چکیده معروف بن عبدالغنی محمود رصافی از شاعران کلاسیک وانقلابی دوران معاصراست.او در سال 1875م. در محله ی رصافه ی بغداد به دنیا آمد.علوم زبان شناختی وادبیات و علوم دینی را در نزد استادانی همچون محمود آلوسی فرا گرفت.رصافی به شهرهای زیادی مسافرت کرد و بر تجارب خود افزود و آثار بسیاری در زمینه های نقد و ادبیات و تاریخ به جای نهاد. در زمان حیات شاعر حوادث بسیاری به وقوع پیوست از جمله: اعلام قانون ا...

شعر و شاعری در عهد صفوی دستخوش دگرگونی‌هایی شد. شاهان صفوی با شعر، آن‌گونه که در پیشینۀ ادبی ایران، تا سدۀ نهم شکل‌گرفته بود، سر مخالفت برداشتند. آنان به‌طور ویژه، با مدح پادشاه یا حاکم و وزیر، که بخش زیادی از پیشینۀ شعر فارسی را به خود اختصاص داده بود، مخالف بودند. در این مقاله با استناد به نمونه‌هایی از مخالفت آنان با شعر، چرایی این مخالفت با کمک نظریات تحلیل گفتمان بررسی و تحلیل خواهد شد. در...

پروین اعتصامی از شاعران برجستة ایران در عصر مشروطه و رضاشاه است که با تکیه بر میراث ادبیّات کلاسیک فارسی، اشعار‌ی با مضامین اخلاقی و درون‌مایه‌های نو‌ظهور سیاسی و اجتماعی در حوزة ادبیّات رمانتیک پدید آورد.مکتب رمانتیسم، در پی تغییر ساختار سیاسی ـ اجتماعی کشورهای غربی در سدة هجدهم و افول کلاسیسیسم، تحت تأثیر اندیشه‌های روشنفکران عصر جدید اروپایی شکل گرفت و سپس در دیگر نقاط جهان و البتّه متناسب با ف...

شعر فرّخی یزدی، شاعر آزادة مشروطه و ابراهیم طوقان، شاعر مبارز فلسطینی از گونه­های شعر پایداری به شمار می­رود که از لحاظ مضمون، به هم نزدیک، اما از نظر ساختار شعری، تا حدودی با هم متفاوت است و هر کدام از آن دو، به منظور بیان اندیشه­های سیاسی، اجتماعی خود، ابتکارهای شعری ویژه­ای به وجود آورده­اند. فرّخی برای بیان اندیشه­های ضدّ استعماری و استبدادستیزانه خویش، «غزل سیاسی» را پدید آورد؛ اما طوقان به م...

تغییر شرایط و اوضاع سیاسی در کشورهای عربی و ورود مفاهیم جدید سیاسی در قرن معاصر شعر سیاسی ادبیات معاصر عربی را نسبت به گذشته دچار تحولات قابل توجهی کرده است. در این میان احمد مطر شاعر بزرگ عرب از برجسته ترین شاعران سیاسی معاصر است که نام او هم اکنون بیش از دیگر شاعران سیاسی در محافل ادبی می درخشد. زندگی پرفراز و نشیب این شاعر بزرگ، تعقیب ها، تبعیدها و فشارهایی که به موجب غربت و دوری از سرزمین و...

به حافظ، خواجه گفته اند ازآن رو که گاه از شغل دیوانی و وظیفه سلطانی بی نصیب نبوده و ازسوی دیگر، بخشی از اشعار او بازتاب اوضاع روزگار خویش است. پس نباید حافظ را از اندیشه، اندرز یا فلسفه سیاسی بی بهره دانست هرچند از او چیزی در باب سیاست به میان نیامده است! بنابراین، جست وجوی محورهای اصلی فلسفه سیاسی حافظ، مسئله اساسی پژوهش است (سؤال). به نظر می رسد حافظ به سبب قریحه شاعرانه، ترس زمانه و اندیشه م...

شفیعی کدکنی یکی از نمایندگان شعر اجتماعی و سیاسی معاصر است و در این پژوهش، با تکیه بر نظریه ایدئولوژی آلتوسر به بررسی لایه‌ اجتماعی-سیاسی شعر او در دهه 50 پرداخته شده است. آلتوسر ادبیات و هنر را بخشی از دستگاه‌ ایدئولوژیک دولت می‌داند که به‎طورکلی، در خدمت پیشبرد اهداف دولت قرار دارد ولی در شرایط خاص ممکن است در خدمت ایدئولوژی‌های برآمده از خاستگاه‌های متفاوت نیز قرار گیرد. در این پژوهش، با است...

مطالعۀ رابطۀ کاربرد زبان در آثار ادبی و مناسبات قدرت، پژوهش‌های ادبی را به علوم اجتماعی و زبان‌شناسی پیوند می‌دهد. ادبیات مشروطه، با توجه به بسامد بالای طرح موضوعات سیاسی و اجتماعی در آن، از این حیث مستعد بررسی کاربردهای زبانی ایدئولوژیک و رابطۀ آن با مناسبات قدرت است، مخصوصاً شعر نو که در پیوند با تجددگرایی سیاسی و اجتماعی پدید آمد. نخستین شعر نو فارسی را ابوالقاسم لاهوتی در سال 1288 هـ.ش با عن...