عالمان اخلاق، عرفان، کلام، فلسفه، تفسیر و... هر کدام از حیثیات ویژه ای درباره ی چیستی، هستی و کارکردهای وجودی شیطان به مداقه پرداخته اند. هدف این پژوهش تبیین وجودی شیطان از دیدگاه فخر رازی است. فخر بر این باور است که شیطان از ماده شطن به معنای دور است و در اصطلاح به اجنه کافر اطلاق می شود. او در آثار مختلفش سه دلیل عقل برای وجود شیطان بیان کرده است. علاوه بر آن از طریق مراتب صدور افعال از حیوان...

این پایان نامه به دنبال شناخت مبانی فلسفی- کلامی فخر رازی و علامه طباطبایی در تفسیر آیات مربوط به علم الهی و تأثیر این مبانی در برداشت آنها از آیات مربوط به علم الهی است. روش مورد استفاده در این پژوهش توصیفی و اسنادی با تکیه بر تحلیل محتواست. علامه طباطبایی علم را «حصول امر مجرد از ماده برای امر مجرد» می داند. ‍ او علم را به دو قسم حضوری و حصولی تقسیم می-کند. در علم حضوری، وجود معلوم نزد عالم ...

چکیده: ابو الحسن محمد بن حسین معروف به شریف رضی، از سرآمد شعرای قرن چهارم هجری است، که در جهان عرب نامی جاویدان از خود باقی گذاشت. او از طبع شعری بالایی برخوردار بود چنان که در سن ده سالگی به عالم شعر روی آورد. دیوان شاعر شامل اغراض شعری مختلفی است که در میان آنها به دو غرض مدح و فخر بیشتر از دیگر اغراض پرداخته است. معانی موجود در این دو غرض شعری جز در موارد اندکی تقلیدی از پیشینیان است که شاع...

فخر رازی در اوایل حیات علمی خود سخت از نقش عقل در حوزه دین دفاع می کرد اما در دوران متأخر، بُرد عقل در حوزه الهیات را محدود دانسته و نقل و شهود را کارآمدترین ابزار می­داند. او برهان، قرآن و عرفان و به تعبیری دینداری و خردورزی را با هم قابل جمع می بیند و به جایگاه برتر نقل و شهود اذعان می­کند، فهم دین را به وسیله عقل لازم و یکی از مهم ترین کارکردهای عقل را فهم باورهای دینی و رفع تعارض و تناقض از ...

یکی از ویژگی های قرآن کریم و باورهای بنیادی مسلمانان، جامعیت کلام الهی است که همانند جهان شمولی و 606 ) صاحب جاودانگی قرآن مورد توجه مفسران و قرآن پژوهان از گذشته تاکنون بوده است. امام فخر رازی ( 544 از « روح المعانی فی تفسیر العظیم و السبع المثانی » 1270 )، مؤلف تفسیر - تفسیر مفاتیح الغیب و آلوسی ( 1217 جمله مفسرانی هستند که به موضوع جامعیت قرآن توجه کرده اند. با توجه به اینکه فخر رازی از مفسر...

اجویة مسائل ابن زهره در فاصله سالهای 723-726 ه.ق تألیف و درتصحیح آن با شیوه التقاطی از دئ نسخه خطی 3/1474 کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران و 1/178 دانشکده حقوق دانشگاه تهران استفاده شده است. بخش عمده سؤالات ابن زهره از فخر المحققین مسائلی است که موضوع آنها عیناً در کتاب قواعد الاحکام علامه آمده ، اما فتوا و پاسخ صریح آنها در این کتاب بیان نشده است. مصحح علاوه بر تصحیح و ذکر موارد اختلاف نسخ به تحشیه...

ماهیت نفس و تجرد آن، همواره یکی از چالشی‌ترین مباحث در آرای فلسفی و کلامی بوده که در این نوشتار، این موضوع از دیدگاه فخر رازی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. فخر رازی در آثار متعدد خود به شیوه‌ای متفاوت و گاه متناقض در باب تجرد نفس سخن می‌گوید؛ به‌گونه‌ای که در برخی آثار، موضع سلبی و در برخی، موضع ایجابی اتخاذ نموده است. با این وجود می‌توان وی را قائل به تجرد نفس دانست؛ اما به‌طور قطع مغایرت ن...

هدف در این پژوهش بررسی اندیشه و عملکرد سید فخرالدین شادمان در حوزه روشنفکری معاصر است. سید فخرالدین شادمان در 1286 شمسی در تهران از پدری به نام سید ابوتراب تهرانی و مادری تبریزی الاصل به دنیا آمد او درآغاز نوجوانی معمم بود و پس از چندی لباس روحانیت را کنار گذاشت او دکتری حقوق خود را از دانشگاه سوربن پاریس دریافت کرد و در 1326 پس از 15 سال به ایران بازگشت و مهمترین اثرش یعنی تسخیر تمدن حکومت فر...

فخر در زبان و ادبیات عرب یکی از اغراض شعر به شمار می آید که شاعر در آن به مدح خود و قبیله خویش میپردازد و نیکیها و مکارم و فضایل اخلاقی خویش را میستاید و به جاه و مال و سلطه مباهات مینماید. شعر عربی از زمان جاهلیت با فخرسرایی آشنا بود و تا عصر عباسی که در آن شعر و ادب به شکوفایی رسید فخرسرایی نیز به شکلی فعال ادامه داشت. ابو الطیب المتنبی یکی از بزرگترین و برجسته ترین فخرسرایان عصر عباسی به شم...

یکی از مهمترین مباحث فلسفی وکلامی، بحث درباره صفات خداوند است، بی تردید شناخت خداوند بدون شناخت صفات او غیر ممکن خواهد بود. در بین صفات خدای متعال، صفت علم ودر پی آن مسأله علم خداوند به جزئیات و چگونگی آن همیشه مورد توجه اندیشمندان مسلمان بوده است، نگارنده در این پژوهش بر آن است که نظریات و آراء دو فیلسوف مسلمان، علامه طباطبایی و فخر رازی را به عنوان دو اندیشمند بزرگ از نحله های شیعی و سنی، در ...