منطق ارسطویی قیاس را معتبرترین شکل استنتاج منطقی می داند و به بیان ضوابط صوری آن می پردازد. در این منطق استدلال های معتبر دیگری نیز وجود دارند که از ضوابط صوری قیاس عدول کرده یا بر اساس معیارهای معنایی تنظیم گردیده است و اصطلاحا قیاس غیرمتعارف نامیده می شوند. رساله حاضر به استقصاء این قیاس ها،دسته بندی منطقی، توجیه اعتبار و نحوه تحویل آن ها به قیاس متعارف می پردازد.

شناخت خداوند و چگونگی حصول آن از اموری است که در نهج‌البلاغه به شکل ویژه مورد عنایت حضرت علی (ع) قرار گرفته است. از نظر ایشان دسترسی به کنه ذات و صفات حق تعالی غیر ممکن است، اما از طریق علم حضوری و نیز علم حصولی به صفات او، می‌توان به شناخت خداوند نایل شد؛ هرچند این شناخت نیز بر حسب توانایی و استعداد افراد متغیر است. اسباب علم حضوری را فطرت و اسباب علم حصولی را براهینی چون حرکت، حدوث، ...

هدف پژوهش حاضر، تعیین تأثیر آموزش فلسفه برای کودکان بر تفکر منطقی دانش آموزان دختر و پسر پایه سوم راهنمایی منطقه آموزش و پرورش سامن در سال تحصیلی 91-90 بود. از بین این دانش آموزان نمونه‌ای با حجم 96 نفر به شیوه نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب و به‌صورت تصادفی در گروه آزمایش و کنترل جایگزین گردید. سپس با استفاده از آزمون مهارت‌های استدلال نیوجرسی، پیش‌آزمون به عمل آمد. آنگاه به گروه‌های آز...

لوئیس کرول در مقاله «لاک پشت به آشیل چه گفت؟» یکی از بنیان های منطق را زیر سؤال می برد و در گفت وگویی خیالی این مسئله را مطرح می کند که اصولاً چرا باید از مقدمات یک استدلال به نتیجه رسید. آیا منطق به تنهایی می تواند توجیه کننده استفاده از منطق نیز باشد یا باید کاربرد منطق را در خارج از علم منطق توجیه کرد. در این مقاله، به دو رویکرد کلی در پاسخ به این سؤال توجه می شود. نخست، رویکردی کاملاً منطقی ک...

پژوهش حاضر به شناسایی تاثیر آموزش فلسفه برای کودکان بر روی تفکر منطقی و انتقادی دانش آموزان پایه سوم دوره راهنمایی شهر همدان در سال تحصیلی 90-1389 با بهره گیری از روش نیمه آزمایشی با طرح گروه کنترل نابرابر پرداخته است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان پسر و دختر پایه سوم دوره راهنمایی شهر همدان است. که از بین آنان به شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای دانش آموزان چهار کلاس درس انتخ...

در این پژوهش ویژگی های روان سنجی مقیاس هوش بررسی شده است. یک گروه نمونه با حجم 394 نفر از طریق نمونه برداری تصادفی چندمرحلهای انتخاب و به سیاهه تست هوش دانش‌آموز (1387) پاسخ دادند. سیاهه مذکور، شامل 50 سؤال بود . ضریب آلفای کرونباخ 733/0 به دست آمد. بررسی روایی سازه از طریق تحلیل مؤلفه¬های اصلی نشان می دهد 8 عامل استخراج شده ، 4/31 درصد کل واریانس متغیرها را تبیین می کند. 8 عامل مشتمل است بر: 1...

مولوی در جای‌جای مثنوی با شیوۀ «قیاس اصولی» مخالفت شدید کرده و به‌کارگیری آن را خطای شناختی- ادراکی می‌داند؛ ولی عملاً در داستان‌های خود برای ثبوت و اثبات نظریه‌ها، نوع منطقی آن را مباح می‌داند هرچند، بر اساس شیوۀ منحصربه‌فردی که در نوع خطابۀ خود دارد، تناسب منطقی و نظم معهود آن را به هم می‌زند. این مقاله تناسب استدلال مولوی را در داستان تمثیلی «شیر و نخجیران» مورد نقد و بررسی قرار داده و ...

الف. موضوع و طرح مسئله (اهمیت موضوع و هدف): این رساله به بررسی دیدگاه ارسطو درخصوص استدلال و خصوصیات آن، انواع استدلال و غایت آن در فن خطابه اختصاص دارد. ب. مبانی نظری شامل مرور مختصری از چارچوب نظری، پرسش ها و فرضیه ها: این پژوهش دو بخش اصلی دارد: نخست مفهوم اقناع در مقام غایت فن سخنوری بررسی شد. بررسی دیدگاه ارسطو دربار? اقناع، واکاوی آرای ارسطو را درخصوص برخی مفاهیم در حوز? متافیزیک-ضرورت ...

قرآن کریم به تبیین روش‌های گفتمان پرداخته و سه روش برهان حِکمی، موعظه حسنه و جدل احسن را به‌عنوان شیوه‌های دعوت رسول خدا(ص) معرفی کرده است. از سویی در علم منطق، پنج فن استدلال یا گفتمان متناسب با اهداف گفت‌وگو مطرح است که عبارت‌اند از: برهان، جدل، خطابه، شعر و مغالطه. روش‌های گفتمان قرآنی در اصول و غایت، تفاوت‌های بنیادین با روش‌های گفتمان منطقی و صناعات خمس دارد که در این مقاله کوشش شده است تا...

پرخاشگری، درمیان واکنش‌های هیجانی، به‌دلیل پیامدهای فردی و اجتماعی‌اش توجه بسیاری از روان‌شناسان و جامعه‌شناسان را به خود جلب کرده است. علی‌رغم بروز برخی رفتارهای پرخاشگرانه در سال‌های اولیة تولد، کودک درطی فرایند رشد خود فرصت‌هایی برای یادگیری مهارت‌های نظارت بر هیجان و رفتار را خواهد داشت، که منجر به کنترل مناسب خشم و پرخاشگری می‌شود. بااین‌حال، بعضی از کودکان در کسب این مهارت‌ها موفق نیستند،...