پژوهش حاضر قصد دارد به چگونگی تصویر شاهان نخستین قاجار ( آقا محمد خان، فتحعلی شاه و محمد شاه قاجار) در سفرنامه های نوشته شده در فاصله سال های 1209-1264 ه.ق/ 1794-1849م توسط سیاحان اروپایی معاصر آن شاهان بپردازد. در این پژوهش عواملی که بر تصویر ارایه شده از شاهان مذکور تأثیر گذاشته مثل منافع کشورهای متبوع نویسندگان و هم چنین تفاوت ها و شباهت های بین تصاویر شاهان در سفرنامه های مختلف این دوره مور...

تخت نادری یکی از تخت های سلطنتی متعلق به فتحعلی شاه قاجار است که هم اکنون در موزه جواهرات ملی ایران به عنوان یک گنجینه هنری از آن نگهداری می شود. این تخت شاهی با شکلی متفاوت از تخت های دیگر این دوران، فرمی صندلی گونه دارد که به صورت قطعات جداگانه و قابل حمل می باشد و تنها در اردوکشی های شاه به چمن سلطانیه ازآن استفاده می گردید. از خصوصیات بارز این تخت، عناصر تزئینی به کاررفته در ساخت و تزئینات ...

تحقیق حاضر در خصوص نسخه خطی مربوط به دوره قاجاریه است که به صورت منظوم است. این نسخه بیانگر رویدادها و حوادث سالهای 1249 تا 1253 است. یعنی از مرگ عباس میرزا تا مرگ قائم مقام را در بر می گیرد. مولف نسخه سعی کرده رویدادهای تاریخی نه به صورت جزئی بلکه به صورت کلی بیان کند اما سعی شده که اتفاقات و رویدادهای مهم مربوط به سالهای مورد بحث را در برگیرد. از اتفاقاتی که می توان در آن سالها بیان کرد مرگ ع...

بلوچستان در آغاز قرن سیزدهم قمری، کانون بحران های سیاسی و اجتماعی شد. دولت قاجار اقدامات گوناگونی، برای برقراری امنیت و تثبیت حاکمیّت دولت مرکزی در این منطقه انجام داد. این نوشتار با هدف بازشناسی عوامل بحران زا در بلوچستان، می کوشد به روش توصیف تاریخی و اسنادی و با مراجعه به منابع دست اول، به این پرسش ها پاسخ دهد: ناآرامی های بلوچستان از آغاز دولت قاجار تا دوران ناصرالدین شاه چگونه پدید آمد؟ دول...

هدف: ابتکار ناصرالدین‌شاه قاجار در تأسیس «صندوق عَدالت» نوعی نوآوری در سنت دیرینۀ شاهان ایرانی مَعدلت‌شعارِ از پیش‌از اسلام تا عصر قاجار بود. میزان عزم شاه در تأسیس این صندوق و تأکید او بر وجه نمادین و ابزاریِ این اقدام ابتکاری برای ارتباط بی‌واسطه با رعایا، و میزان کامیابی او در دادرسی به مظالم، و زمینه‌سازی برای اقتباس نهادهای نوینِ مرتبط در عصر مدرن، از اهداف این پژوهش است....

بخش مهمی از تاریخ سیاسی ایران با زندگی ایلی و عشایری عجین شده است. بسیاری از خاندان های حکومت گر و سلسله ها از ایلات و عشایر برخواسته اند. تاریخ ایران را می توان تاریخ نقش آفرینی هزاران ایل و عشیره در زمینه ها و ابعاد مختلف دانست. مطالعه و بررسی در تاریخ تحولات سیاسی- اجتماعی و اقتصادی این مرز و بوم ما را به این نکته ی مهم رهنمون می کند که ایلات و عشایر دارای مجموعه ای از نقش ها و کارکردهای مثب...

دوره سلطنت فتحعلی شاه قاجار (1238-1212 ه. ق) از این لحاظ که سرآغاز بسیاری از تحولات در تاریخ معاصر ایران بشمار می رود اهمیت دارد. این دوره مقارن بادوره تثبیت حکومت قاجارها پس از پراکندگی سیاسی حدودآ هشتاد ساله (انقراض صفویان تا تاسیس سلسله قاجار) می باشد. شکست در نبرد با روسیه و از دست رفتن بخشی از سرزمین های کشور از یک سوی همواره فتحعلیشاه قاجار را درمعرض اتهام بی کفایتی، عیاشی، خرافه پرستی و ...

این پژوهش با رویکرد و روشی تاریخی و بر اساس منابع و تحقیقات مستند، مسأله ی جانشینی از آغاز دوره ی قاجار تا انقلاب مشروطه را مورد بررسی قرار داده است. مسأله ی اساسی در این پژوهش پاسخ به این پرسش است که چرا دوره ی قاجار نیز به مانند دیگر ادوار تاریخ ایران، شاهد بروز مسأله ی جانشینی و ظهور مدعیان مختلف قدرت و جانشینی بوده است؟ بدیهی است پاسخ به این پرسش در بطن تاریخ ایران نهفته است. در ایران، قدرت...

پیکره نگاری درباری آخرین سبک شاخص ایرانی است که از دوره افشار و زند آغاز شد، در دوره فتحعلی شاه به اوج کمال خود رسید و پس از فتحعلی شاه رو به زوال گذاشت. این سبک تلفیقی بود از سنتهای تصویری ایرانی و سنتهای تصویری اروپایی که با یکدیگر ترکیب و تلفیق شده بود. هنرمند ایرانی با توجه به سلیقه حامیان خویش که اصلی ترین آنها شاه بود و در جهت برآوردن خواسته های آنان دست به تلفیق این عناصر با یکدیگر زد. ا...

مطبوعات به عنوان عاملی تأثیرگذار در تحولات مختلف جوامع بشری، نقشی تعیین کننده در شکل گیری قدرت سیاسی و اجتماعی دارند؛ و به دلیل انعکاس و تحلیل و گزارش های روزانه، می توانند آیینه ی تمام نمای سیر تغییر و تحولات جوامع مختلف باشند. در دوران ناصرالدین شاه، به دلیل شرایط و فضای سیاسی حاکم بر جامعه، از سوی روشنفکران و اصلاح طلبان توجه ویژه ای به مطبوعات برای افزایش آگاهی و بیداری مردم شد. در مطبوعات...