دوره ی حکومت صفوی، یکی از دوره های متمایز و مهم در تاریخ ایران به شمار می آید. یکی از نمادهای این تمایز، برقراری روابط گسترده با دولت های اروپایی در این دوره است. رابطه با دولت های اروپایی یکی از محورهای مهم سیاست خارجی صفویان بود که عمدتاً بر بنیاد دشمنی مشترک با عثمانی و مسئله ی تجارت شکل گرفت. نیاز سیاسی و اقتصادی دو طرف، سبب رفت و آمد های پی در پی سفیران و مأموران رسمی شد. سفیران دولت های...

ایالت شروان از دیر باز به دلیل موقعیت سوق الجیشی و اقتصادی مورد توجه دولت های مجاور خود قرار داشت. در دوره ی صفوی در این ناحیه شورش ها ی استقلال طلبانه علیه دولت مرکزی صفوی شکل گرفت ولی هر بار توسط صفویان سرکوب می گردید. علی رغم این که حکومت شروانشاهان در سال 945هـ.ق به دست شاه طهماسب اول منقرض گردیدند و خودمختاری آنان پایان یافت امّا آنان برای باز یافتن حیات سیاسی شروان به شورش های استقلال طلبا...

تشکیل دولت‌های متعدد در تاریخ ایران اسلامی و دوام حاکمیت آن‌ها، به عوامل مختلفی بستگی داشته که تشکیلات اداری و دیوانسالاری، مهم‌ترین آن‌ها بوده است. در این تشکیلات، ایرانیان و خاندان‌های معتبر و مشهور دیوانی نقش پررنگی داشته‌اند. تشکیل دولت صفوی موجب شد تا بار دیگر، ایرانیان در تشکیلات اداری حضور یابند؛ به‌دنبال‌آن، خاندان‌های جدیدی نیز وارد عرصه دیوانی شدند که شایستگی و توانمندی چشمگیری را از ...

ناظر بیوتات، از جملـه مناصب ابداعی صفویان است. این منصب را در تقسیم بندی دیوانسالاری آن دوره می توان جزو مناصب درباری و تشکیلات سلطنتی به شمار آورد، که البته مانند سایر مناصب دوره صفوی دارای کارکردهای دیگری ـ به خصوص اداری و در برخی موارد نظامی ـ هم بوده است. این منصب که از اوایل تأسیس سلسله صفوی پدید آمده بود، پس از اصلاحات اقتصادی شاه عباس اول – که تأثیر خود را در بیوتات سلطنتی هم برجای گذاشت...

شکوفایی ورونق اقتصادی جامعه نقش عمده ای در تعیین مسیر تحولات تاریخی و حرکت جامعه به سوی پیش رفت ایفا می کند. پیوند ناگسستنی اقتصاد با دیگر مسائل، عامل تأثیر گذار بر این حرکت بوده است. رویکرد این پژوهش بیش از هر چیزی توصیف و بررسی تعامل نهادحاکمیت بااقتصادجامعه درعصرصفویه است. اهمیّت این موضوع وقتی آشکار می گردد که وضعیّت اقتصادی دوره صفوی به صورت سلسله حوادث سیاسی زمان هر کدام از پادشاهان صفوی دق...

عصر صفوی یکی از درخشان¬ترین و حساس¬ترین عصرهای تمدن اسلامی به شمار می¬رود چراکه علاوه بر ثمرات گوناگون فرهنگی و هنری در میراث تمدن اسلامی، بنیان گذاری حکومت شیعه توسط این دولت صورت گرفت. بی¬تردید عصر صفوی فعال¬ترین دور? تاریخی ایران ازنظر رشد و توسعه افکار مذهبی به شمار می رود، چراکه از یک سو این دولت پایگاهی جهت پرورش اندیشمندان شیعه شد و از سوی دیگر میدان ترویج افکار شیعی و بحث گفتگو و مباحثا...

پژوهش حاضر به بررسی و تحلیل مناسبات سیاسی- نظامی شیوخ صفوی(جنید، حیدر و علی) با شروان شاهان می پردازد و در صدد ارائه رهیافت هایی به پرسش هایی است که در ذهن پژوهش گر درباره این موضوع نقش می بندد. به عبارتی بر آن است که روشن سازد چه عاملی در شکل گیری این مناسبات نقش عمده دارد و علل و انگیزه های شیوخ صفوی از تکاپوی نظامی در منطقه قفقاز و درافتادن با شروان شاهان چه بوده است؟ چرا که شروان شاهان بر ا...

رساله حاضر با هدف بررسی جایگاه شاملوها یکی از طوایف مهم قزلباش و چگونگی نوسان (شدت و ضعف) قدرت آنان در تحولات سیاسی و نظامی دولت صفویه از آغاز تأسیس سلسه تاپایان حکومت شاه عباس اول (1038-906 ه.ق) سامان یافته و بنیاد اصلی آن بر پرسش های زیر قرار دارد: 1) شاملوها چه نقشی در تأسیس و تداوم دولت صفویه داشته اند. 2) روند قدرت و نفوذ شاملوها در دوره حاکمیت پادشاهان صفوی از شاه اسماعیل اول تا پایان ...

شیخ الاسلام یکی از مقام‌های مهم دینی در عصر صفوی است که به منظور رسمیت و گسترش فقه و عقایدِ شیعه دوازده امامی در دربار و مراکز ایالت‌ها وجود داشت. ظاهرا نحوه انتصاب افراد به این مقام در ایالت کرمان از سوی شاه و صدر به صورت موروثی بود که علاوه بر احراز شایستگی‌های علمی و مقبولیت‌های عمومی از پدر به پسر به ارث می‌رسید. شیخ‌الاسلام‌ها در حلّ و عقد و نظم امور و در عزل و نصب‌های سیاسی و امور حکومتی و ...

والی‌نشین اردلان از جمله حکومت های محلی عصر صفوی بود که سابقۀ تشکیل آن به پس از صفویه باز می گشت. حکام این والی‌نشین، که بر قسمت هایی از مناطق کرد نشین غرب کشور حکم می راندند، به دلیل جایگاه خاص جغرافیایی خود؛ یعنی، قرار گرفتن در مرز ایران با امپراتوری عثمانی، رقیب متخاصم صفویان، نقش قابل توجهی در مناسبات این دو حکومت داشتند؛ چرا که منطقۀ حکومتی این والی‌نشین در میدان نبرد و مبارزه و در مسیر جغ...