده فرهنگی در جوامع جهان سومی و در حال توسعه مواجه بوده‏اند: چالش مذهب‏گرایی در برابر سکولارسازی اجتماع و سیاست و چالش هویت‏طلبی قومی و فرهنگی در مقابل پروژه همسان‏سازی فرهنگی و زبانی. جامعه ایرانی نیز همانند اکثر جوامع غیرغربی که شاهد تجربه مدرنیزاسیون برون‏زا و کارگزارانه از جانب دولت و به تقلید از الگوی غربی بوده‏اند، در تاریخ معاصر خود با چالش‏ها ...

نظر به اهمیت زبان و واژگان در منعکس نمودن باورهای فرهنگی حاکم بر جوامع و در نهایت، شناخت بهتر و کامل‌تر این باورها، جستار حاضر که در زمرۀ پژوهش‌های جامعه‌شناسی زبان قرار دارد، بر آن شده است تا در پرتوی الگوی هایمز (1967)، به بررسی کارکردهای مختلف قطعۀ زبانی «مرگ» و عبارات مرتبط با آن، در پیکره‌ای نمونه از زبان فارسی بپردازد. «مرگ» و عبارات وابسته به آن ازجمله مضامینی هستند که از زوایای مختلف فر...

در این مقاله برآنیم تا ضمن تبیین فرایند ترجمه به مثاب? کنشی زبانی- فرهنگی، پیامدهای حاصل از تأثیرات پنهان ترجمه از زبان انگلیسی را بر مقول? وجهیت زبان فارسی مورد بررسی قرار دهیم و در قالب یک مطالع? اولیه آن دسته از صورت های دستوری و نقش های گفتمانی افعال وجهی را که در اثر ترجمه تغییر پیدا کرده اند شناسایی کنیم. برای انجام این کار، داده ها از گون? مکتوب روانشناسی تعلیم و تربیت انتخاب گردیدند و س...

ایران و شبه قاره از دیر باز، با هم روابط فرهنگی و زبانی و مذهبی و هنری و بازرگانی و صنعتی گسترده ای داشته اند.پیشینه ی این روابط به دوران مهاجرت آریایی ها برمی گردد. زمانی که این دو ملت شاخه ی هند و ایرانی را تشکیل می دادند و زبان و مذهب و نژادی یگانه داشتند. با گذشت زمان که این دو ملت در دو اقلیم جداگانه ساکن شدند، منش ها و خلق و خوی آنان نیز دگرگون شد. با این حال مبانی مشترک زبانی ونژادی و فر...