دریدا در کتاب درباره ی گراماتولوژی با بازخوانی تفکر غربی نشان می دهد که این تفکر گرفتار یک حضور ناب و پر است که به نظر در جایی قرار دارد. بنابراین او فلسفه ی غرب را متافیزیک حضور می نامد. نمود این توسل به حضور اولویت گفتار بر نوشتار در تاریخ تفکر غربی است. دریدا با استمداد از مفاهیم همین تفکر لوگوس محور به واسازی آن می پردازد و گراماتولوژی را به مثابه ی دانشی عمومی معرفی می کند که بر طبق آن نوش...

در مقالة حاضر روش فرضیه را در فلسفة افلاطون مورد بررسی قرار می‌دهیم و برای این منظور به ترتیب سه محاورة منون، فایدون و جمهوریرا-که روش مذکور در آنها به صراحت طرح شده‌اند- مورد واکاوی قرار داده، سیر تغییر نگرش افلاطون دربارة جایگاه و کاربرد روش فرضیه را در حوزة فلسفة نشان می‌دهیم. افلاطون در منون با نظر به هندسه درصدد ارائة روشی است که در فلسفه نیز کاربرد داشته باشد. اما توجه ویژه به روش و اهمیت...

اراده به عنوان یکی از صفات خداوند در متون کلامی و فلسفی مورد توجه و عنایت متکلمین و فلاسفه قرار گرفته است. فلاسفه یهودی نیز این مسئله را مورد واکاوی قرار داده و از جنبه های مختلف بررسی نموده اند. یکی از مطرح ترین نظریات درمورد اراده الهی، نظریه سلیمان بن جبیرول، فیلسوف اندلسی است. به نظر می رسد ابن جبیرول در بیان نظریه خود تحت تاثیر، فلوطین، انباذقلس، نظریه لوگوس مسیحیت و فلاسفه مسلمان بوده است...

طی چند دهه‌ی اخیر، فرض بنیادین گردشگری به‌مثابه پدیده‌ای در زندگی شهری و منتج از نظم‌های مدرن رشد چشمگیری داشته است؛ توسعه نظریه‌ها در این حوزه به حدی قابل‌توجه بوده است که نظریه‌پردازان این حوزه، تئوری‌های موجود را رقیبی قدرتمند برای بنیان‌های کلاسیک نظریه‌های علوم اجتماعی در شناخت امر اجتماعی ارزیابی می‌کنند. در این مقاله تلاش می‌کنیم، نسبت بین مفاهیم اصلی و جاافتاده‌ی اندیشه‌ی اجتماعی و گردش...

موضوع بسیار مهم در تحول اولیه ی مسیحیت تاثیر میراث عقلی دوره ی کلاسیک بر آن است. از این رو رابطه ی بین برخی از عمده ترین اجزاء نظام فکری یونان با آیین های اخلاقی و رستگارجویی در مسیحیت و هم چنین رابطه ی این نظام فکری با آموزه ها و ارکان کلام مسیحی به ویژه در دوره ی میانه، دغدغه ی اصلی این پژوهش محسوب می شود. رواقیون به دنبال فروپاشی نظام دولت شهری، اندیشه ها و آموزه هایی همچون لوگوس یا قانون از...

یوهان گوتفرید هردر نه تنها در ایران، بلکه در آلمان نیز علیرغم تحقیقات فزاینده و زایدالوصفی که پیرامون آثار گستردهء وی به عمل آمده است، متفکری ناشناخته است، این امر شاید از روح انزواطلب وی نشأت گرفته باشد و یا اینکه گستردگی و تنوع آثار وی که حوزه هایی شامل: الهیات، تاریخ، ادیان، فلسفه، تبارشناسی، شعر، هنر، نقد ادبی، جامعه شناسی، علوم طبیعی، زبان شناسی و حتی سیاست را دربر می گیرد، می تواند دلیل د...

اصطلاحاتی مانند خود, نفس, انسان, موجود عقلانی یا من را می توان تحت اصطلاح فراگیرتر سوژه گرد آورد: اصطلاحی که درون مایه اصلی فلسفه مدرن به شمار می رود و تاریخ فلسفه پس از دکارت را می توان تاریخ ظهور, تثبیت, اوج و افول سوژه دانست. در رهیافت واسازانه، تاریخ تفکر در غرب را لوگوس محور می دانند که بر اساس آن, همواره بر متافیزیک یک ساخت مشابه حاکم بوده است. این ساخت در عین ملازمت با «حضور» با رجوع به ...

چکیده  هدف این مقاله، نقد و بررسی کتاب اجتماع­آینده (The Coming Community) تألیف جورجو آگامبن، فیلسوف و نظریه­پرداز معاصر ایتالیایی است. اثر مزبور یکی از متون برجسته در حوزۀ فلسفۀ­سیاسی و اندیشه­­انتقادی است که در چارچوب سنت فکری چپ­نو جای می­گیرد. آگامین در این کتاب می کوشد با تفکر درباره زبان به‌درون سیاست نظری و عملی گام بردارد و از این طریق مفاهیم بنیادین سیاست غرب را به چالش بکشد و اجتماع­...

داعیۀ پدیدارشناسی دین به‌عنوان یک رشتۀ دانشگاهی از اوایل سدۀ بیستم مطرح شد. بنابراین، یک رشتۀ جدید است و محققان تصور یکسانی از آن ندارند. به اعتقاد بلیکر، پدیدارشناسی دین به سه معنا استعمال می‌شود: 1) تنظیم و نظام‌مندسازی پدیدارهای دینی. 2) گونه‌شناسی انواع مختلف ادیان. 3) پژوهش در ساختارهای ماهوی و معانی پدیدارهای دینی. به اعتقاد او، معنای سوم به نحو دقیق‌تری از ماهیت پدیدارشناسی دین پرده برمی...

هراکلیت افسوسی (550-480 پ م) از دیرباز فیلسوف تاریک نامیده می‌شود. نخستین‌بار تیمون اهل فیلیونت[i]، طنزنویس قرن سوم پیش از میلاد، سبک بیان هراکلیت را «معمّاوش»[ii] نامید. صفت سبک، سپس، به صاحب سبک داده شد. سرانجام هراکلیت فیلسوف «تاریک»[iii] نام گرفت. بنابرین عنوان کتاب پیشینه‌ای دیرینه دارد. دربارة پیش‌سقراطیان، به فارسی، منابع دیگری در اختیار نداریم، مگر نخستین فیلسوفان یونان، از مرحوم شرف‌ال...