حمله ایالات متحده به عراق و سقوط نظام بعثی موجب ورود عراق به مرحله ای جدید، بی ثبات و به ویژه وضعیت خلأ قدرت در مرکز شد. همین امر سبب شد که دیگر کشورهای منطقه به فراخور اهداف منطقه ای و امنیت ملی خود سعی کنند از یک سو به بسط نفوذ در این کشور دست بزنند و از سوی دیگر مانع افزایش نفوذ رقبای خود در عراق شوند. در همین راستا این مقاله از میان بازیگران منطقه ای مؤثر در سپهر سیاسی عراق، سیاست خارجی سه ...

عراق در بین کشورهای همسایه، بیشترین اشتراکات را با جمهوری اسلامی ایران دارد و ژئوپلیتیک و تمامیت ارضی این کشور به هر سرنوشتی که مبتلا شود، برای جمهوری اسلامی مهم تلقی می‌شود؛ چرا که می‌تواند جغرافیای سیاسی و دورنمای حقوقی ـ بین‌المللی و امنیتی جمهوری اسلامی ایران را به شدت تهدید یا تقویت و به‌تبع آن را  تحت تأثیر قرار دهد. به همین جهت، تبیین سناریوهای آیندۀ  بحران عراق و ارزیابی و تحلیل تأثیرات...

عربستان به عنوان یکی از بازیگران کلیدی در منطقه خاورمیانه و خلیج فارس، نقش مهمی در تحولات سیاسی ایفاء می‌نماید. این کشور در دهه 1980 مقارن با انقلاب اسلامی در ایران و احیاء اسلام شیعی در ایران، جمهوری اسلامی را بعنوان تهدید امنیتی تصور نمود. بنابراین با تشکیل شورای همکاری خلیج فارس و کمک لجستیکی، تسلیحاتی و مالی به عراق در جنگ علیه جمهوری اسلامی سعی در مهار و برقراری توازن تهدید در مقابل ایران ...

   موضوع ژئوپلیتیک را رفتار گروه­های انسانی متشکل نسبت به یکدیگر بر پایه جغرافیا، قدرت و سیاست تشکیل می­دهد. امروزه شیعه موضوعی ژئوپلیتیکی شده است، زیرا نقطه ثقل جغرافیایی شیعیان، مناطقی است که بر روابط قدرت در سطح منطقه و جهان تأثیرگذار است. از 5/1 میلیارد مسلمان جهان، 10-15 درصد آن­ها شیعه هستند. در دوران پساصدام، حصر سیاسی – اجتماعی شیعیان کشور عراق پایان یافت و امروزه آینده این کشور با مسأل...

در طول جنگ تحمیلی هشت ساله عراق علیه ایران، بخش بزرگی از عملیات های نظامی دو کشور عموماً در جبهه جنوب اتفاق افتاد. برای هر دو کشور، تحولات جبهه های جنوب به مراتب از اهمیت بیشتری نسبت به تحولات سایر جبهه ها برخوردار بود. با آغاز مرحله سوم جنگ و استراتژی تنبیه متجاوز ایران، جبهه جنگ به خاک عراق کشیده شد. تصرف بصره عمده ترین هدف عملیات های نظامی ایران در منطقه جنوب بود. عراق و حامیان این کشور به خو...

ردیف کشورهایی قرار دارد که جایگاه ویژه ای را در سیاست خارجی عراق به خود اختصاص داده است به طوری که از آن به عنوان کشور دوست و برادر یاد می شود . پس از اشغال عراق، سوریه هیچ گاه به عنوان بازیگری اصلی و بنیادی در روند تحولات عراق دیده نشده است؛ اما با بررسی نوع نگاه دمشق به موضوع اشغال عراق و سیاست های بعضاً متفاوت و همراه با نوسان سوریه در مورد عراق، ضرورت بررسی بیشتر اهداف سوریه در عراق بیش از پ...

چکیده حوزه ژئوپلیتیک عراق دارای نیروهای همگرا و واگرایی است که تحت شرایط خاص عمل می‌کنند و دائم با یکدیگر در حال رقابت هستند. عراق با تحولاتی روبه‌رو بوده که به تغییر و تحول در ساختار قدرت و هویت آن منجر شده و نتیجه‌ای جز دگرگونی‌ در ژئوپلیتیک و رویکردهای بازیگران و کنشگران منطقه‌ای نداشته ‌است. گروه‌های قومی و مذهبی، هیدروپلیتیک، هویت ملی و هویت عربی، منابع نفتی و درآمده...

شکل­گیری سلفی­گری، یکی از مهم­ترین رویدادهای ایدئولوژیکی و فکری تاریخ مسلمانان به شمار می­آید که توانسته است به پشتوانه ادبیات فقهی و کلامی، نیاز به گرایش­ها و جریان­های سیاسی سلفی را مجسّم و آنها را در اشکال روز، بازتولید کند. در این میان، عراق با موقعیت حساس و وابستگی­های عمیق ژئوپلیتیکی متقابل با جمهوری اسلامی ایران، یکی از معدود کشورهایی است که همواره از بدو شکل­گیری ایده سلفی­گری درگیر آن ب...

چکیده حوزه ژئوپلیتیک عراق دارای نیروهای همگرا و واگرایی است که تحت شرایط خاص عمل می‌کنند و دائم با یکدیگر در حال رقابت هستند. عراق با تحولاتی روبه‌رو بوده که به تغییر و تحول در ساختار قدرت و هویت آن منجر شده و نتیجه‌ای جز دگرگونی‌ در ژئوپلیتیک و رویکردهای بازیگران و کنشگران منطقه‌ای نداشته ‌است. گروه‌های قومی و مذهبی، هیدروپلیتیک، هویت ملی و هویت عربی، منابع نفتی و درآمده...

  تاثیر عوامل خارجی و بیرونی بر مباحث قومی ایران از اوایل قرن بیستم تاکنون از موضوعات مهم حاکمیت و امنیت ملی ایران بوده است. تحولات چند سال اخیر کشور عراق به ویژه تشکیل حکومت ناحیه‌ای کردستان در شمال آن کشور نیز به دلیل مجاورت با نواحی کردنشین ایران و وجود پیوندهای‌های متقابل قومی و فرهنگی بین کردهای دو کشور برای ایران حائز اهمیت است. این تحولات بر نواحی کردنشین ایران تاثیرات گوناگونی داشته است...