چکیده ابوعلی محمد، فرزند الیاس (و از نوادگان ­احمدبن­اسدبن سامان)از جمله فرماندهان امیر نصردوم سامانی بود که توانست در اوایل قرن چهارم هجری قمری با استفاده از خلاء قدرتی که در نواحی جنوب شرقی ایران ایجاد شده بود، علم طغیان برافرازد. وی به سال (317ق) وارد کرمان شد و حکومتی به­نام آل­الیاس یا بنوالیاس تأسیس کرد. حکومتی که تا سال (357ق)تداوم یافت. در این زمان به­دلیل حضور دو قدرت آل­بویه و سامانیا...

چکیده آل بویه سلسله ای شیعی بود که ما بین سالهای 321 تا 447 قمری بخش عمده ای از قلمروی عباسیان را به زیر فرمان خود در آورد. این سلسله با توجه به خاستگاه و نیز شوقی که به برپایی شکوه ساسانی از خود نشان می دادند، می رفتند تا آیین های ایرانی را در سراسر حیطه حکمرانی خود، احیاء کرده و حتی المقدور حکومت خود را به فرمانروایی ایران باستان شبیه سازند. علاوه بر آیین های ایرانی، بنی بویه از آنجا که خود ...

دوره آل بویه ازمهمترین دوره های رشد وشکوفایی تشیع است . در این دوره شیعیان اقدام به مدح ورثای امامان و ذکر مناقب آنان دراماکن عمومی می کردند که ازآن به عنوان مناقب خوانی یاد شده است . این کار فرهنگی که با مقابله به مثل و واکنشهای اهل سنت مواجه شد، کم وبیش قبل ازاین دوره نیز مرسوم بود و در دوره سلجوقیان نیز به حیات خود ادامه داد . منظور از مناقب خوانی معنای عام آنکه شامل سرایش شعر ونثر در مدح ام...

شیعیان بغداد در دوره آل بویه، به دلیل فضای باز فرهنگی ایجاد شده و اندیشه های عقل گرایانه حاکم بر آن، توانستند با نگارش کتاب های متعدد در علوم مختلف از جمله تاریخ، نقش مهمی در تولید علم ایفا نمایند که به جز چند کتاب معروف، سایر منابع تاریخی آنان با کمترین توجه و اقبال در معرفی روبرو شده اند. برای درک جایگاه و نقش واقعی شیعیان در پیشبرد علم تاریخ در این دوره، بررسی و شناخت تمامی این منابع امری ضر...

به دنبال فتح ایران توسط عرب های مسلمان و گرویدن اکثریت ایرانیان به دین اسلام، فرهنگ ایرانی به شدت دچار تغییر و دگرگونی گردید. هرچند بخشی از سنن و آداب ایرانی توانست در کنار ارزش های جدید دینی در میان مردم به حیات خود ادامه دهد؛ اما به دلیل حاکمیت عرب ها بر ایران، دیگر امکان تبلور آن سنت ها در میان فرمانروایان عرب و یا نمایندگان آن ها در ایران وجود نداشت. اما به تدریج با روی کار آمدن حکومت های م...

در دوره ی حکومت معزالدوله بر عراق که از سال 334 تا 356ها.ق به مدت بیست و دو سال طول کشید بدون اغراق یکی از دل مشغولی های اساسی در زمینه ی سیاست خارجی، موضوع برخورد با دولت حمدانیان بوده است. زیرا حمدانیان همواره به عنوان یک قدرت نیرومند و تجزیه طلب، حکومت وی را تهدید می کردند. چنانکه در بسیاری موارد روابط طرفین با نوعی تخاصم و دشمنی توأم بود. لشکرکشیهای مکرر معزالدوله به قلمرو حمدانیان با مرکزی...

معزالدوله بویهی در سال 334هـ.ق بغداد را تصرف کرد و اندکی بعد خلیفه عباسی المستکفی را عزل کرد. دوره آل بویه با توجه به قدرت آن حکومت و نیز عدم تعصب مذهبی ناشی از عدم پایبندی آنها به آیین رسمی، دوره ای درخشان و محیطی آرام برای صاحبان آرا و افکار و مذاهب مختلف فراهم آورد تا به بیان اندیشه های خود بپردازند. در این دوره متکلمین بزرگی از سه مکتب کلامی اشعری، معتزله و شیعی در بغداد و سایر قلمرو آل بوی...

از آن جهت که سلاطین آل بویه خود ویژگی های نظامی گری داشتند، و به دلیل حفظ متصرفات و جنگ با مدعیان و دشمنان حکومت ، سپاهیان در نزد ایشان دارای اهمیت بودند؛ بنابراین شناخت جایگاه ، نقش و کارکرد نظامیان امری در جهت بازشناسایی ساختار حکومت و به تبع آن جامعه ی عصر آل بویه محسوب می گردد. گرایش دیلمیان به مذهب تشیع از عواملی است که میان آنان و حکام خلفای عباسی تمایز ایجاد کرد و تسلط آنان بر بغداد ، مو...

هدف کلی این پژوهش، بررسی تحلیلی تاریخ سیاسی و اقتصادی آل برید (316تا349ه.ق. ) وتأثیر آن بر حکومتهای هم عصر (آل بویه، آل حمدان، قرمطیان) می باشد که به اهداف جزئی منقسم می گردد. یکی از اهداف جزئی آن، بررسی وضعیت بریدیان در خوزستان، قبل از حضور رسمی آنان درساختار حکومت عباسی است که به عنوان معلمان، ضمان داران، دبیران، کاتبان، ُدراعه پوشان و صاحب منصبانی چون برید به خدمات دولتی اشتغال داشته و بعدها ...

چکیده در اوایل قرن چهارم هجری تجزیه حکومت عباسیان و از هم پاشیدن قدرت آنان وگسترش کشمکش های داخلی را در بغداد شاهد هستیم. حکومت اسلامی به حکومت های کوچک تجزیه یافت و وحدت مذهبی در میان جامعه از بین رفت. در این قرن همزمان با حکومت آل بویه سلسله های دیگری نیز حکومت می کردند. دولت های سامانی و غزنوی که حامیان سرسخت خلافت و سنیان متعصبی بودند، برای دفاع از دین حنیف در مقابل بدعت تلاش فراوانی کردن...