بیش از سه سال است که بیداری اسلامی منطقه بسیار وسیعی از جهان عرب را در برگرفته است. این میان، منطقۀ خلیج فارس به دلیل ساختار سیاسی متصلب و غیر دمکراتیک و وجود شکاف های عمیق اقتصادی و اجتماعی بستر مساعدی برای بیداری اسلامی بوده است؛ اما موقعیت ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک این منطقه برای جهان غرب و همسویی نظام حاکم در این کشورها با غرب، سبب گردیده غربیان موج بیداری اسلامی را مدیریت و مانع سرایت آن به ...

در دوران جنگ سرد، حوضه دریای خزر جزء مجموعه امنیتی همه جانبه اتحاد جماهیر شوروی بود تا جایی که اتحاد شوروی حتی به قرار داد دو جانبه 1920 و 1941 منعقد بین ایران و شوروی در رابطه با نظارت، دخالت و بهره برداری از سطح و عمق، هیچ گونه توجهی به ایران نداشت. بهره برداری از نفت حوضه خزر تحت نظارت کامل شوروی بود ولی برای سه کشور اطراف دریای خزر که جزو محدوده سیاسی و امنیتی اتحاد شوروی بودند، محدوده بهره...

جمهوری اسلامی ایران به دلیل ماهیت ضد استکباری، موقعیت خاص ژئوپلیتیک، ژئواستراتژی و ژئواکونومیک در منطقه، حمایت از مستضعفین جهان، حفظ سیاست استقلال خواهی و همچنین برنامه صلح آمیز هسته ای خود، به طور طبیعی در معرض تهدیدات زمانی و مکانی گوناگونی قرار دارد. این مقاله باهدف تبیین ماهیت صحنه جنگ ترکیبیِ آینده ی احتمالی علیه ج.ا.ایران در افق 1404 به روش توصیفی- تحلیلی به دنبال پاسخگویی به این سؤال است ...

پس از حادثه‌ 11 سپتامبر 2001 به دلیل و اتخاذ سیاست‌های تهاجمی نسبت به افغانستان، امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تحت تأثیر این حضور قرار گرفت. بنابراین با توجه به سیاست خارجی آمریکا در عرصه‌ افغانستان، شناخت تهدید‌های ناشی از این حضور برای امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران الزامی می‌باشد. سیاست‌های اعلامی و اعمالی آمریکا در افغانستان به ن...

چکیده منطقه خاورمیانه و زیرنظام آن یعنی منطقه خلیج فارس به عنوان منطقه‌ای منحصر به فرد شناخته می‌شود که از یک سو به دلیل وجود منابع انرژی و از سوی دیگر به دلیل موقعیت ممتاز ژئوپلیتیک، ژئواستراتژیک و ژئواکونومیک دارای اهمیت بین‌المللی است. تاریخ تحولات خاورمیانه در دهه‌های گذشته نشان می‌دهد که ﺗﺄمین نظم، امنیت و ثبات، مهم‌ترین اولویت کشورهای این منطقه و قدرت‌های فرامنطقه‌ای بوده است. در نیم قرن ...

موقعیت ژئواکونومیک و میزان ذخائر و تولید نفت و گاز منطقه آسیای مرکزی در دو دهه گذشته باعث اهمیت روزافزون این منطقه در معادلات بین المللی شده است. به علاوه، وقوع حوادث 11 سپتامبر و همسایگی کشورهای آسیای مرکزی با کانون بحران های جهانی نظیر تروریسم، کشت و قاچاق مواد مخدر و بنیادگرائی، اهمیت ژئوپلتیکی این منطقه را دوچندان و زمینه حضور قدرت های بزرگ را در این منطقه فراهم آورده است. مناقشات روسیه و ا...

ابتکار کمربند و راه چین به‌عنوان بزرگ‌ترین و جسورانه‌‌ترین طرح در سیاست خارجی این کشور همچون گامی بلند به‌سوی ابراز وجود و کنارگذاشتن سیاست خارجی محتاطانه برجای‌مانده از دوران دنگ شیائوپینگ تلقی می‌‌شود که پیامدهای آن می‌‌تواند در گسترۀ جهانی احساس شود. با این حال، در بعد منطقه‌‌ای به‌نظر می‌رسد که آسیای مرکزی از مناطقی است که به‌دلیل موقعیت جغرافیایی خود و همسایگی با مناطق غربی چین که مورد توج...

   ایران برای سامان­دهی به مبادلات چند هزار میلیارد دلاری منطقه و جهان، از موقعیت جغرافیایی برجسته­ای برخوردار است. جریانی که با خلق ظرفیت­های نوین فراوان قادر است در سطحی گسترده، با ایجاد پویایی در کسب و کار، اشتغال، درآمد و انباشت سرمایه، به گونه­ای پایدار به فرآیند توسعه در کشور دامن بزند. موقعیت محور شرق کشور با تأکید بر جایگاه چابهار برای ترانزیت کالا، نفت، گاز و خطوط لوله­ی آسیای مرکزی و ...

با پایان جنگ سرد، شاخص قدرت راهبردی، دیگر قدرت نظامی نیست زیرا در حال ورود به عصری هستیم که نزاع مستقیم و رودرو که نیازمند پشتیبانی نیروهای نظامی است، فرصت بروز پیدا نخواهد کرد. اندیشمندان علوم سیاسی و روابط بین‌الملل قدرت اقتصادی را تعیین کننده قدرت ملی کشورها می‌دانند؛ بنابراین امروزه قدرت ملی ارتباط مستقیمی با درک مفاهیم اقتصاد ملی دارد. منطقه خاورمیانه نیز در این دوران شاهد منازعات و چالش ه...