فصل هشتم منشور ملل متحد که منحصراً به قراردادهای منطقه‌ای اختصاص دارد عاملی اساسی در تقویت و گسترش نقش سازمان‌های منطقه‌ای به ویژه در بُعد حفظ صلح و امنیت بین‌المللی پس از تأسیس سازمان ملل متحد به حساب می‌آید، به گونه‌ای که یکی از اصول ثابت و مشترک اغلب این سازمان‌ها، آن‌گونه که در بند 1 ماده 1 منشور ذکر شده است، کمک به حفظ صلح و امنیت بین‌المللی است که با حفظ صلح و امنیت منطقه‌ای پیوندی ناگسستنی...

شورای امنیت به عنوان یکی از مهمترین و اساسی ترین ارکان سازمان ملل متحد، مسئولیت اولیه حفظ صلح و امنیت بین المللی را بر دوش دارد.رویه شورای امنیت در برخورد با مسایل مربوط به تهاجم عراق به ایران و موارد پیرامونی آن به نظر تبعیض آمیز می رسد چرا که به رغم اینکه ادله کافی برای متجاوز دانستن عراق به عنوان متجاوز در اختیار شورا بوده، اصولاً پذیرش موضوع تجاوز و متجاوز، خود را تا پایان جنگ به تجاهل زده ا...

شورای امنیت یکی از ارگانهای سازمان ملل متحد است که وظیفه پاسداری از صلح و امنیت بین المللی را به عهده دارد. این اهمیت بدان دلیل است که شورای امنیت قادر است، تصمیمات لازم الاجرایی در چارچوب منشور ملل متحد اخذ و تمامی دول عضو را متعهد به اجرای آن نماید. با بررسی عملکرد شورای امنیت درمی یابیم که هرچند شورا، ظاهراً در حدود اختیارات و ساختار موجود عمل کرده است، ولی از رویکرد کلّی قطعنامه های شورا، این...

حقوق طبیعی به مثابۀ حقوق جوهری و بنیادین افراد، تباری کهن دارد و محصور در اندیشه یا مکتب خاصی نیست. این حقوق بر بنیان­های طبیعت و عقل آدمی استوار گشته است، از این­رو هیچ نظام و مکتب حقوقی نمی­تواند نسبت به آن بی­توجه باشد. اما این موضوع که آیا حقوق بشر معاصر هم، ریشه در حقوق طبیعی دارد یا نه، همواره محل اختلاف بوده است. نوشتار حاضر که به دنبال بررسی ادعای طرفداران نظریۀ حقوق طبیعی بشر است، پس ا...

اصل عدم مداخله عنوان یک قاعده مهم نظام دهنده روابط بین الملل که هم مبنای عرفی و هم مبنای قراردادی دارد و مانع عمده ای در راه هر نوع مداخله محسوب می شوند. اصل عدم مداخله در امور داخلی دولت ها، به عنوان اصلی بنیادین در حقوق بین الملل، مبتنی بر حاکمیت، برابری و استقلال سیاسی دولت ها است. این اصل تکلیفی حقوقی بر دولت ها برای خودداری از دخالت در امور داخلی یکدیگر تحمیل می کند. امروزه با تحولات سیاسی...

بینش سیستمی عمیقاً بر مفهوم کل‌گرایی تکیه دارد و بر این باور است که بررسی و تعمق در کل یک وجود نه تنها تصویری جامع از آن موجود و رفتارش به دست می‌دهد، بلکه تنها راه شناخت واقعی آن پدیده است. در تلقی منشور در هیئت یک سیستم، با شناخت ماهیت و خواص هر یک از مواد آن نمی‌توان به شناخت کل منشور نائل آمد. نگرش سیستمی، با مفهوم ارتباط بین اجزای منشور قرین است. پیوند میان مواد منشور، دارای ماهیت سیستم‌آفر...

موضوع امحای سلاح های کشتار جمعی پس از استفاده از این تسلیحات دهشتناک در جریان جنگ اول و دوم جهانی به یکی از عمده ترین آرزوهای جامعه ی بین المللی بدل گشت. از آن پس تلاش برای انهدام این تسلیحات هولناک از سطح کره ی خاکی فزونی یافت. نتیجه ی این تلاش ها اگرچه به امحای کامل تمامی رده های سلاح های کشتار جمعی نیانجمیده، اما هنجارهای بین المللی مربوط به عدم اشاعه را به طور بارزی دست خوش تحول نموده و زمی...

جان لاک فیلسوف سیاسی قرن هفده مکتبی را در فلسفه سیاسی غرب تأسیس کرد که در جریان تکامل به لیبرالیسم شهرت یافت. این مقاله در بررسی آرای سیاسی این متفکر در «دو رساله حکومت» و تطبیق آن با مبادی نظری حقوق بشر که در منشور ملل متحد و نیز اعلامیه جهانی حقوق بشر تنظیم شده بر آن است تا دریابد که چرا و چگونه می توان تشخیص داد که لیبرالیسم لاک و اصولی که وی برای نظام لیبرالیستی تعریف کرده در قواعد بین المل...

جامعۀ بین المللی در دهه های اخیر با وضعیت هایی روبه رو شده است که به موجب آن، دولت ها دست به اقدامات نظامی مستقیم علیه بازیگران غیردولتی مستقر در سرزمین کشور ثالث می زنند و این مسئله اغلب بر حاکمیت کشورهای مستقل تأثیر می گذارد و باعث طرح سؤالات حقوقی در مورد مشروعیت این اقدامات می شود. منشأ تهدیدات علیه صلح و امنیت بین المللی در گذشته، محدود به اختلافات و منازعات بین کشورها بود اما امروزه گسترۀ...

بند چهار مادة 2 منشور ملل متحد دولت ها را از تهدید به زور منع می نماید، با این حال، مفهوم ممنوعیت مذکور مبهم است. تا حدودی می توان گفت که نگرش دولت ها به ممنوعیت تهدید به زور، متفاوت از نگرش آنها به ممنوعیت توسل به زور است. پرسش اولیه که مطرح می شود این است که آیا و چگونه تهدید به زور تحت شرایط خاص می تواند به هدف اولیه حقوق بین الملل یعنی حفظ حداقلی از نظم جهانی کمک نماید؛ و دوم، آیا در چن...