دربارة جلال آل احمد و آثارش کم نوشته نشده؛ اما آنچه در این مقاله به آن توجه شده، از رنگی دیگر است. این مقاله، تلاشی است درجهت بررسی تأثیر اندیشه های آلبرکامو برجلال آل احمد. اگر بپذیریم که ادبیات فرانسه بر برخی از نویسندگان ایرانی تأثیر گذاشته است، در گفتار حاضر، جایگاه جلال آل احمد به عنوان یکی از نامدارترین و اندیشمندتریننویسندة معاصر که آثارش ازحیث سیر تفکر و اندیشه با آلبر کامو شباهت هایی د...

ژان پل سارتر یکی از بزرگ ترین و مشهورترین فلاسفه ی قرن بیستم بود. بزرگی این فیلسوف معلول دو کتاب فلسفی مهم او یعنی هستی و نیستی و نقد خرد دیالکتیکی است، اما شهرت وی کم تر ارتباطی با فیلسوف بودن اش دارد. سارتر علاوه بر این که نویسنده ای در حوزه ی فلسفه بود، رمان نویس، نمایش نامه نویس، منتقد ادبی، مبارز سیاسی و منتقدی سیاسی- اجتماعی نیز بود؛ و البته دلیل شهرت وی همین موارد دسته ی دوم است. این شهر...

ارتباط میان فلسفه و ادبیات به روزگاران بسیار دور و حداقل به زمان افلاتون فیلسوفی که همپای شهرت فلسفی اش ادیب توانایی نیز بود، باز می گردد؛ شوپنهاور، راسل، برگسون و ... از دیگر فیلسوفانی بودند که آثارشان، به گواهی منتقدان، با بهترین آثار ادبی پهلو می زد. چنین به نظر می رسد که این اندیشمندان برای بیان عقاید فلسفی خود ناگزیر از به کارگیری زبانی روشن بوده اند اما دربارة فیلسوفان وجودی و ارتباط آنان...

پل تیلیش، الهیدان بزرگ معاصر، در باب چیستی ایمان و چگونگی رابطه آن با عقل نظریه ای ویژه، ارائه داده است. به نظر او، ایمان نه علم به حقیقتی است، نه اعتقاد به گزاره ای، نه اختیار عقیده ای، و نه احساس شخصی خاصی نسبت به کسی یا چیزی. هر چند همه این-ها در ایمان نقش دارند، اما ایمان مساوی اینها نیست. ایمان از نگاه او به عنوان حالت دلبستگی واپسین، عمل کل شخصیت است که در محور حیات شخصی روی می دهد وکل شخ...

«وجود» و «تقدم وجود بر ماهیت» عباراتی کلیدی در فلسفۀ صدرایی و فلسفه های اگزیستانس هستند که در نظر اول امکان بررسی تطبیقی و برقراری برخی تشابهات در زمینۀ انسان شناسی را به ذهن متبادر می کنند. صحت این فرضیه در بررسی دقیق تر واژه های «انسان»، «وجود انسانی» و نیز ملاحظۀ روش در فلسفۀ اگزیستانسیالیسم ملحدانه (به نمایندگی سارتر) و خداباور (به نمایندگی یاسپرس) پیگیری می شود و طرح هرگونه تطبیق در تحلیل ...

پژوهش حاضر به دنبال پاسخ این پرسش است که بداند مهم ترین مولفه های رویکرد وجودی به انسان شناسی قرآنی کدامند. بدین منظور سه مولفه از مولفه های تقریباً مشترک میان فیلسوفان وجودی را برگزیده است و آن ها را به عنوان پرسش هایی به قرآن عرضه کرده است تا با دستیابی بر پاسخ آن ها به انسان شناسی قرآنی با رویکرد وجودی نزدیک شود. مولفه های مورد بحث عبارتند از: تفرد، آزادی و اختیار، اوضاع و احوال مرزی. نکته قا...

در نوشتار حاضر به شرح و نقد اومانیسم از دیدگاه دو فیلسوفی پرداخته شده است که از مشهورترین فلاسفه وجودی هستند.اومانیسم که قدمت آن به یونان عهد باستان بر می گردد در طول تاریخ، تفاسیر متعددی داشته است. سارتر در کتاب اگزیستانسیالیسم و اصالت بشر، صورتی از اومانیسم را می پذیرد که در نامه درباره اومانیسم مورد انتقاد شدید هایدگر قرار گرفته است.از نظر هایدگر تمام تقریرهای پیشین از اومانیسم از نقصی مشترک...

ناصر خسرو از شاعرانی است که همانند اگزیستانسیالیست ها وجود انسان را امکان می داند. وی معتقد است که انسان در وحله ی اول نه خیر است نه شرّ؛ بلکه انسان با اختیار و انتخاب خویش است که می تواند به جنبه ی وجودی خویش برسد. او معتقد است که انسان آزاد آفریده شده است و ماهیت وی از قبل مشخص نیست و آنچه ماهیت او را می سازد، متأثر از انتخاب یکی از دو جنبه ی خیر یا شرّ است. بر این اساس او انسان را مسوول اعمال ...

در این نوشتار برخی از مؤلفه­های اگزیستانسیالیسم همانند حذف واجب­الوجود از مناسبات اجتماعی و فردی، وانهادگی، تنهایی و دلهره را در یکی از موفق ترین داستان های چوبک به نام «انتری که لوتی­اش مرده­بود» مورد بررسی قرار داده­ایم؛ نتایج حاصل از دریافت و تشریح این اثر حاکی است که داستان به شدت تحت تأثیر فلسفۀ اگزیستانسیالیسم قراردارد؛ داستان با بیانی سمبولیک به دغدغه­های وجودی انسان محصور در دنیای درهم ...