مسئله هویت از موضوعات بحث برانگیز علوم مختلف به خصوص در رشته های علوم سیاسی، روانشناسی، جامعه شناسی و معماری به شمار می آید. از اینرو در مورد هویت تعاریف و تحقیقات بسیاری در علوم مختلف صورت گرفته است. در حوزه معماری کشورمان نیز در حدود یک دهه مسئله هویت مطرح و مورد توجه قرار گرفته است. در این رساله ابتدا سوالی مطرح می شود که هویت به صورت عام و هویت فرهنگی به صورت خاص چیست؟ مولفه ها و لایه های ف...

رابطه ی انسان امروز با محیط پیرامون خود استفاده از عناصر بصری در محیط های زندگی را ضروری می نماید. از سوی دیگر فراوانی نقوش به کار رفته در هنر اسلامی به خصوص فلزکاری دوره ی تیموری از چنان غنایی برخوردار است که در همه ی اعصار می توان از آن ها استفاده کرد. از جمله کاربری های قابل پیش بینی برای این نقوش، استفاده از آن ها در طراحی حجم محیطی است. با الهام از این نقوش در دنیای معاصر، می توان علاوه بر...

حمام‌خان یکی از حمام‌های قدیمی سنندج است که در کنار بازار قدیمی شهر قرار دارد. به استناد نگاره‌ی سردر ورودی، حمام خان به دستور والی کردستان به سال 1220 هـ.ق. در زمان قاجار ساخته شده است. یکی از ویژگی‌های معماری حمام خان، ارتفاع فضاها و نقشه‌ی طولی آن است. اجرای آرایه‌های پرکار آهکبری و کاشیکاری روی تمام دیوارهای آن ویژگی دیگر حمام است. آرایه‌ها شامل؛ طرح‌های گونه‌گون هندسی، اسلیمی، گیاهی، گل و ...

آینه‌کاری هنری کاملاً اسلامی است و حاوی اشکال هندسی اسلامی، چنان‌که می‌توان آن را هنری دینی و سنتی تلقی کرد. درک‏ ضرورت پاسداری و حمایت از حفظ و گسترش این هنر زیبا و شگفت در کنار سایر هنرهای دستی و تزیینی لازم است. در این پژوهش، با استناد به منابع کتابخانه‌ای و مطالعات میدانی، پس از اشارۀ مختصر به خاستگاه هنر آینه‌کاری و نقش آن در معماری دورۀ قاجار، گونه‌های متفاوت این هنر در سه دسته از بناهای ق...

آثار متعددی در طول تاریخ در مکاتب هنری ایران پدید آمد که قسمت عمده این آثار در قالب کتب و گلچین ادبی می باشند. برخی از نفیس ترین این نسخ بنا به دلایل متفاوت از ایران خارج شده و در موزه ها و بنیاد های هنری دیگر کشورها نگهداری می گرددند که همین امر باعث گردیده کمتر این آثار مورد پژوهش و مطالعه محققان داخلی قرار گیرند.هدف از نگارش این مقاله معرفی و بررسی جلد اول گلچین اسکندر سلطان813ه.ق است که ...

هنرهای سنتی نظیر گچ‌بری، کاشی‌کاری و آجرکاری در معماری ایرانی خصوصاً در مساجد جایگاه ویژه‌ای دارند. از سویی از زمان پیدایش اسلام در ایران شاهد دگرگونی گسترده در شکل، محتوا، شیوه و محل اجرای آنها می‌توان بود. به جهت یافتن روند این تحولات، مسجد جامع نایین ـ به‌عنوان نمونه‌ای از مساجد نخستین دورۀ اسلامی ـ  با آرایه‌های باشکوه گچ‌بری و مسجد جامع ورامین ـ از یادگارهای برجامانده پس از حملۀ مغولان ـ  ا...

 مجموعه شیخ جام در شهرستان تربت جام موزه‌ای ست که از دوران سلجوقی تا قاجار آثاری به یادگار دارد. بخشی از آن درهای چوبی مجموعه به‌طور اخص درهای گنبدخانه و یکی در آب‌انبار محفوظ است. هدف مقاله بررسی فنی و هنری درهای مذکور و تعیین تاریخ ساخت درها (پنج دَر) با توجه به نقش و تکنیک منبت‌کاری دَرهاست. بنابراین، سؤال این است که تزیینات دَرهای داخلی گنبدخانه و دَرِ موجود در انبار مجموعه شیخ جام چیست و متعلق ...

بحث اصلی این مقاله بررسی وضعیت و خوانش کتیبۀ توغ‌های تاریخی منطقۀ کاشان به عنوان اسنادی از تاریخ، فرهنگ و هنر این منطقه است. امروزه توغ‌هایی نفیس با پیشینه‌ای چندصدساله در بسیاری از حسینیه‌ها، تکیه‌ها، زیارتگاه‌ها و مساجد شهرها و آبادی‌های منطقه نگهداری ‌شده و در ایام عزاداری در میان دسته‌های عزادار برافراشته می‌شود. تزیینات توغ به طور عمده شامل کتیبه‌ها و نقوش گل‌ و بوته و اسلیمی است. این تزیی...

چکیده: نقشه فرش معمولاً بر اساس طرحی مشخص و معین شکل می یابد که تا حدود زیادی تعیین کننده ارزش نهایی فرش است. اساسی ترین عناصر طراحی سنتی فرش، اسلیمی و ختایی است و هر یک از آن ها ضمن آنکه دارای انواع و اقسامی هستند، از اصول و مقررات خاص برخوردارند. تبریز یکی از قطبهای با اهمیت ایران در زمینه قالی بافی می باشد که با مقایسه وضعیت طراحی قالی معاصر تبریز با دوران گذشته، با عواملی مواجه می شویم که...

در خانه های سنتی سرزمین ایران اسلامی هماهنگی شگفت آوری بین اجزا مشاهده می شود و یکی از این اجزا درهایی هستند که بازگو کننده ی هنر و زیبایی های خیره کننده و نیز باورها و اعتقادات سازندگانشان هستند. از آن جمله درهای سه خانه در محله ی فهادان شهر یزد به نام های لاری ها، ملک و علیرضا عرب می باشند. این درها با کارکردهای گوناگون وگاه متفاوت خود بهمراه نقوش و طرح هایشان مورد مطالعه و دسته بندی قرار گرف...