جوامع اسلامی دارای احساس عمیق پوشیدگی و خلوت شخصی هستند که در معماری سنتی آنان بازتاب می یابد، به نحوی که خانه ها، چهره ای اندرونی و باطنی دارند، حجب و پوشیدگی خانه مسلمان ، تقسیم بندی مشخص حیطه های اندرونی و بیرونی در شهرهای اسلامی یکی از جذاب ترین ویژگی شهرهای اسلامی است. درونگرایی یکی از شاخص های معماری شهر اسلامی و حیاط یکی از عناصر تشکیل دهنده درونگرایی است بطوریکه بافت شهرهای اسلامی مجموع...

منظر شهری در تعریف علمی رایج، کیفیتی است که در رابطه ای رفت و برگشتی بین مخاطب و کالبد شهر پدید می آید. مؤلفه های کالبدی تولید این کیفیت، همه عناصری هستند که در شهر حضور دارند. خیابان و فضای عمومی1 از جمله این مؤلفه ها هستند که نسبت به سایرین، نقش پررنگ تری در ادراک مخاطب دارند. از دلایل این ویژگی، کمیت و رخ دادهای اجتماعی است که در آنها به وقوع می پیوندد. جدا از تأثیر جداگانه هریک از این دو مؤ...

در این پایان نامه با فهم این که «خانه» چه به عنوان یک سیستم و چه به عنوان موضوعی برای طراحی، علی رغم سادگی ظاهری اش، سرشار از پیچیدگی است؛ تلاش شد تا به این پرسش پاسخ داده شود که «برای گذر از این پیچیدگی چه می توان کرد؟» برای یافتن پاسخی علمی، بحثی تئوریک پیرامون مفاهیمی چون پیچیدگی، خودسازمان دهی، جعبه ی سیاه و ابر تیره شکل گرفت. بحثی مصداقی نیز به عنوان مکمل به این موضوع باز شد که در آن، مسا...

معماری قاجار بخشی مهم از تاریخ معماری ایران است و این اهمیت به­واسطه­ی شکل­گیری جریان برجسته­ی تحول و تغییر در فضای اجتماعی و همچنین در مفهوم کالبد و فضا است. خانه­های این دوران را نیز می­توان به لحاظ کمی و کیفی مهمترین دسته از خانه­های تاریخی ایران به حساب آورد.  این پژوهش به تحلیل تحولات کالبدی خانه­های گرگان در عهد قاجار پرداخته است و در پی آن است که چیستی این تحولات را در فن ساختمان و کیفیا...

معماری قاجار فصل دگرگونی آرمان‌ها و ارزش‌ها و عرصه تنوع و تضاد در شیوه‌ها و گرایش‌های معماری و شهرسازی ایران است. این دگرگونی، همزمان با رنگ باختن تدریجی مبانی هویت اجتماعی گذشته مانند قومیت، مذهب و زبان و نیل آن به سوی مفاهیمی همچون فرادستان (خواص)، و فرودستان (عوام) نمود بسیار برجسته‌ای در حوزه معماری مسکونی پیدا کرد و ساختار همگون و یکپارچه محلات سنت‌محور سابق را به عرصه چالش میان سنت و تجدد...

عوامل متعددی در شکل‌گیری فضاهای مسکونی وجود دارند1 که در تمامی آنها حفظ روابط فضایی مهم و تأثیرگذار است. این پژوهش برآن است که در یکصد خانه از دوران قاجار در کاشان, روابط فضاهای باز، بسته و نیمه‌باز را با استفاده از دستور زبان شکل شناسایی کرده و براساس این روابط بتواند به ‌طراحی‌های متنوع دست یابد. دستورزبان‌های شکلی نظام‌های تولیدکننده‌ای هستند که برپایة مجموعه‌ای از قاعده‌های شکلی ...

بناها و بافت های تاریخی هر کشوری همچون آیینه تمام نماست که اصول و ارزش های حاکم بر آن جامعه را به نمایش می گذارد. یکی از مهم ترین اصول در معماری سنتی ایران به ویژه ایران پس از اسلام، اصل محرمیت است که تأثیر شگرف آن را می توان در شکل گیری شهرها و روستاهای تاریخی کشور مشاهده کرد. لذا بازشناخت نقش این اصل در شکل گیری محله ها، خانه ها و فضاهای مرتبط با آن ها به عنوان قلمرو سکونت اهمیتی خاص می یابد....

محرمیت و حریم خصوصی یکی از معیارهای  مورد توجه طراحی و ساخت شهرهای اسلامی بوده است. از آنجا که الگوی خانه­های معاصر تهران تا حدودی گواه بر بی­توجهی  به اصل محرمیت در معماری و فرهنگ ایران است، ارائه الگویی برای حفظ محرمیت در خانه­های امروزی براساس گونه­شناسی مسکن، یکی از ضروریات مهم به نظر می­رسد. هدف از پژوهش حاضر بررسی موضوع محرمیت در خانه­های بافت تاریخی تهران از طریق گونه­شناسی است، که می تو...

معماری سنتی ایران میراث گران بهایی است که از هزاران سال پیش به دست ما رسیده است. متأسفانه امروز ارزش های بی زمان آن در حال فراموشی است. لذا در این شرایط تلاش برای شناخت و به کارگیری مجدد ارزش های پایدار و بی زمان معماری ایران – که فارغ از مقتضیات کالبدی و فرمی است- ضرورتی انکار ناپذیر است. بنابراین برآنیم تا به ارزش های نهان در کیفیت فضایی معماری سنتی ایران بپردازیم. اما به دلیل گستردگی بسیار ز...

مسئله هویت از موضوعات بحث برانگیز علوم مختلف به خصوص در رشته های علوم سیاسی، روانشناسی، جامعه شناسی و معماری به شمار می آید. از اینرو در مورد هویت تعاریف و تحقیقات بسیاری در علوم مختلف صورت گرفته است. در حوزه معماری کشورمان نیز در حدود یک دهه مسئله هویت مطرح و مورد توجه قرار گرفته است. در این رساله ابتدا سوالی مطرح می شود که هویت به صورت عام و هویت فرهنگی به صورت خاص چیست؟ مولفه ها و لایه های ف...