فلسفه ی برگسون حلقه ای است میان فیلسوفان قرن نوزدهم و مکتب های فلسفی قرن بیستم. بعضی صاحب نظران فلسفه ی قرن بیستم فرانسه را پانوشتی بر فلسفه ی برگسون دانسته اند. ایده ی اصلی فلسفه ی برگسون تمایز قائل شدن میان زمان همگن (یا مکانی شده) و زمان ناهمگن (دیرند) است. دیرند در آثار اولیه ی برگسون زمان درونی فرد است و در آثار متأخر او کلید فهم تکامل. دامنه ی بحث در باب زمان در فلسفه ی برگسون به حوزه ی ع...

مقدمه و هدف پژوهش: استنباط ویتگنشتاین از فلسفه و نیز پژوهش‌هایی که خود او در بستر این استنباط در زمینه‌ی تبیین‌های مربوط به رفتار انسانی انجام داده، پیامدهای گسترده‌ای برای روش‌های علوم انسانی و مطالعه‌ی انسان، در حکم موجودی اجتماعی و فرهنگی از جمله مطالعات مربوط به ادبیات، هنر و فرهنگ دارد. از آنجا که مطالعه‌ی این پدیده‌ها مطالعه‌ی رفتار ارادی انسان است ـ مطالعه‌ی اعمالی که تحت حاکمیت هنجارها،...

 ارزشیابی یکی از اجزای اساسی نقد هنری محسوب می‌شود. تفسیرهای متعارض و ارزشیابی‌های متضاد از یک اثر هنری، باعث شده تا بعضی از متفکران و منتقدان وجود معیار برای ارزشیابی را نفی کنند. فرد معتقد به‌نسبیگرایی می‌تواند استدلال کند که ارزشیابی‌های ما تحت تأثیر تفسیرهای ما از اثر هنری قرار دارند، بنابراین، همواره نوعی پیشداوری و سوگیری در ارزشیابی هنری وجود دارد. در این مقاله استدلال می‌شود که نه تنها ...

آن‌چه در این مقاله بدان خواهیم پرداخت، بررسی جایگاه تئاتر در آراء آلن بدیو فیلسوف معاصر فرانسوی است. بدیو شاید تنها فیلسوفی در دوران معاصر است که کماکان فلسفه را به مثابه­ی جست‌وجوی حقیقت می‌خواهد. وی ابتدا از چهار حوزه­ی علم، سیاست، هنر و عشق نام می‌برد که به نوعی یادآور تقسیم‌بندی‌های افلاتونی درباره­ی انسان و جهان است و پس از آن اعلام می­کند حقیقت­ها تنها در این چهار حوزه است، که رخ می‌دهند....

آن‌چه فلسفة دین هگل نامیده می‌شود حاصل نگاه فلسفی وی به دین است. در نظام فلسفی هگل، هنر، دین، و فلسفه در بخش روح مطلق قرار دارد. هنر نمود حسی، دین نمود تمثّلی، و فلسفه صورت عقلی (مفهوم) امر مطلق است. این سه مقوله در نسبتی دیالکتیکی با یک‌دیگر قرار دارند. دین آنتی‌تزِ (وضع مقابل) هنر، و فلسفه سنتز (وضع مجامع) هنر و دین است. مهم‌ترین تحولی که به‌وسیلة هگل، دربارة دین، در تاریخ تفکر پدید آمد پیدایش ...

در این مقاله نظریه های موجود در حوزه جامعه شناسی هنر و ادبیات با دیدگاهی انتقادی مورد بررسی قرار گرفته است. موضوع اصلی مقاله حول محور جبریت اجتماعی هنر و ادبیات دور می زند. نظریه جبریت اجتماعی هنر با توجه به مسئله شاهکارهای هنری و موضوع هنر ناب مورد نقد قرار گرفته است. در نهایت نتیجه گیری مقاله در جهت تأیید این مطلب که هنر اگرچه تحت تأثیر شرایط وجودی جامعه معاصر خودش قرار دارد و نشان آن شرایط ر...

مرداک‌ به عنوان هنرمند و فیلسوفی نوافلاطونی نوویتگنشتاینی در تمامی آثار خود به دنبال تبیین ارتباط منطقی میان هنر و تعلیم و تربیت اخلاقی است. تقاطع میان فلسفه هنر و فلسفه اخلاق از دغدغه‌های اصلی اوست. او بر این باور است که هنر خوب توانایی تربیت اخلاقی دارد و م یتواند به استکمال اخلاقی کمک کند و تلاش دارد نشان دهد هنر به دلیل «انکشاف از واقعیت» و استفاده از «خیال» شرایط دستیابی به فضیلت را فر...

این مقاله به بررسی نسبت فلسفه، هنر (شعر) و نقد می پردازد و به طور خاص تر نیز سهم فلاسفه مسلمان را در این زمینه بررسی می کند. همزمان نیز نشان خواهیم داد که چگونه چهره هایی شاخص چون عمر خیام و ابن سینا به احیاء فلسفه در مقام آزادی جویی و به عنوان طریق دستیابی به سعادت از راه دانش، کمک رساندند. در بخش دوم مقاله، کانون بحث را به لحاظ جغرافیایی تغییر خواهیم داد تا درباره نظریه های انتقادی اروپای مرک...

در سنت اسلامی، کمتر از هنر سخن به میان آمده است؛ به‌جز مواردی که در سنت فقهی از هنر  یاد شده است، در فلسفه، بحثی دربارۀ ماهیت و تعریف هنر وجود ندارد. بحث از فلسفۀ هنر به‌گونه‌ای‌که در فلسفۀ غرب به‌ویژه پس از قرن هجدهم مطرح شده است به‌هیچ‌روی در کتاب‌های فلسفی، عرفانی و حکمی دانشمندان مسلمان نیامده است. در کتاب‌های عرفانی فقط در موارد اندکی در پی بحث فتوت‌نامه‌ها یا بحث از نور، اشاراتی به هن...