در خطبه های 1، 91، 177 و 211 نهج البلاغه، مباحث گوناگون دربارة کوه ها با عبارت های مختلف برای پی بردن انسان ها به خالق بی همتای قادر، آمده است. دانشمندان و محقّقین علوم زمین بر آن اند که کوه ها طی زمان های طولانی تشکیل شده و تکامل یافته اند و کوهزایی در پوستة زمین بر اثر فرایندهایی مثل فرورانش در لبه های ناآرام قارّه ای با چین خوردن لایه ها و یا بر اثر نفوذ «ماگما»ی مذاب از ماگمای گداخته، به صورت...

از دیرباز تا کنون دانشمندان بسیاری زبان را به عنوان ابزاری برای ایجاد ارتباط میان افراد جامعه مورد بررسی قرار داده اند و هر قومی از دیدگاه خود به این پدیده نگریسته است. در این راستا دانشمندان مسلمان به علمی دقیق و ارزشمند به نام بلاغت دست یافتند و پس از قرن ها در پی مباحث تحلیل گفتمان در غرب، زبان شناسان معیار¬های تازه ای برای تحلیل زبان ارائه کردند و زبان¬شناسی متن را برای تحلیل متون به کار بر...

همان گونه که مولف نهج البلاغه در مقدمه اش بیان کرده، «امیر مومنان? منشأ فصاحت و منبع بلاغت و پدید آورنده آن است. مکنونات بلاغت به وسیله او آشکار گردیده و قوانین واصول آن از اوگرفته شده است». و از همین جهت هدف سید رضی? این بود که علاوه بر فضایل بی شمار دیگر، بزرگی قدر و شخصیت امیر مومنان را از این نظر روشن سازد که آن حضرت از میان تمام گذشتگانی که سخنی از آنها به جا مانده، به آخرین مرحله فصاحت و ...

هدف از ایجاد آشنایی­زدایی که معمولاً از طریق هنجارگریزی و همراه با برجسته­سازی گفتار عادی در کلام صورت می­گیرد، جلب توجه مخاطب به موضوع است. آشنایی­زدایی روند عادی و مورد انتظار کلام را که جان و هیجانی ندارد و مخاطب را برنمی­انگیـزد، برهم می زند و آن را تازه و برجسـته می­کند و با نمایان ساختن دلالت­های پنهان کلمات، خالق اثر ادبی را در بیان عواطف و تجربه­های ادبی­اش کاراتـر می سازد. یکی از شیوه­ه...

بدون تردید داناترین شخص به قرآن و علوم آن پس از رسول خدا (ص)، حضرت علی (ع) است. بخشی از این علوم در قالب نقل، روایت و خطبه به اصحاب و معاصران ایشان انتقال یافت که در آثار و مجموعه های روایی و تفسیری به دوره های بعد منتقل گردید. یکی از این آثار، کتاب نهج البلاغه است که هر چند مدوِّن آن، سیّد رضی، گلچینی از خطبه ها، نامه ها و حکمت های آن حضرت (ع) را عمدتاً در پنج ساله حکومت ایشان، با رویکرد بلاغی گِرد...

یکی از شرحهای مشهور نهج البلاغه، شرح ابن ابی الحدید معتزلی است. شرح این ابی الحدید به لحاظ ادبی و تاریخی ممتاز است و بایستی بدین ویژگی ها معرفی شود. ابن ابی الحدید در شرح خود افزون بر انجام تفسیرهای معمولی در حوزة مفردات و جملات نهج البلاغه- که غالباً رنگ بلاغی و کلامی هم دارد- از راههای مختلف اصالت نهج البلاغه را اثبات کرده است. برخورد ایجابی با اصیل نمودن نهج البلاغه و در نتیجه نشان دادن برتری...

امیر مومنان7 در سخنان و یا نوشته های خود، گاه به تصریح و گاه به تضمین، از آیات قرآن بهره برده است. در بخشی از میراث حدیثی آن حضرت که در قالب نهج البلاغه در اختیار ماست؛ نه به صراحت از آیات قرآن استفاده شده و نه به اقتباس؛ بلکه اشاره به مضمونی از قرآنی است که ذهن آشنای با قرآن در می یابد که این سخن برگرفته از آیه یا آیاتی از قرآن کریم است. این تحقیق در محدوده خود؛ یعنی از خطبه 175 تا پایان خطبه ...

کلام مولا علی (ع) در خطاب به مردم به سبک وسیاق خاصی است که پس از قرن های متمادی همچنان در خواننده به همان اندازه موثّر است کشف رمز موفقیت حضرت در اینگونه خطاب ها یکی از انگیزه هایی بود که ما را به نوشتن این پایان نامه واداشت. برای فهم اغراض خطبه ها ونامه ها وحکمت های موجود در نهج البلاغه نیاز به تسلّط کامل به انواع منادا واحکام واغراض آن است. در این پایان نامه ابتدا نگاهی گذرا به نهج البلاغه وچگو...

نهج البلاغه یکی از مهمترین کتب اسلامی است که به نظر می رسد در بعضی زمینه ها کمتر مورد علاقه و تحقیق قرار گرفته است. یکی از این زمینه ها علوم ارتباطات است . با توجه به اینکه خطبه و نامه یکی از مهمترین روشهای برقراری ارتباط با مخاطب می باشد و حضرت علی (ع ) نیز یکی از برجسته ترین خطیبان روزگار بوده اند، لذا بررسی اصول ارتباط موثر و کارکردهای ارتباطی که ایشان برای جذب مخاطب و ارائه مفاهیم با بیشتری...