ابن‌عربی، معروف به شیخ اکبر، چهره‌ی برجسته‌ی عرفان اسلامی در زمینه‌های تفسیری و تأویلی دارای آرای ویژه‌ای است که بررسی و شناخت این آرای منوط به درک صحیح نظریّه‌ی تفسیر او است. نظریه‌ی تفسیر او در صدد بیان مبانی، اصول و روش تفسیری او است. این نظریّه در دو محور تفسیر و تأویل، دارای مبانی و اصولی ویژه است. این تحقیق در صدد بیان و بررسی هریک از مبانی و اصول حاکم بر تفسیر و تأویل از دیدگاه ابن‌عربی اس...

محمد بن العباس بن علی بن مروان بن الماهیار(متوفای قرن چهارم) از جمله محدثان معاصر کلینی ? می باشد. او دارای آثار متعددی در موضوعات فقه، اصول، تفسیر قرآن و ... است. روایات تفسیری وی در چهار کتاب «تأویل ما نزل فی النبی ?، تأویل ما نزل من القرآن فی أهل بیت ?، تأویل ما نزل فی شیعتهم، تأویل ما نزل فی أعدائهم»، به عنوان منبع برای مفسران بعد از خود بوده است. مساله اصلی این پژوهه بازیابی، گونه شناسی و ...

اسرائیلیات، نوعی از افسانه ها و داستان های باطلی است که از فرهنگ های دیگر، به خصوص قوم یهود وارد تفاسیر اسلامی اعم از شیعه و سنی گردیده است. در این رساله کیفیت و کمیت اسرائیلیات در تفاسیر با تأکید بر دیدگاه های علاّمه عسکری و علاّمه معرفت بررسی گردید و در طی تحقیقات کتابخانه ای انجام شده پیرامون این موضوع، اثبات شده که اسرائیلیات از زمان صحابه آغاز شد و در زمان تابعین رواج یافت. در ابتدای تدوین ت...

مجاهد بن جبر از مشهورترین مفسران تابعین در قرن دوم و از موثق ترین شاگردان ابن عباس و از راویان امام علی (ع) است. مجاهد از پایه گذاران اجتهاد در تفسیر قرآن می با شد. بسیاری از رجالیون وی را ستوده اند و عده ی معدودی نیز، مورد جرح قرار داده اند. مجاهد را متهم به تفسیر به رأی، مراجعه به اهل کتاب و تمایل به خوارج کرده اند. در کتاب های رجالی، مشایخ و شاگردان بسیاری برای وی ذکر شده است. طبق روایات، وی...

مطمئن‌ترین ابزار برای فهم کلام الهی، روایات تفسیری معصومان: است. این روایات را _ که عالمان و مفسران صحابه و تابعین از زمان صدور آن ارائه داده‌اند _ چه بسا بر اثر فهم گوناگون از روایات و همراهی عوامل مختلف، مکاتب و مدارس تفسیری مانند: مکه، مدینه، کوفه، بصره و شام پدید آمد. مکتب تفسیری کوفه را عبد الله بن مسعود، صحابی تأیید شدۀ پیامبر6 پایه‌گذاری کرد. ابن مسعود در نگاه امام علی7، «عالم به قرآن و ...

سوره منافقون در تراث شیعی واهل سنت با روایات تفسیری نسبتا زیادی همراه است که مجموع روایات تفسیری شیعه فقط از کتاب البرهان تالیف سید هاشم بحرانی(رحمه الله)21روایتاست ومجموع روایات اهل سنت نیز ،فقط از کتاب الدر المنثور فی تفسیر الماثور تالیف جلال الدین سیوطی،43 روایت است. در بررسی تطبیقی این روایات، مقدار مشترک آن بسیار اندک بوده است به طوری که می توان گفت که فقط یک روایت آن و آن هم، فقط قسمت ها...

کتاب " بیان معانی الفاظ القرآن " تصنیف علی ابن عبدالله بن عباس ( فو : 118 ه.ق)- که در ضمن مجموعه ای مخلوط از رسائل قرآنی است – در اصطلاح قرآن پژوهان ، در فن وجوه و نظائر قرآن کریم است . این کتاب ، اثری مستقل و ارزشمند در این زمینه به شمارمی آید و در آن ، وجوه معنایی 72 واژه از قرآن آمده است . دانشمندان ، کهن ترین اثر در این فن کتاب را " الاشباه و النظائر " مقاتل ابن سلیمان بلخی (فو : 150 ه.ق...