در سال­های اخیر پژوهش­هاییدر زمینۀ بررسی واجی، واژگانی و نحوی گویش­های فارسی انجام گرفته اما مسائل مربوطبه مردم­شناسی آنها کمتر مورد توجه بوده است. هدف اصلی این پژوهش بررسی واژگاننظام خویشاوندی هشت گونۀ زبانی استان کرمان (شاملکرمانی، بردسیری، کوهبنانی، بافتی، کهنوجی،جیرفتی، فاریابی و قلعه گنجی)می­باشد. بر اساس نظر مورداک، واژگان خویشاوندی بر سه اساسطرز استفاده، ساخت زبانی و گسترۀ کاربرد مورد مط...

بررسی لهجه‌های زبان‌های اقوام مختلف سال‌هاست که موضوع تحقیق علمای زبان‌‌شناس قرار دارد. در کشور کنونی تاجیکستان، چندین گویش وجود دارد که یکی از آن‌ها گویش مردم خجند است. این گویش طبق بررسی محققان منسوب به شاخۀ فرغانۀ غربی گویش‌های شمالی است. یکی از ویژگی‌های عمدۀ این گویش وجود لغات و عناصر زبانی بسیار قدیمی است که اکنون در زبان معیار منسوخ شده‌اند؛ اما در گویش مردم ناحیۀ خجند محفوظ مانده‌اند. ا...

گویش خلجی از گویش­های کهن ترکی در ایران به­شمار می­رود. این گویش، به­علت قرار داشتن جغرافیای تکلم آن در قلب مناطق فارسی­زبان، با دیگر گویش­های ترکی تبادلی نداشته­است. گویش خلجی تغییرات زبانی بسیارگسترده­ای را در اثر همزیستی و مراودات اجتماعی با فارسی معیار پذیرفته­است. هدف این مطالعه بررسی عوامل دخیل در این اثرپذیری در گویش خلجی مهاجران ساکن تهران است. در این پژوهش، تغییرات واژگان و طرز گفتار م...

شهرستان داراب دارای گویشی خاص از متفرعات گویش­های جنوب غرب ایران است. بسیاری از واژه­ها و ضرب­المثل­هایی که در این گویش وجود دارد، از رنگ منطقه­ای برخوردارند. بیشتر آنها از عناصر ساده­ای تشکیل شده­اند که رنگ و بوی زندگی سادۀ­ قدیمی و فرهنگ و جغرافیا و طبیعت این منطقه در آن دیده می­شود. در این تحقیق شماری از این مثل­ها که بیشتر از طریق پژوهش میدانی جمع­آوری شده­اند، بررسی می­شوند. برخی از ضرب­ال...

با توجه به نقش مهم درک حرکت و بازنمایی آن در زبان و شناخت، مقالۀ حاضر به گونۀ خاصی از حرکت می‌پردازد که حرکت فرضی نام دارد. در حرکت فرضی که یکی از انواع بازنمودهای مجازی حرکت در زبان است، حرکت به پدیده­‌ها و اشیائی که فاقد توانایی حرکت هستند، نسبت داده می­شود. بر این اساس با توجه به این که تاکنون پژوهشی دربارۀ حرکت فرضی در زبان فارسی صورت نگرفته است، این مقاله می­کوشد تا به طبقه‌بندی و ماهیت حر...

اگرچه عمر نمایش‌های عروسکی در ایران  به تصریح مدارک موجود  عمر کوتاهی نیست، اما عدم ثبت و ضبط آن  که محصول ذاتِ متن‌گریزِ آن است  راه را بر پژوه ش‌های جدی‌تر می‌بندد. هرگونه اشاره و یادداشتی در تواریخ، سفرنامه‌ها، تذکره‌ها، حکایات و...که مُبَیّن اجرایی از یکی از همین نمایش‌ها باشد، می‌تواند فرصتی مغتنم برای هر پژوهشگری فراهم سازد. این مقاله سعی دارد با دستمایه‌قراردادن یکی از دو متن ثب‌تشده از دو اج...

یده است تا در قالب طرحی (1988) به‌یات متأخر دستور گشتاری (بر‌مبنای شاخه‌بندی دوتایی، ازجمله نظریۀ اییره) ارائه داده است، توصیفی قابل‌قبول از گروه حرف تعریف در فارسی شیرازی به‌دست دهد. در این پژوهش، براساس طرح لارسن، برای حرف تعریف دو گروه پوسته‌ای با دو هستۀ حرف تعریف یۀ حرف تعریف، قبل و بعد از اسم، در این گونۀ زبانی، درصورتی توجیه‌پذیی در این پژوهش، ساخت‌واژی‌بودنِ حرف تعریفِ لایۀ دوم، دلیلی بر...

در پژوهش حاضر دیگربودگی و تمایز اجتماعی در میان مردم سنندج و رابطۀ آن با گونه‌های زبانی حاضر در میدان - به‌عنوان جنبه‌ای نمادین از این تمایز - مطالعه شده است. پرسش‌های پژوهش بدین شرح هستند که: دوگانۀ سنندجی و غیرسنندجی در نزد مردم سنندج چه معنایی دارد؟ نحوه بازنمایی این دیگربودگی به لحاظ نمادین چگونه است؟ و زبان در این میان از چه جایگاهی برخوردار است؟ برای پاسخ دادن به این پرسش‌ها از روش کیفی م...

مفهوم جهانی شدن در زمینۀ سیاست به مجموعه فرآیندهای پیچیده ای می گویند که به موجب آن دولت های ملی به نحو فزاینده ای به یکدیگر مرتبط و وابسته می شوند. در دورۀ جهانی شدن، که دورۀ فراتر رفتن از سرزمین های ملی است و انسان ها برحسب توانمندی های اطلاعاتی، از حاشیه خارج و به متن جهانی شدن وارد می شوند و تکثرگرایی زمینۀ بیشتری پیدا می کند؛ دولت ها از شکل سرزمینی و محدود به یک موقعیت ژئوپولیتیکی خاص و ثا...