هدف از این نوشتار، بررسی رویکرد «نومنطقه­گرایی» و تبیین امکان کاربرد آن در نظام مدیریت فضایی ایران است. از این رو، ابتدا مشکلات نظام مدیریت فضایی ایران در سه زمینه مرتبط با ظرفیت­های مناسب در بین مدیران، کارشناسان و شهروندان، نظام مدیریتی کشور (مدیریت و برنامه­ریزی فضایی و بخشی) و مدیریت یکپارچه فضایی تحلیل شده و جایگاه هریک از طرح­ها و برنامه­ها و نهاد­های تصمیم­ساز و تصمیم­گیر در سطح منطقه­ای...

هر نظام فضایی با برخورداری از قابلیت تغییرات درونی، می‌تواند پاسخگوی تعداد بیشتری از نیازهای کاربران آن در زمان‌های گوناگون باشد و بدین ترتیب کارکرد مطلوب‌تری نسبت به نظام‌های فضایی تک‌عملکردی داشته باشد. دستیابی به قابلیت تغییرات در نظام‌های فضایی از زیرشاخه‌های مبحث انعطاف‌پذیری فضا است. هدف اصلی انجام این پژوهش، سنجش انعطاف‌پذیری نظام فضایی خانه‌ها در سه الگوی سنتی، سنتی-معاصر و معاصر در شهر...

توزیع جمعیت، کارکردهای اقتصادی، جایگاه، و نقش شهرها در نظام شهری در تعامل با سایر شهرها در طول زمان دستخوش تحولات گوناگون می‌شود و تکامل می‏یابد. این تحولات در سازمانِ نظام شهری ایستا نیست و موضوعی وابسته به زمینه است. استان البرز تحولات بسیار سریعی را در نظام شهری پشت سر گذاشته است که موجب بروز عدم تعادل شدید در نظام شهریِ استان، تمرکز فزایندة جمعیتی و کارکردی در کلان‌شهر کرج نسبت به سایر شهرها،...

نحوة تلقی عارفان مسلمان از جمله غزالی، سهروردی و نجم الدین کبری دربارة نور، مراتب انوار، انوار رنگین و عالم مثال، مسائلی است که این مقاله درپی بررسی آنها است. همچنین در این پژوهش، مطالبی دربار? تاثیر آرای حکمای مسلمان، مخصوصاً شیخ شهاب الدین سهروردی برهنر نگارگری ایرانی مطرح گردیده است. مسلماً اگر هنرمندی واجد بینش عمیق عارفان مسلمان دربارة نور و عالم مثال باشد، در آفرینش آثار هنری، با هنرمندی که...

آرایش نظام‌های برنامه‌ریزی یک کشور، نظام برنامه‌ریزی فضایی آن محسوب می‌شود. آشنایی با نظام برنامه‌ریزی فضایی کشورها و تجربیات آن‌ها امکان مقایسه وتطبیق را فراهم آورده و در نتیجه تصمیم‌گیری و تعیین سیستم برنامه‌ریزی مناسب میّسر می‌شود. این مقاله به مطالعه سیستم برنامه‌ریزی فضایی کشور پرتغال پرداخته و به علت متأثر بودن سیستم از عوامل متعدد، نخست وضعیت جغرافیایی، جمعیتی، اقتصادی، تاریخی و سیاسی آن...

طرح مسأله: جمعیّت شهری استان سیستان و بلوچستان در دو دهه اخیر به دلایلی از قبیل مهاجرت های روستایی ـ شهری و تبدیل برخی از روستاها به مراکز شهری دچار تغییر و تحولات شدیدی شده است. هدف پژوهش، بررسی عدم تعادل در سلسله مراتب شهری استان، علل رشد سریع جمعیّت برخی از شهرهای آن و مشکلات ناشی از گسستگی در نظام سلسله مراتبی شهرها است. روش: این پژوهش به روش «اسنادی، توصیفی و تحلیلی» انجام شده است. یافته ها:...

نظام شهری عبارت است از مجموعه ای از شهرک ها و شهرهای وابسته به یکدیگر که ساختار نظام سکونتگاه های شهری را در یک منطقه یا کشور به وجود می آورند. یکی از مهم ترین مباحث در نظام شهری، چگونگی توزیع فضایی جمعیت است. از آنجا که توزیع فضایی جمعیت در سطح نظام شهری، از یک طرف تحت تأثیر عوامل مختلف به وجود می آید و از طرف دیگر بر عوامل مختلف اقتصادی، اجتماعی و مدیریتی تأثیر می گذارد، درخور بحث و بررسی دقی...

در نوشتار حاضر نخست مهم­ترین مبادی هستی­شناسانۀ روایت صدرایی نظام احسن تحلیل   می­گردد. ملاصدرا علاوه بر اتکا به اصالت وجود، تمایز وجود و ماهیت، تمایز امکان و وجوب با قول به وحدت تشکیکی وجود یا وحدت شخصی وجود و تشکیک در مظاهر آن (به عنوان دو مبنای متفاوت) و قاعدة امکان اشرف، تصویردقیقی از قانونمندی عالم (اعم از نظام علی-معلولی طولی یا نظام مظاهر)، وحدت حقیقی و نظام ذاتی عالم، اتصال مراتب یا مظا...

در این مقاله، فرآیند تکوین نظام شهرسازی و برنامه ریزی فضایی در کشور فرانسه مورد بررسی قرار می گیرد. سابقه و رویکرد برنامه ریزی فضایی در فرانسه، این کشور را در زمره پیشگامان امر برنامه ریزی در مقیاس های متنوع محلی، شهری و منطقه ای قرار می دهد. نگاهی که به ویژه در دهه های اخیر به برنامه ریزی توسعه کالبدی- فضایی، و نیز پایش اثرات توسعه ای در این کشور وجود داشته، نشان دهنده نوعی سیر تکوین و تکامل ا...