محله به عنوان سکونت گاهی اجتماعی محل استقرار شهرنشینان بوده است. این واحد اجتماعی که رکن جامعه ایرانی ـ اسلامی و برآیند ترکیب این دو جامعه محسوب می­شد، ساختار کالبدی شهرهای ایران باستان را در قالبی متفاوت در ایران اسلامی به نمایش گذاشت. عوامل متعدد سیاسی ـ اداری، اقتصادی و اجتماعی ـ فرهنگی موجب شکل­گیری فضای کالبدی محله در شهر شده که از این میان، عوامل اجتماعی و فرهنگی به واسطه ارتباط مستقیم با...

در این مقاله چگونگی تصویرپردازی از مؤلّفه‌های فرهنگ ایرانی ـ اسلامی در فیلم‌های ایرانی برنده‌شده در جشنواره‌های بین‌المللی بررسی شده است. روش بررسی، تحلیل‌محتواست و جامعۀ آماری، 20 فیلم بلند داستانی را شامل می‌شود. یافته‌ها نشان می‌دهد در دو فیلم بادکنک سفید و باد ما را خواهد برد، مؤلّفه‌های فرهنگ ایرانی ـ اسلامی پررنگ‌تر بازنمایی ‌شده و در سایر فیلم‌ها،‌ نمایش این مؤلّفه‌ها، کم‌رنگ‌تر بوده اس...

چکیده در این مقاله ابتدا به مباحث مبنایی شناخت علم و فناوری پرداخته و با استفاده از رهیافتی فلسفی تحلیلی نشان داده شده که الگوی توسعه‌ی علم و فنا‌وری به دو دلیل عمده می‌تواند به صفت اسلامی ـ ایرانی وصف شود. سپس بر مبنای این مقدمات استدلال می‌شود که نظام ملی نوآوری برای پوشش دادن به مفهوم الگوی اسلامی ـ ایرانی توسعه‌ی علم و فناوری کافی نیست و به‌کار بردن مفهوم نظام سپهر/ زمینه می‌تواند تحلیل جا...

در اواخر حکومت اموی و آغاز حکومت عباسی، دبیران و کاتبان به دربار حاکمان وارد شده و با توجه به اصالت ایرانی و آشنایی آنان با سنت اخلاق فارسی، این میراث کهن را به دنیای اسلام منتقل کردند. آنان علاوه بر استفاده از آموزه‌های اخلاق فارسی در نامه‌نگاری‌های خود، به ترجمه و تألیف کتب فراوانی که متأثر از اخلاق فارسی بود پرداختند. آثار نگاشته شده آنان بعدها به‌عنوان یکی از منابع اخلاقی شناخته شد و نویسند...

مقاله حاضر، برخی مشکلات طرح آزادی در تفکّر اسلامی را مورد ارزیابی قرار می‏دهد. نگاه مؤمنانه به آزادی، یکی از مهمترین عناصر تفکری است که بنیاد ارزشی و مبانی مذهبی «نظام جمهوری اسلامی ایران» را تشکیل می‏دهد.(1) اما رهیافت اسلامی به آزادی، در شرایطی که جمهوری اسلامی ما ـ بنا به ضرورت تاریخی ـ بر میراث کهنی از سنّت اقتدار در اندیشه و عمل تکیه دارد، مشکلات دوگانه‏ای دارد: 1 ـ نخست آنکه، الهیات اسلامی...

This article has no abstract.

چکیده جمهوری داغستان به دلیل واقع شدن در حاشیه غربی دریای مازندران و فاصله جغرافیایی بسیار کم از ایران زمین هموار از دیرباز مورد توجه و علاقه ایرانیان بوده است. از دوران ساسانیان که شهر دربند در جنوب داغستان یکی از گذرگاه های مهم ایران و بیزانس را تشکیل می داده تا دوران جنگ های ایران و روس این ارتباط فرهنگی وجود داشته است. شهر کاملاً ایرانی دربند هر محقق ایرانی را مجذوب خود و اشتیاق به مرور این...

زنان نیمی از پیکره هر اجتماع را در همه ادوار تشکیل می دهند که در مورد مقام آنان و جای گاه و پای گاه اجتماعی در همه حوزه ها اعم از علوم مختلف روان شناسی، جامعه شناسی، مردم شناسی، ارتباطات و... از جمله حوزه ادبیات هم چنان جای مطالعه و بررسی وجود دارد. پژوهش حاضر با هدف «شناخت پای گاه اجتماعی زنان شاه نامه» تلاشی آکادمیک است برای پاسخ به پرسش های زیر: ـ زنان عصر ساسانی در اثر ماندگار شاه نامه چه پ...

بازگشت نظری و عملی به میراث اسلامی‏ـ سیاسی از لوازم بالندگی «تفکر و اندیشه» جدید است، و عمده‏ترین زیر بنای این میراث بزرگ، سیره معصومین علیهم‏السلام بالأخص سیره حکومتی امام علی علیه‏السلاماست که بخش عمده آن در نهج‏البلاغه آمده است. با الگو برداری صحیح و متناسب با زمان از حکومت علوی، می‏توان حکومت حقّه علی ابن ابی‏طالب علیه‏السلام را یک الگوی تمام عیار برای تمامی عدالت پیشگان و آزادگان معرفی کرد....