وجود ساخت مجهول همواره از موضوعات مباحثه‌برانگیز در نحو زبان فارسی بوده است. در سنت دستورنویسی و نیز اغلب تحلیل‌های زبان‌شناختی، توالی اسم مفعول فعل متعدی و فعل کمکی «شدن» ساخت مجهول فعلی به‌شمار رفته است. در این میان، مقالۀ حاضر می‌کوشد تا از منظر برنامۀ کمینه‌گرا و نیز برپایۀ تمایزی که اِموندز (2006) میان پسوند اسم مفعول[1] در مجهول‌های فعلی[2] و صفتی[3] قائل است، نشان دهد که آنچه در این زبان ...

پژوهش کنونی که از بررسی گفتار سی گویشور بومی شهرستان هرسین، واقع در استان کرمانشاه، جمع آوری شده است پسوندهای فعلی گویش لکی هرسینی را مورد مطالعه قرار می دهد. پسوندهای فعلی این گویش، به هشت گونه دسته بندی می شوند: شناسه ها، پسوند پایه زمان حال، پسوندهای پایه زمان گذشته، پسوندهای پایه مصدری، پسوندهای معین، پسوندهای مجهول، پسوندهای سببی و پسوندهای افعال پسوندی. افعال پسوندی گویش لکی هرسینی،در زبا...

واژة مشتق در دستورهای مبتنی بر نظریة ساختاری آن است که از یک تکواژ آزاد و دست کم یک وند ساخته شده­ باشد. بر اساس این نظریه، پایه­واژة کلمات مشتق الزاماً فعلی نیست و می­تواند اسمی و وصفی و... نیز باشد. همچنین، وند می‌تواند مقوله/نوع و معنای واژه را تغییر دهد و چندمعنایی پدید ­آورد. چندمعنایی یعنی یک واژه از چند معنی برخوردار باشد و می­تواند در سطح تکواژ، واژه، گروه و جمله بررسی شود. انتقال معنا، ...

این مقاله به بررسی نقش معنایی پسوند-ی در چارچوب نظریة نمود معنایی واژی لیبر می پردازد. این نظریه با استفاده از هفت مشخّصة معنایی و یک اصل به نام اصل هم نمایگی، نقش معنایی عناصر واژی و عملکرد آنها را در فرایندهای ترکیب، اشتقاق و تغییر مقوله بررسی می کند. این نظریه برای هر عنصر واژی حتّی وندها هم یک اسکلت معنایی و یک بدنة معنایی در نظر می گیرد. نتیجة حاصل از این بررسی این است که پسوند -ی دو وند هم ...

مقالۀ حاضر به توصیف و تحلیل نمونه­هایی از فرایندهای واجی همگونی، درج و هماهنگی واکه­ای در ترکی قشقایی می­پردازد. داده­های مورد نیاز جهت انجام این تحقیق از طریق مصاحبه با 6 گویشور بومی در محدودۀ سنی 25 تا 60 سال جمع­آوری شده است. علاوه بر این از شمّ زبانی یکی از نگارندگان به عنوان گویشور بومی این گونۀ زبانی و هم­چنین از منابع مکتوب نیز در جمع­آوری داده­ها استفاده شده­است. داده­های ارائه شده در ای...

گویش بختیاری که یکی از زیر گروه های گویش های لری است در دسته زبان های ایرانی جنوب غربی قرار دارد. گویش بختیاری در مناطق مختلفی به کار گرفته می شود و از این رو دارای گونه های متفاوتی می باشد. از آنجا که تقسیم بندی انواع گونه های این گویش براساس منطقه جغرافیایی است که گویش در آن رواج دارد، می توان به گونه هایی چون مسجدسلیمان، کوهرنگ، ایذه، بازفت و خان میرزا اشاره کرد که دارای تفاوت های آوایی و گا...

فرایندهای دخیل در واژه سازی به ویژه وندافزایی اشتقاقی از دیرباز مورد مطالعه ی پژوهشگران قرار گرفته است. تا کنون در این راستا سه رویکرد عمده مطرح شده اند: رویکرد لایه ای، رویکرد محدودیت های گزینشی و رویکرد تفکیک پذیری. رساله ی حاضر در چارچوب رویکرد محدودیت های گزینشی به بررسی این محدودیت ها در پسوندافزایی اشتقاقی زبان فارسی می پردازد. در این رساله محدودیت های گزینشی ساختاری اعم از محدودیت های دس...

رسالت خطیر ادبیات تطبیقی، تشریح خط سیر روابط و مناسبات میان ادبیات ملل جهان و ﺗﺄکید و توسعه مبادلات فکری، ادبی و فرهنگی است. پتانسیل و ظرفیت ادبی شاهنامه¬ فردوسی قابل سنجش با هر اثر حماسی است. از این رو، شاهنامه، اثر سترگ فردوسی که حماسه¬ای ملّی و طبیعی است با انه¬اید اثر ویرژیل که برترین نمونه¬ حماسه¬ کلاسیک مصنوع است، قابل سنجش و تطبیق است. بنابراین، هدف مقاله¬ حاضر سنجش و بررسی وجوه افتراق ...