در میان شیوه های مرسوم نقد ادبی در فرهنگ ایرانی اسلامی، نقد منطقی یکی از مهم ترین ئ دامنه دارترین شیوه های نقد ادبی بوده است. بنیان گذار این شیوه، قدامه بن جعفر است که با نوشتن کتاب «نقدُ الشعر» خود باعث پیدایش بحث هایی درازدامن و پیچیده در حیطه فهم و تحلیل اثر ادبی شد. در واقع، با طرح این رویکرد، دو مسأله مهم در نقد و ادب مسلمین به میان آمد: نخست بررسی میزان دخالت و تأثیر عقل در آفرینش و تحلیل ...

کتاب فی النص الأدبی؛ دراسة أسلوبیة إحصائیة نشریافته سال 1993، اثر دکتر سعد مصلوح از نخستین و برجسته­ترین آثاری است که در حوزه مطالعات زبان عربی به بررسی مقوله سبکشناسی آماری پرداخته است. این اثر از دو منظر شکلی و محتوایی مورد بررسی قرار گرفت. بررسی بعد شکلی شاملطرح جلد، حروف­نگاری، صفحه­آرایی، اشتباهات تایپی می­باشد. محور بررسی محتوایی نیز شامل شیوایی بیان، نظم مطالب، منابع و ارجاع­دهی، نوآوری­...

ابوالبرکات بغدادی قبل از بیان دیدگاه مختار خویش درباره مسئله چگونگی پیدایش کثیر از واحد، با نگاه تاریخی، نظریّه مشائیان را تبیین می کند و سپس به نقد دیدگاه حکیمان مشّایی می پردازد و در نهایت دیدگاه خویش را در طیّ چهار تقریر بیان می کند. در نقد و بررسی دیدگاه او نکات ذیل قابل طرح اند. او در بررسی دیدگاه مشائیان دچار خطای تاریخی شده است. میان دیدگاه او و برخی از متکلّمان مشابهت ها و اختلاف هایی دیده ...

انّ بعض النقاد و مؤرخی الأدب یعتقدون أن لو نظرنا فی دیوان البارودی، لوجدنا أنه لم یأت بجدید، لا فی موضوعات الشعر، و لا فی شکله. و أنه لم یخرج عن موضوعات عصره التقلیدیة. و أنّ شعره موزع بین المدیح و الهجاء و الفخر و الغزل و ریاضة القافیة، إضافة إلی لون وجدانی ساقته أحداث حیاته. و إنّ هولاء النقاد یجعلون تجدیده فی قیاس شعره بشعر معاصریه، فی دیباجته و أسلوبه و ترک التکلف والبهرجة. أمّا إذا کان البارود...