در ادبیّات عرفانی ،مظاهر کمال انسانی ،پیامبران و اولیایند که خدای تعالی آنان را به ملکوت خویش رهنمون گشته و به عزّ قرب خود مباهی فرموده است . پیامبران و اولیاءو هم? مومنان از نور واحدی هستند. هر کدام از پیامبران به منزل? پیامبری دیگر و هم? آنان مظهر صفات نیک و اعمال خیر هستند .در مقابل،دشمنان آنان که بنده و برد? نفس سرکش و دل بست? علایق و شهوات مادی وحیوانی هستند همه مظهر شرارت و پلیدی اند . بناب...

حضرت محمد (ص) به عنوان انسان کامل و مظهر تام اسما و صفات حضرت حق، در سه مرتبهٴ جبروتی، ملکوتی و ناسوتی، واجد سه مقام ولایت، نبوت و رسالت است و هر مقامی متناسب با مرتبه ای است. مقام خلافت اللهی ایشان در زمین، تحقق و تعین مراتب عالی در مرتبهٴ دانی است. مقاله حاضر مسئلهٴ مزبور را از چشم انداز عقل و نقل برمی رسد.

هدف از نوشتار حاضر بازخوانی دشت های وهم آلود شهرهای رشد یابنده 1895 اثر امیل ورهارن در پرتو نقد روانشناختی است. در این سروده ها تصاویر حوزه ی ناخوداگاه به شهری جان می دهند که هیولاوار پیش می رود و پیکرش را فربه تر می کند. انگاره ی شهر به نحو معناداری با استعاره ی مادر پیوند دارد و وجوه متعدد و متضادی را برمی نمایاند : مظهر صلابت در مقام مادر- شهر از یک سو، مظهر درنده خویی و مادر نرینه ی هولناک ...

سالکین اهل معرفت، بر حسب تفکیک میان قرب فرائض و نوافل، یا اهل سلوک نفلی هستند، و یا فرائضی‌اند و یا جامع هر دو قرب، و یا واجد مقام تمحّض و تشکیک هستند. در تفاوت میان قرب فرضی و نفلی، همین بس که در قرب نفلی، خداوند تنزّل وصفی نموده و سمع و بصر عبد می‌شود؛ ولی در قرب فرضی، عبد نعت حقّ متعال می‌شود و عبد، سمع و بصر و ید حقّ تعالی می‌گردد؛ و همین وساطت برخاسته از قرب فرضِ ولیّ‌الله، سرّ قرار و عدم هلاکت ع...

عالم طبیعت در نزد ادیان مختلف از شأن و منزلتی ‌والا برخودار بوده است و آن را مظهر یا یکی‌‌از مظاهر تجلی ‌خداوند تلقی می‌نموده‌اند.در فرهنگ اسلامی‌ هم بر طبق آیات قرآن کریم، عالم طبیعت مظهر حکمت الهی است و در آن جنبه‌های ‌کمی ‌و ویژگی‌های‌ کیفی ‌عالم طبیعت از جمله وجه ملکوتی‌ آن مطرح شده است. هدف از این پژوهش برقراری پیوند بین دیدگاه قرآن کریم دربارة جنبه‌های ملکوتی عالم طبیعت با شیوه تصویرگری ‌...

یهودیتّ و اسلام دو دین بزرگ هستند که باور به توحید و یگانگی خداوند، در محور عالمقدسی آنها قرار دارد. این رویکرد درگرایشات عرفانی ا ین دو دین نیز لحاظ شده است؛ به این گونهکه زُهر، مهمترین مکتوب قباّلای یهودی و فصوص الحکم به مثا بۀ مؤثرّترین متن تصو فّ اسلامی ،هر دو با محور یتّ توحید تدوین یافته اند . در هر دو اثر ، خداوند دارای دو ش أن تنزیهی وتشبیهیاست و فرایند خلقت که از میل خداوند برای ظهور نشات گر...

عقیده به تجلّی ربوبیّت در مظهر بشری، یا مطالعۀ جمال معنی در آینۀ طلعت شاهدان، شیوة برخی از صوفیّه در جمال‌پرستی بوده است. به عقیدۀ این گروه، نظر کردن به نکورویان، به شرط آنکه از روی شهوت نباشد بلکه به قصد اعتبار باشد و ناظر از مشاهدۀ شاهد، به غایب عنایت کند و جمال صانع را در صنع بیند، جایز است. سعدی نیز مانند عارفان منسوب به این مکتب، پرستش جمال صوری و عشق مجازی را راه وصول به جمال مطلق می‌دانست. ...

  شکل، ریخت و اطوار خیال انگیز خروس در بسیاری از فرهنگ ها، صورت نمادین به خود گرفته و به مثابه یک نشان و یا وسیله ای برای بیان و انتقال اندیشه انتخاب و تصویر شده است. در باور بسیاری از فرهنگ ها، خروس، مظهر طلوع خورشید و معرّف زمان است. این پرنده، در جهان بینی مصری مظهر شجاعت، نبرد زندگی، عدالت (از آنجا که خوراکش را با دیگر مرغها قسمت می کند) ، ترصد و مال اندیشی است. خروس، در ژاپن، نماد نیایش در ...

بحث جبر و اختیار از بحث‌های غامض و جنجال‌برانگیز در طول تاریخ تفکر است. نظریه وحدت وجود، اعیان ثابته و سرّالقدر از اهم مباحثی است که موجب شده است برخی ابن‌عربیرا جبری و بلکه افراطی‌تر از جبرگرایان بدانند. سرّ سرّالقدر و عنایت به مبانی انسان‌شناسی ابن‌عربی در رسیدن به رأی مختار وی راه‌گشا است. او از تعبیر «هو لا هو» برای اشاره به موقعیت وجو...

شکل‌گیری مکتب ابن‌عربی در قرن هفتم تحوّل عظیمی در مبانی عرفان نظری ایجاد کرد. جهان­بینی هستی­شناسانة ابن عربی بر دو پایة: «خداوند» و «انسان» استوار است. شارحان نظریه­های ابن عربی نقش مهمّی در گسترش اندیشه­های وی داشته­اند. بزرگانی چون «شیخ محمود شبستری» به موازات عرفان عملی، در گسترش نظریه‌های ابن عربی همت گماشته­اند. جستار حاضر بازتابِ جهان­بینیِ هستی­شناسانة ابن عربی را در مثنوی گلشن راز با رویکر...