اگر هدف از سیاست دموکراتیک مشارکت آگاهانة افراد در تعیین سرنوشت عمومی باشد، طبعاً رسانه به‌‌مثابة واسطة ارتباط حکومت و شهروندان اهمیت محوری می‌‌یابد. هم‌زمان، با توجه به تکثیر رسانه‌ای فزایندة اطلاعات در عصر مجازی شدن فرهنگ این مشکل اساسی برجسته می‌شود که آیا رسانه‌‌ای‌‌ شدن فزایندة «جهان‌‌ ـ زیستِ» معاصر به کنشی سیاسی و مترقی در زمینة تعمیق خودآیینی شهروندان می‌انجامد یا با توجه به فوران پیام‌‌ه...

این مقاله به کارکرد دین در تئوری دموکراسی توکویل می‌پردازد. توکویل در تحلیل دموکراسی در آمریکا اظهار می‌دارد که دین نقش مهمی در ایجاد دموکراسی و پاسداری از آن در برابر تهدیدهایی چون مادی‌گرایی، فردگرایی، استبداد اکثریت، تمرکز قدرت و کم رنگ شدن آزادی در مقابل برابری، ایفا می کند. او این نقش را با تأکید بر جنبه اخلاقی و سودمندی اجتماعی دین در جوامع دموکراتیک توضیح می‌دهد. به باور توکویل دین منبع ...

این مقاله از دیدگاه نظریه بسیج در راه فهم نظری گذار به دموکراسی می کوشد و درباره وضعیت گذار عوامل وضعیت گذار و اینکه کدام عوامل سبب کشیده شدن وضعیت گذار به دموکراسی می شود بررسی می کند و برای این هدف نیز از جامعه مدنی و جامعه توده ای سخن می گوید مقاله وضعیت گذار را متضمن تحکیم رژیم حاکم از یکسو و احتمال پیدایش رژیم دموکراتیک ازسوی دیگر می داند به شکل گیری گروههای اپوزیسیون در آن پرداخته از لحاظ...

تمایل بیش از پیش دولت­ها به برقراری یک نظام دموکراتیک حتی تنها در قالب کلمه جمهوری، مشارکت عامه جامعه در فرآیند انتخابات را اجتناب ناپذیر می­کند. از سویی دیگر، بی تفاوتی روزافزون ملت­ها نسبت به تعیین سرنوشت خویش در تمام دنیا، حکومت­ها را با چالشی جدی رو به رو کرده است. لذا غالب سیاسیون برآنند تا در ابتدا جهت مشارکت در انتخابات به ایجاد انگیزه در میان عامه جامعه همت گمارند و سپس با به کارگیری تد...

هدف این مقاله شناسایی روندهای کلان در نظام بین الملل در آغاز هزاره ی سوم میلادی است. از این رو این سؤال مطرح بود که نظام بین الملل پس از فروپاشی شوروی دارای چه فرایندهای کلانی است که بازیگران را در اتخاذ خط مشی سیاست خارجی محدود می کند؟ پژوهش نشان می دهد که مواردی نظیر گسترش نقش افکار عمومی ملی و جهانی، افزایش اهمیت و جایگاه سازمان های تروریستی در ناامنی جهانی، توسعه ی امواج دموکراسی خواهی و اف...

هدف این مقاله بررسی موقعیت میدان روشنفکری و موضع آن در مواجهه با فرآیند دموکراتیزه­شدن فرهنگ در سطوح فرمال و محتوایی و نوع این رابطه براساس میانجی­گری میدان طبقات اجتماعی و میدان قدرت است. بدین منظور از نظریه میدان­های بوردیو به­عنوان چارچوب مفهومی و برخی شاخص‏های دموکراتیزه­شدن فرهنگ از منظر کارل مانهایم استفاده ­شده­ است. لذا ابتدا ویژگی های میادین قدرت، روشنفکری و طبقات اجتماعی توصیف شده است...

اگرچه شأن شهروندی و حقوق و تکالیف مربوط بدان از جمله مباحثی است که از یونان باستانفلاسفه ای چون افلاطون و ارسطو از آن سخن گفته و ویژگی های آن را بر شمرده اند اما باید گفتاین مفهوم در طول سالیان دراز، تغییرات بسیاری را پشت سر گذاشته است. شهروندی به معنای رایجآن در دنیای مدرن امروز از قرن هیجدهم به بعد مورد توجه فلاسفه قرار گرفت.شهروندی مدرن در کشورهای پیشرفته صنعتی حاصل تحقق مراحل مختلف روند دمو...

برنامه توسعه سازمان ملل، گزارش بیستم توسعه انسانی را که در سال 2010 انتشار خواهد یافت، به بازاندیشی در توسعه انسانی اختصاص داده است. در این مقاله، ضمن بررسی تحول این مفهوم در طی بیست سالی که از مطرح شدن آن می‌گذرد، آرای محبوب‌الحق و آمارتیا سن را مورد بررسی قرار می‌دهیم و سپس بر اندیشه‌های اینگلهارت و ولزل تمرکز می‌کنیم که می‌کوشند تبیینی از فرایندهای توسعه ارائه دهند. یافته‌های این پژوهش نشان ...

هدف پژوهش حاضر، تحلیل فرهنگ سیاسی جامعه ایران است. از طریق فراتحلیل پژوهش های پیشین، دو نوع رویکرد نظری در باب فرهنگ سیاسی جامعه ی ایران استخراج شده است. رویکرد اول، فرهنگ سیاسی ایران را از نوع اقتدارگرایانه و رویکرد دیگر آن را دموکراتیک گرایانه ارزیابی کرده اند. این دو رویکرد، مبنای مساله مندی پژوهش حاضر است. سوال پژوهش حاضر این است که درجه تفاوت پذیری فرهنگ سیاسی در ایران به لحاظ اقتدارگرا بو...

شاید بتوان مهم ترین تحول منطقة خاورمیانه در دو دهة اخیر را در مجموعه تحولات موسوم به «بهار عربی» جست وجو کرد. بدون تردید، این تحولات، چه در سطح نظری و چه در سطح عملی، موجب تغییرات زیادی در حوزة مطالعات خاورمیانه شده است. این کشورها که یا همانند دولت های خلیج فارس ماهیتی سنتی، یا همچون مصر ماهیتی بوروکراتیک ـ نظامی دارند، به شدت تحت تأثیر این جنبش مردمی قرار گرفته اند. بااین حال، امروز به طورتقر...