میان ساختارهای زبانی هر جامعه و همچنین الگوهای شناختی، فکری و فرهنگی آن رابطه‏ای تنگاتنگ برقرار است؛ به طوری که می‏توان گفت در بسیاری از فرهنگ‏ها، زبان نقش اصلی را در شناخت مقوله‏های فرهنگی برعهده دارد. در واقع در این فرهنگ ها بدون شناخت زبان، راه به جایی نمی­توان برد. این نوع مطالعه در ساخت و بافت متن به منظور شناخت فرهنگ زبانی و اجتماعی سابقه­ی بسیار زیادی ندارد. مکتب صورت گرایی، رویکرد...

جهانگردی و مسافرت، بخشی از زندگی اجتماعی است. جهانگردی نه فقط رفت و آمد افراد و سیر و سفر یا مسافرت کاری است، بلکه به مثابه یک پدیده اجتماعی مورد بررسی قرار میگیرد که به روابط میان افراد و ارتباطات انسانی مربوط است. باید توجه داشت که جامعه شناسی جهانگردی قلمروهای متعددی را بررسی میکند (برای مثال رفاه و چارچوب زندگی، فرهنگ، ارتباطات، گروه های اجتماعی، توسعه، برخورد با جوامع گوناگون). اهمیت مطالع...

اصطلاح paradigm در فارسی بعنوان ‹‹نمونه›› ترجمه گردیده است. این اصطلاح در تاریخ علوم جایگاه خاصی دارد. و بدین خاطر بعنوان یک اصطلاح علمی بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. از این اصطلاح کمتر در گفتگوهای معمولی و روزمره بهره گیری می شود. در حالیکه منزلت اجتماعی‘ جغرافیای‘ و فرهنگی این اصطلاح در بیشتر علوم قابل پی گیری است. اصطلاح موجود در دو دهه اخیر بطور روز افزونی در علوم گوناگون مورد استفاده ق...

در این مقاله تلاش شده است تا به طور خلاصه و به میزان حوصله هر مقاله، مروری شود بر شاخص‏ترین مکاتب غربی جامعه‏شناسی فرهنگ و علت شکل‏گیری آنها؛ مکاتب شاخصی که عمدتاً، در فضای دانشگاهی ایران تدریس یا درباره آنها بحث و مناقشه میشود. با مرور این مکاتب می‏توان دو اصل و قاعده را به طور مشترک، حتی در بین مکاتب فکری ظاهراً مغایر با هم، تشخیص داد. این مکاتب در عمل، نخست به توصیف فرهنگ خود، نشان دادن کاستی‏...

عدالت به لحاظ آنکه همواره از والاترین آرمانهای انسان بوده از مهمترین واژه ها و مفاهیم مورد بحث در علوم اجتماعی و اقتصادی است وهر چند بحث های اندیشه ورزان پیرامون آن از آغازین مراحل تفکر بشر وجود داشته است اما گستره و ژرفای آن همچنان رو به افزایش است و به جهت تنوع و تکاثر آراء در مورد وفاق بر آن، خواه از جنبه اجرایی و چه به لحاظ مفهومی، چشم انداز روشنی وجود ندارد.یکی از مباحث مورد مناقشه در حوزه...

پیشگیری اجتماعی از جرم با تحول در ساختارهای فرهنگی جامعه و روابط اجتماعی و مداخله مؤثر در متغیرهای فرهنگی و اجتماعی تحقق پیدا می کند. محیط فرهنگی به عنوان فضای اصلی وقوع و تحلیل پدیده ها تأثیر قابل توجهی بر مؤلفه های پیشگیری اجتماعی از جرم دارد. فرایند جهانی شدن فرهنگ با ایجاد تغییرات فرهنگی، اجتماعی و هویتی به عنوان متغیرهای پیشگیری، ظرفیت های پیشگیری اجتماعی از جرم را با چالش های جدی مواجه کر...

اسلام علاوه بر بعد فردی عدالت به بعد اجتماعی عدالت توجه ویژه ای معطوف داشته است و هدف اصلی ارسال رسل الهی را تحقق عدالت اجتماعی بیان می کند. عدالت اجتماعی بر دو پایه استوار است: تأمین اجتماعی، توازن اجتماعی. دین اسلام نه تنها به دنبال ریشه کن نمودن فقر از جامعه اسلامی است بلکه وجود احساس فقر را در جامعه اسلامی مذموم می دارد و به دنبال رفع آن می باشد. اسلام برای اجرای عدالت اجتماعی ابزارهای کارآ...

پژوهش پیش¬رو با تکیه بر منابع دست اول تاریخی و بهره گیری از تحقیقات نوین بر آن است تا سیره و اندیشه های اجتماعی امام علی(ع) در برقراری عدالت اجتماعی را ارائه دهد. برای دستیابی به این هدف و فهم بهتر اندیشه ها و عملکرد امام ابتدا اوضاع اجتماعی جامعۀ امام علی(ع) تبیین شده است. جامعۀ سال سی و پنج هجری جامعه ای است متفاوت با جامعه ای که رسول اکرم(ص) به یادگار گذاشت . قبیله گرایی وتفاخر به ارزشهای ...

در بسیاری موارد بازتاب شرایط و مقتضیات و اوضاع اجتماعی یک دوره در اشعار یک شاعر یا اثر یک نویسنده کاملا مشهود است و برای شناخت جامعه ی آن عصر باید به شرح و تفسیر اشعار و نوشته ها و معانی تاریخی آن ها پرداخت که به این شکل پیوندی میان تاریخ و جامعه شناسی و ادبیات و حتّی نقد ادبی به خوبی آشکار می شود. مثنوی مولانا یکی از این آثار است که در آن بسیاری از واقعیات، اوضاع و شرایط اجتماعی و رسوم و عادات...

یکی از پدیده های علمی در نیمه ی دوم قرن بیستم، ظهور مطالعات میان رشته ای در محافل علمی است. مطالعات میان رشته ای علی رغم کارآمدی بالا در راستای پیشرفت علم، مسائل و مشکلاتی را برای دانشمندان به همراه داشته است. اختلاف در تصدّی این مطالعات از جمله ی این مسائل و مشکلات است. این مشکل در مورد مطالعات میان رشته ای تاریخ و جامعه شناسی نیز وجود دارد. در این مقاله پس از ارائه ی تعریفی از جامعه شناسی تاری...