چکیده در میان متون بی‌شمار ادب فارسی، مثنوی مولانا جزو نادر متن‌‌هایی است که از لحاظ باقی ماندن نسخه‌های معتبر و اهتمام به تصحیح آن، خوش‌فرجام و دوستکام بوده است. زمانی که نیکلسون به تصحیح آن همّت گماشت و مجلّدات نخستین آن را چاپ کرد (1925) هنوز بسیاری از متن‌های مهم، ناشناخته در گوشۀ کتابخانه‌ها گرد و خاک می‌خوردند. با اینکه نیکلسون قبل از شروع به کار تصحیح، سعی کرده بود همۀ نسخه‌های معتبر شناخ...

پایان‌‌بندی داستان، یکی از عناصری است که جهت‌‌گیری نوینی به نقد ادبی داده است. هنر داستان‌‌پردازی مولانا در میان شاعران و نوابغ ایرانی تقریباً بی‌‌نظیر است. شگردهای روایی در مثنوی، ساختار و محتوای این اثر سترگ را در هم تنیده است. یکی از شاخصه‌های زیبایی‌شناختی که در داستان‌های مثنوی چشمگیر است، همین شیوة پایان‌بندی است. در پژوهش حاضر، شیوه‌‌های پایان‌‌بندی در شش دفتر مثنوی بررسی شده و مواردی که ...

مولانا از آن دسته از شاعران فارسی زبان است که در اشعار خود از قرآن مجید و احادیث اسلامی بهره گرفته اند و بنابراین، اشعارشان پرمایه تر و جاودانه تر از اشعار دیگران است. در اهمیت مثنوی معنوی _سروده مولانا _ همین قدر کافی است که گفته شود در ادب فارسی هرگاه به طور اطلاق از مثنوی سخن به میان می آ ید، منظور شش دفتر اشعار اوست که در قالب مثنوی سروده شده است. مقاله حاضر، نگاهی است به اندیشه این شاعرگرا...

این پایان نامه در بررسی داستان های قرآنی در دفتر اول مثنوی و دیدگاه تفاسیر مجمع البیان و المیزان از تفاسیر شیعه و کشف الاسرار و مفاتیح الغیب از اهل تسنن می باشد. در این تحقیق نخست ابیات مثنوی دقیقا خوانده شده ابیاتی که دارای داستان قرآنی بوده استخراج گردیده برای دقت در کار به کتابهایی که در مرور بر تحقیقات گذشته ذکر شد مراجعه نموده بعد آیه یا آیات قرآنی مربوط به داستان های قرآنی مورد بررسی قرار...

چکیده: تمثیل یکی از شیوه های فن بیان است :داستان یا توصیفی از یک پدیده ی طبیعی که برای مجسم کردن مفاهیم عقلی و توجیه و استدلال عقاید تمثیل پرداز، برای اقناع ذهن مخاطب مورد استفاده قرار می گیرد.در قرآن کریم خداوند متعال برای نزدیک کردن مفاهیم انتزاعی که ذهن بشر قادر به درک صحیح از آن نیست ،تمثیلات گوناگون به کار می بردکه همه این تمثیلات واقعی و حقیقی هستند .همینطور مثنوی که تمثیل در آن ظرف بیان...

این نوشتار در پی آن است که دیدگاه¬های قرآنی مولوی در مثنوی معنوی را بازیابی و مورد نقد و بررسی قراردهد. برای این منظور تمام شش دفتر مثنوی معنوی از ابتدا تا انتها مطالعه و مطالب مرتبط با مفاهیم قرآنی و آیات مربوط به آن استخراج گردیده است. فهرست کردن تمام آیاتی که به نوعی در کلام مولوی استفاده شده، مجموعه را بسیار مفصل می¬کند، اما در اینجا نمونه¬هایی از پنج نوع ارتباط مثنویمعنوی با قرآن کریم در ...

مثنوی مولوی مشهورترین اثر منظوم عرفانی فارسی است؛ به همین دلیل از دیر باز مورد تقلید و توجّه دیگر شاعران بوده است. این رساله با عنوان «مثنوی معنوی و تأثیر آن بر متون منظوم عرفانی از قرن هفتم تا سیزدهم هجری» به تأثیر مثنوی بر چهار اثر مهم عرفانیِ رَباب نامه، دفتر هفتم، اسرارالشّهود و طاقدیس، از زوایای گوناگون می پردازد. این رساله، با استفاده از روش کتابخانه ای به مقایسه و تحلیل، چهار اثر یادشده پرد...

در این مقاله، سعی شده است که عناصر داستانی قصّه­ی شیر و نخچیران در دفتر اول مثنوی بررسی شود. همچنین، مقایسه ای بین این داستان در مثنوی با اصل آن در کلیله و دمنه انجام بگیرد. این تحقیق نشان می دهد که هر چند مولانا قصّه را از منبع دیگری در مثنوی آورده است، اما او یک مقلّد صرف نیست؛ بلکه عناصری به این قصّه افزوده است که نه تنها آن را زیباتر کرده، بلکه با به کار بردن این عناصر در قصّه، آن را به داستان ه...

مثنوی یکی از بزرگ‌ترین آثار عرفانی و اندیشگانی و ادبی به زبان فارسی است که در جهان شرق و غرب، آوازه یافته است. بسیاری از دانشمندان و شاعران و فیلسوفان جهان به مطالعه و خواندن مکرّر آن میل پیدا کردند و برخی بر آن شرح و نقد و تقریظ نوشتند. در ایران نیز از قدیم‌الایّام خصوصاً درویشان و عارفان و شارحان زبان عرفانی، با مثنوی انس و الفت داشتند و شروحی بر آن نوشته‌اند. بنابراین، برخی از نویسندگان در مقال...

یونگ ساختار ذهن انسان را متشکل از دو لایه ی خودآگاه و ناخودآگاه می دانست. او لایه ی ناخودآگاه را به دو بخش ناخودآگاه فردی و ناخودآگاه جمعی تقسیم کرد. مفهوم ناخودآگاه جمعی از اساسی ترین مفاهیم در مکتب روانشناسی یونگ است و در مطالعات روانکاوانه ی وی از جایگاه خاصی برخوردار است. این لایه از ذهن، عمیق، گسترده و مبهم است و برخلاف خودآگاه که منحصر به هر شخص و همیشه قابل دسترس است، مربوط به جمعی از ان...