استشهاد و اقتباس آیات قرآنی، در دوره‌های مختلف، همواره از بارزترین ویژگی‌های متون نثر فارسی بوده‌است. طبیعی است که این صنعت خطابی، مانند هر پدیدۀ زبانی، بنابر مقتضیات فکری و ادبی غالب هر دوره، دستخوش تحول و شکل‌‌گردانی شده‌است. بررسی نمونه‌های استشهاد در نثر فارسی از قرن پنجم تا هشتم هجری نشان می‌دهد که این صنعت به مرور زمان از عنصری استدلالی به عنصری بلاغی تغییر شکل یافته و براثر این تحول کارک...

در دوره های مختلف ادبی آثار متعّدد با موضوعات گوناگون تألیف شده که به مقتضای سبکی هر دوره تغییراتی در نوع  نویسندگی ایجاد شده است. نیمه اوّل قرن ششم نیز از این تغییرات که همانا تأثیر شدید زبان و ادبیّات عرب بر زبان و ادبیّات فارسی می باشد بی بهره نبوده است. از آنجا که شیخ احمد جام (441-536 ه.ق) آثارش را زمانی تألیف کرده-نیمه اول قرن ششم- که با هجوم لغات عربی مواجه بوده، این انتظار می رفت که آثار شی...

تصحیح علمی دیوان حافظ از سید علی محمد رفیعی، با استفاده از روش احتمالات و تکیه بر اقدم و اکثر نسخ مدعی به دست دادن کلام راستین حافظ است و در این ادعا گاه به این نتیجه رسیده است که اگر ضبطی اشتباه و ضعیف باشد از زیر دست شخص حافظ بیرون آمده است و با توجه به این که حافظ معصوم نیست پس اشتباه خود اوست. بررسی گزینش هایی که مصحح بر این اساس آورده می تواند حدود توانایی محدود و لغزش ها و نواقص روش متکی ...

موضوع باغ از دیرباز برای ایرانیان اهمیتی زیاد داشته ، و بازتاب آن را در همه هنرها و باورهای ذهنی آنان می توان جستجو کرد. باغ بهترین درون مایه برای هنرمندان ایرانی بوده و آنان اغلب بهترین ذهنیت خود را در یک باغ متجلی می ساختند مقدس بودن باغ و بهشت به طرز چمشگیری در فرهنگ ایرانی نمایان است. به دلیل اهمیتی که این موضوع در هنر ایران و به خصوص نقاشی دارد، در این رساله سعی شده به پیشینه باغ در فرهنگ ...

نثر فارسی همچون شعر فارسی تحت تأثیر نثر و شعر عربی بوده و تقریباً همان سیری را که نثر و شعر، در جهان عرب تا قبل از حمل? مغول پیموده است با فاصل? زمانی کوتاه تری تجربه کرده است. یکی از گونه های فربه نثر فارسی، نثر فنی است که تحت تأثیر فضل نمایی ها یا به تعبیری خودنمایی های نویسندگان زبان فارسی، به وجود آمد. دور? تکوین نثر فنی از نیم? دوم قرن پنجم آغاز شد. تاکنون، بیشتر همّ و غم خوانندگان و مخاطبان...

آغاز نثر فنّی اگرچه مربوط به قرن ششم هجری است. اما بخش عمده‌ای ‏از پیشینه‌ی آن به زمینه‌های موجود در سده‌های پیش‌تر بازمی‌گردد. حشر و نشر ‏ایرانیان با زبان و فرهنگ عربی و اسلامی از طریق مدارس و مطالعات و اعمال و ‏شعائر روزانه، و نیز ترجمه‌ی متون عربی به فارسی از همان نخستین سال‌های ورود ‏اسلام به ایران، به‌طور تدریجی هم بر تغییر سبک خراسانی به عراقی در شعر، و هم ‏بر فرایند شکل‌‌گیری نثر فنّی از د...

یکی از انواع ادبیات فارسی نو، موسوم به فارسی زردشتی است که زردشتیان در دورۀ اسلامی برای ترجمۀ داستان‌ها، اساطیر، آداب و رسوم، سنن و قوانین دین زردشتی از اوستا و زند به فارسی به کار گرفتند. این دسته از متون فارسی به دو دستۀ متقدم و متأخر تقسیم می‌شوند که از جملۀ نمونه‌های متقدم آن، متنهای صد در نثر و صد در بندهش است. صد در نثر که شاید بتوان آن را کهن‌تری...

چکیده کتاب « الکنوز الودیعه من رموز الذریعه » از کتابهای ارزشمند قرن هشتم هجری است .این اثر، ترجمه « الذّریعه الی مکارم الشّریعه » از تألیفات معروف راغب اصفهانی درعلم اخلاق است که همواره مورد توجّه دانشمندان این علم بوده است . این کتاب توسط یکی از علمای قرن هشتم به نام ابن شمس الدّین حسن ظافر وبه فرمان شاه شجاع به زبان فارسی ترجمه شده است . از این دانشمند درکتب مرجع وتراجم احوال هیچ گونه نام ون...

اخلاق مهم ترین نیاز جوامع بشری است و حلق? گمشده ای است که به کمک آن می توان در عصر ارتباطات و فناوری اطلاعات تعادل برقرار کرد و از مفاسد روز افزون افراد جلوگیری کرد. انتقال مفاهیم اخلاق در قالب نصایح مستقیم گاهی علاوه بر موثر نبودن بر رفتار افراد، آنها را وادار به مقابله و انجام رفتارهای خلاف انتظار نیز می کند. نویسندگان ایرانی از دیر باز انتقادات خود را در قالب حکایاتی زیبا بیان داشته اند که ع...

Quranic characters, including the Saint Mary, have always figured in texts of mysticism. The miracles attributed to her, the sending of heavenly food to her, and the fruition of the dried palm-date, indicate for mystics her exalted statues, her attainment of spiritual positions such as Welāyat (Sainthood), khilāfat al-kobra (great saintship), patience (Sabr), trust in God (Tawakkol), voluntary ...