هنر نگارگری و نقاشی دوره آل‏جلایر را بایستی در تداوم سبک رایج دوره ایلخانی(مکتب تبریز) مورد بررسی قرار داد. مهمترین تأثیری که از دوره ایلخانی به جا ماند و در دوره آل‌جلایرصیقل داده شد؛ سبک هنر نقاشی چینی بود. در این مقاله بر آنیم با روش تاریخی و رویکردی توصیفی ـ تحلیلی به بررسی هنر نگارگری و نقاشی این دوره و سهم آن در شکل‏گیری مکتب نگارگری هرات دوره تیموریان بپردازیم. یافته‏ها حاکی از آن است که...

زیبایی (جمال) و هیبت (جلال) دو اصطلاح منحصربه فرد فلسفه و عرفان اسلامی است، اما نقش آنها در ساحت هنر سنتی و بالاخص نگارگری، آنچنان شگفت انگیز است که بدون بررسی کارکردشان، تبیین نگارگری چندان ممکن نیست. در نگارگری ایرانی، شخصیت های متنوعی با ظرافت های خاص وجودی و بصری به تصویر کشیده شده اند. این ویژگی را می توان با عناوین ارزشی: «موجودات خیر و شر»، خیالی: «موجودات اسطوره ای و واقعی»، عرفانی: «عا...

از شهریور 1320 تا کودتای 28 مرداد 1332 ایران حوادث گوناگونی را تجربه کرد. درگیر شدن ایران در جنگ جهانی دوم، استعفای رضا شاه، رفع محدودیت های سیاسی و ملی شدن صنعت نفت از رویدادهای قابل ذکر در این دوره می باشند. هر یک از موارد مذکور منجر به تحولاتی در حوزه های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی در سراسر کشور و بالطبع یزد شد. در این پژوهش سعی شده با رویکردی توصیفی – تحلیلی تأثیر این حوادث به همراه تصمیمات دو...

 خیال از عناصراساسی شکل گیری یک اثرهنری است. صورت‌های خیالی که هنرمندان برای بیان مقاصد واندیشه‌های خود به کار می‌گیرند عموماً ریشه درباورهای اساطیری وفرهنگی دارد. ازاین رو میان صورت‌های خیالی هنرهای مختلف، نوعی قرابت وخویشاوندی برقرار است و غالباً هنرهای مختلف در به کارگیری صورت‌های خیالی، تحت تاثیر یکدیگر هستند. ادبیات ونگارگری از دیرباز در خدمت یکدیگر بوده‌اند. در حاشیه‌ی نسخ خطی، برای بیان رو...

علیرغم گسترش همه‌جانبۀ مبانی هنرهای تجسمی مدرن، و انبوه سبک­ ها و تکنیک‌های مختلفی که به سرعت در دنیا منتشر می‌شوند، نگارگری ایرانی، چه به صورت بالفعل و چه به صورت بالقوه کارکردهای بصری و بیانی فراوانی یافته ‌است. با حضور پر شمار زنان به عنوان نقاش در تاریخ هنر ایران در دوران معاصر، نقاشان زن ایرانی، علاوه بر کاربست روش‌ها و تکنیک‌های غربی، در به کارگیری برخی شگردهای تصویری این گنجینه بصری در ن...

هنر نگارگری که هم‌اکنون در موزه‌ها و گالری‌های هنری دیده می‌شود، در طول تاریخ، فرهنگ‌ساز یا خود ساخته فرهنگ بوده است. برداشت تفکر مدرن از این میراث به مثابه هنر و نسبت‌دادن صفاتی همچون زیبا به آن‌، باعث شده آثار هنری از زندگی روزمره مردم جدا و به اشیایی صرفاً تزئینی تغییر کاربری یابند و به‌تدریج راهی موزه شوند. از همین‌رو، مقاله پیش‌رو درپی پاسخ به این سؤال است که چگونه می‌توان از نگارگری در وید...

از فنونی که پشتوانه ای از دستاوردهای نگارگری و نقاشی ایران را در اختیار داشت، شیوه «پرداز» بود. نگارگری ایران از طلیعه تاریخ خود، شاهد طلوع این شیوه بود و پیشینه متنوعی از آن را تجربه کرد. طلایه داران این شیوه چارچوبی برای آن پدید آوردند که بر نظامی از اصول و ضوابط استوار بود و هنرمندان نسل های بعد علاوه بر فراگیری این اصول، به فراخور موقع و موضع خود، آن را متحول کردند و از تحریر خطوط باریک برگ...

داستان لیلی و مجنون از مشهورترین آثار ادبیات عرفانی است که مورد توجه نگارگران ایرانی نیز بوده است. در آثار شاخص نگارگری ایرانی دوره‌های تیموری و صفوی، در رنگ‌آمیزی تنپوش شخصیت مجنون از رنگ آبی استفاده شده است. سؤال اصلی تحقیق آن است که «علت استفاده از رنگ آبی در رنگ‌آمیزی تنپوش مجنون در نگارگری دوره‌های تیموری و صفوی چیست؟» هدف اصلی این پژوهش شناسایی بخشی از مبانی نظری رنگ‌ها در نگارگری ایرانی ...

   پژوهش حاضر در جستجوی یافتن پاسخی به این پرسش است که نوع تجسم نور در نگارگری ایران چگونه بوده است و این که آیا این نوع از تجسم می‌تواند مرتبط با نوع بینش فلسفی ایرانیان دربارة انوار الهی و جهان ملکوت باشد؟ در پاسخ به این پرسش، ابتدا مکاتب فکری، فلسفی و بینشی ایرانیان نسبت به نور،‌ با رعایت تقدم و تأخر تاریخی آن (تفکر مزدایی، مانوی، اسلامی ـ عرفانی) شرح داده شده است، ضمن ورود به هرکدام از این...

پس از سال‌ها غیبت موضوعات شیعی در نگارگری، محمود فرشچیان به‌عنوان یکی از سرحلقه‌های تحول در نگارگری معاصر تجربه‌ای نو را در مواجهه با موضوع و مضمون شیعی آزموده است. تا حد زیادی، تجربه وی متمایز از مکاتب گذشته نگارگری در بازنمایی موضوعات شیعی بوده و جدا از اقبال عمومی الهام‌بخش برخی از نگارگران معاصر نیز شده است. بررسی مشخصات رویکرد اتخاذشده توسط هنرمند در مواجهه با موضوع شیعی، چیستی مضامین و تج...