نشانه-معناشناسی به مثابه ی یک رویکرد، روش و ابزارهایی را جهت خوانش متن بویژه متون هنری بدست می دهد که خوانش گفتمانی یکی از مهم ترین آنها است. نشانه-معناشناسی (به معنا) نگاهی فرایندی و پروسه ای دارد که بروز معنا و دلالت پردازی را نه در رابطه ای تقابلی که در ارتباطی هستی مدار و پدیداری قابل دریافت می داند، و خود نتیجه گذار از نشانه شناسی ساختارگرایی به نشانه-معناشناسیِ گفتمانی گرمس است. گفتمان به ...

نشانه-معناشناسی روایی به بررسی ویژگی‌های روایی داستان می‌پردازد تا شرایط تولید و دریافت معنا در گفتمان را نشان دهد.معنا در نظام ساختارگرا زمانی حاصل می‌شود که از طریق کنش‌های برنامه ریزی شده سوژه از وضعیتی اولیه به وضعیتی ثانوی دست یابد. در تحلیل گفتمانی داستان «سکینه بانو» تلاش براین است با تقلیل متن به عناصرسازنده آن مانند مربع معنایی، برنامه های روایی، محور تنشی، مربع واقعیت نمایی و...سازوکا...

هدف از این مقاله بررسی کنش گفته پردازی در روایت «حضرت آدم» از کتاب «قصه های قرآن» است. تلاش این است تا نشان دهیم نقش فراراوی در بازگویی این داستان به چه شکل است و معنا در این گفتمان ها چگونه تولید می شود. برای تحلیل این قصه، از طرفی با مدد گرفتن از روش روایت شناسی «لینت ولت» سطوح مختلف داستان را که هم وجوه انتزاعی و هم وجوه ملموس آن را دربر می گیرد، تجزیه کرده، فراراوی، راوی، کنشگران و مخاطب را...

نگاه مولانا یک نگاه عرفانی شرقی و یکی از منابع مهم آفرینش معنا و ارزش است و بخشی از فرهنگ جامع? ما به آن ارجاع داده می شود. به همین دلیل، ظرفیّت بالایی برای مطالعه از دیدگاه های مختلف دارد. مثنوی مولانا نیز یکی از تأویل پذیر ترین متون ادبی است که در عین پریشانی ظاهری، از ژرف ساختی وحدت مدار و منسجم برخوردار است. این گفتمان، سازوکاری ویژه دارد و عناصر گوناگونی در آن نقش دارند و در خدمت این انسجام...

تقابل­های زبانی یکی از مهم­ترین شاخص­های آفرینش معنا در هر نظام گفتمانی بشمار می­رود. نگارندگان در این پژوهش، تقابل­های زبانی را مهم­ترین عامل آفرینش معنا در «روایت فریدون و ضحاکِ شاهنامه» می­دانند و به این منظور، در این داستان، در تحلیلی نشانه- معناشناختی چگونگی شکل­گیری معنا بر اساس تقابل­ها را بررسی می­کنند. در این پژوهش، نشان خواهیم داد که تقابل­ها در چه سطحی و با چه کیفیتی، در شکل­گیری نظام...

در گذشته های نه چندان دور، فرش در نظام فرهنگی کرمان به عنوان یک ابژه واجد ارزش های مبادله ای و نمادین شناخته می شد، اما امروزه با شکل گیری تحولاتی قابل توجه در بافت های اجتماعی- فرهنگی، ارزشی گفتمانی ایجاد شده است که شکل دهنده ی هویت فرهنگی و تاریخی آن است. فرش یک نظام گفتمانی است که معنا درون آن همواره پویا، سیال، متحول، متکثر و زاینده است و در نتیجه تحلیل این نظام می تواند سازوکارها و ابعاد آ...

معناشناسی ساختگرای قرآن، معنای واژگان را با استفاده از متن قرآن و از طریق روابط هم‌نشینی و جانشینی واژگان تعیین می‌کند. در این روش، توجه به واحدهای زبانیِ «واژه» و «جمله»، بدون درنظر گرفتن «گفتمان» صورت می‌گیرد. بنابراین بخشی از سیاق متنی آیات در شناخت معنا لحاظ نمی‌شود. پژوهش حاضر با هدف افزایش دقت در معناشناسی ساختگرای قرآن، درصدد است با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی، چگونگی به‌کارگیری روابط ...

پژوهش حاضر با مروری بر بنیان‌های نظری رویکرد نشانه‌معناشناختی به تحلیل گفتمان، در کنار جنبه‌های اساسی این رویکرد به لحاظ عملی، سازوکاری نظری ‌ـ‌ عملی جهت تحلیل فضاهای گفتمانی با رویکرد نشانه‌معناشناسی به دست می‌دهد که می‌تواند در حیطۀ تحقیقات ارتباطی و مطالعات سینمایی مورد استفاده قرار گیرد. رویکرد نشانه‌معناشناسی به‌دنبال نفوذ به عمق معنایی و کشف معانی سیال فیلم‌های سینمایی در چارچوب گفتمان اس...

گفتمان از دیدگاه زبانشناختی به کنشی فردی اطلاق می‌گردد که نتیجۀ استعمال زبان است. چنین کنشی که تجارب بیرونی و زیستۀ گفته پرداز را به همراه کنکاشِ درون زبان به حوزۀ گفتمان منتقل می‌کند ما را با ویژگی‌های متفاوت و متنوعی مواجه می‌سازد که این تحقیق فقط بخشی از آن را برجسته می‌سازد. از میان کارکردهای مختلف گفتمان سه ویژگی مقاومتی، ممارستی و مماشاتی وجوهی هستند که مبنای شکل گیری بسیاری از گفتمان‌ها ب...