چکیده   یکی از حوزه های نوظهور جامعه شناسی که در سه دهۀ اخیر، از پیشینۀ پرباری برخوردار شده است، عواطف است. در دید اجتماعی، عاطفه فرایندی است که در آن کنشگران، موقعیت های واقعی یا تخیلی اجتماعی را ارزیابی نموده و به آنها واکنش نشان می دهند. در این حوزه، عاطفه به عنوان منبع سوگیری و در مقابل خرد، تلقی نمی شود؛ بلکه نیرویی است که جریان تعامل را پیش می برد. نظریه پردازان این حوزه، بر نحوۀ ورود عاط...

وقوع جنبش های اجتماعی در مصر و چند کشور دیگر در خاورمیانه و شمال آفریقا، آخرین و جدیدترین موج از جنبش ها محسوب می شود. وقوع غیر منتظره و اثرهای سرایتی آنها در منطقه، توجه تحلیل گران را به این موج از تحولات جلب کرد. در این پژوهش، نویسندگان درصددند با نگاهی متفاوت به موضوع، ویژگی ها و ماهیت جنبش اجتماعی انقلابی و سقوط رژیم اقتدارگرای مصر را در چارچوب نظریه های متأخر و نیز الگوی نظری جان فوران (تو...

در این پژوهش، مسأله ی کلامیِ رابطه ی دینِ اسلام و مردم سالاری را به مسأله ی جامعه شناختیِ تأثیر دیدگاه ها و مواضع روحانیتِ شیعه بر شیوه های مردم سالارانه ی اداره ی جامعه تبدیل کردیم و هدفمان این بود که این تأثیر را از دل جنبش های نیمه ی اول سده ی 20 میلادی در ایران و گذارهای دموکراتیکِ موفّق یا ناموّفق در جنبش مشروطه و جنبش ملّی استنباط نماییم. ما نشان دادیم که مناسب ترین روش و رویکرد پژوهشی برای بررسی...

در میان مطالعات میان رشته ای، نظریه ادبی بوم نقد که به مطالعه ادبیات و زیست بوم می پردازد نظریه ای کمتر شناخته شده و در عین حال، درخور توجّه در این گونه مطالعات است. بوم نقد، بازگشتی دوباره به پیوند خواننده، متن و جهان است و واکنشی در برابر پسامدرنیسم و پساساختارگرایی به شمار می رود که به مطالعه بین ادبیات و محیط زیست می پردازد؛ لذا این نظریه، با جنبش اجتماعی و فکری فمینیسم که به ارتقای موقعیت ا...

مقاله حاضر به بررسی دلایل اقتصادی جنبش مصر و تونس می پردازد. پرسش اصلی این مقاله آن است که دلیل وقوع جنبش های اخیر در این دو کشور چه بوده است؟ این مقاله با استفاده از نظریه محرومیت نسبی رابرت گار به بررسی نقش سیاست های اقتصادی دولت های بن علی و مبارک در ایجاد طبقه متوسط جدید و بالا رفتن سطح محرومیت نسبی در این کشورها می پردازد که درنهایت به جنبش های انقلابی سال های 2010 و 2011 منجر شد. به دلیل ...

آثار ادبی نهضت مشروطه در دهه های اخیر به عنوان بخشی از مهم ترین اسناد جامعه شناسان برای تحلیل مناسبات اجتماعی، فرهنگی و سیاسی دوران معاصر مورد توجه قرار گرفته است. سیداشرف الدین گیلانی ملقب به نسیم شمال، نقش بارزی در روشن گری عصر مشروطه داشته است. کمتر تحولی در عصر مشروطه صورت گرفته است که سیداشرف دربارۀ آن شعر نسروده باشد. در این پژوهش با روش بینارشته ای کوشیده ایم تا در دو بخش، به بازخوانی ...

مولفه های فرهنگی در وقوع جنبش اجتماعی همواره تعیین کننده است. نظریه جنبش اصلاحی نیل اسملسر در مراحل ششگانه اش به ایدئولوژی و باورهای تعیمیم یافته، پیش از وقوع جنبش می پردازد. رشد و انتشار باور عمومی همزمان و در ادامه فشارهای ساختاری شکل می گیرد و شامل دو فاکتور اصلی علت و منبع فشار و پاسخ مناسب برای آن می شود. در این مقاله پرسش اصلی این است که باورهای تعمیم یافته در جنبش ملی نفت کدام است؟ برای ...

         تاریخ معاصر ایران مشحون از نهضت‏ها و جنبش‏های اجتماعی خرد و کلان بوده است. این نهضت‏ها به‏ندرت از دیدگاه نظریه‏های جنبش اجتماعی مورد تحلیل قرار گرفته است. نهضت جنگل که 9 سال پس از امضای فرمان مشروطه در سال 1294 ش آغاز گردید، از اولین حرکت‏های ملت ایران در پاسخ به عدم تحقق آرمان‏های انقلاب مشروطه بود. در این تحقیق با مروری بر نظریه‏های جنبش اجتماعی، نظریه زاهد برگزیده شد که تناسب بیشتری...

  این مقاله در پی ارائه مدل های فرآیند بسیج انقلابی است. نظریه­ های مربوط به فرایند بسیج انقلابی، فرآیند جنبش انقلابی از شروع آن تا سرنگونی نظام و حتی پس از آن و عوامل موثر بر این فرآیند را بررسی می کند. مهم ترین نظریه های فرآیند بسیج انقلابی شامل نظریه های ادواردز، پتی و برینتون در دهه های 1920 و 1930 و همچنین نظریه های هافر(1951)، ابرشال (1973)، گامسون و فایرمن (1977)، و زالد و مک کارتی (1977...

چکیده اعتدال و افراط از موضوع های اساسی جنبش های اسلامی معاصر هستند؛ به بیان ساده، جنبش های اسلامی معاصر، اغلب به اعتدال یا افراط گرایش داشته اند یا در حال نوسان میان این دو طیف بوده اند. یکی از بزرگ ترین جنبش های اسلامی معاصر، اخوان المسلمین مصر است؛ به نظرمی رسد، این جنبش نیز از زمان تأسیس در سال 1928 تاکنون، میان اعتدال و افراط در نوسان بوده است؛ بر این اساس، پرسش اصلی این پژوهش، بررسی دلایل...