بررسی و درک چگونگی پیدایش و گسترش شیوه­های ثبت و ضبط اطلاعات در جوامع انسانی پیش از تاریخ، همواره در مطالعات باستان­شناسی حائز اهمیت بوده است. چنین مطالعاتی از آن رو ارزشمند است که مراحل نخستین استفاده از سامانۀ حسابداری و نظام شمارشی را بررسی می­کند که متعاقباً در عصر شهرنشینی و دوران تاریخی به یکی از عاملیت­های اصلیِ مدیریت نهادمند و دیوان­سالاری مبدل می­شود. تپه­ زاغه واقع در دشت قزوین، یکی از...

بخش لاران در ارتفاعات زاگرس، در منطقه­ی بختیاری شامل حوزه­ی آبخیز رودخانه­های زاینده‌رود و کارون است و شاید جز معدود مناطقی از کشور باشد که تاکنون فعالیت­های عمده باستان­شناختی در آن به انجام نرسیده است. با­ توجه­ به موقعیت جغرافیایی و قابلیت­های زیست‌محیطی منطقه، ضروری است که بدانیم کدام عوامل محیطی در ایجاد، تداوم و یا متروک­شدن محوطه‌ها تأثیر داشته و نحوه­ی برخورد انسان با محیط خود در انتخاب...

ایزد بانوان باروری نگاه دارپرباری و ناظر بارداری و زایش بسیاری از تمدن های چندخدایی اند. فرهنگ های ساکن فلات ایران نیز، از دوران نوسنگی تا پایان سلسله ساسانی، به گونه های متفاوت، این ایزدبانوان را ستوده و برای بر سر مهر ماندن شان نیایش گاه و تندیس ساخته اند. پرشماری پیکرک های باروری نشان دهنده دیدگاه نیاکان ما به قوانین حاکم بر زندگی و هراس همیشگی آنان از روی گردانی طبیعت است.برای آسان تر شدن د...

شش دهه کاوش و بررسی باستان‌شناسی در ایران بیانگر این نکته است که گستره جغرافیایی امروزی ایران به طور حتم حداقل از دوران پلیئستوسن جدید مکان زیست جوامع انسانی بوده است. اگرچه دانش ما در خصوص جوامع انسانی پیش از نوسنگی در ایران بسیار محدود است، ولی تعداد قابل توجهی از محوطه‌های باستانی منتسب به ادوار پس از نوسنگی در ایران دارای بقایای اسکلت انسانی هستند. عمده محوطه‌های کلیدی باستانی در ایران مانن...

با توجه به شواهد جانور- باستان­شناسی، زاگرس مرکزی ایران همواره یکی از مناطق ابتدایی و مهم اهلی­سازی گونه­های مختلف جانوری، به عنوان یک مرکز مستقل اهلی­سازی بوده است. کاپرا هیرکس یکی از نخستین گونه هایی بوده که به نظر می رسد در حدود 10 هزار و 500 سال قبل، مراحل ابتدایی اهلی­سازی را در زاگرس ایران گذرانده و از آن زمان نقش مهمی در اقتصاد معیشتی انسان ایفا کرده است. پیشرفت چشمگیر علم ژنتیک افق های ...

با توجه به گستردگی بنیان های معماری ایران و بالتبع آن معماری مسکونی نباید آن را محدود به مرز های سیاسی کنونی نمود و باید ریشه های آن را در مناطق وسیعتری یعنی فلات کبیر ایران و سرزمین های اطراف جستجو کرد. فلات کبیر ایران سرزمین نسبتاً وسیع و مرتفعی است در میان دره های وسیع و عریض رودهای سند و پنجاب در شرق و وادی دجله و فرات (جلگه بین النهرین) در غرب و دریای خزر و جلگه های مجاور شرق و غرب آن (ماور...