در پیِ تعارضِ سنت و مدرنیته، نظریات نویی از سوی دگراندیشان دینی مطرح شد که یکی از این نظریات در حوزه علوم قرآن، نظریة «نسخ آیات الفروع و بعث آیات الاصول» محمود محمد طه - صوفی و اندیشمند سودانی- است که به خاطر پیوند وثیقش با کارآمدی یا ناکارآمدی احکام قرآن نیازمند بررسی است. سخنان طه نشان می‌دهد که وی علاوه بر نظریه خود، به نسخ مصطلح نیز باور داشته است. نظریه طه را «نسخ معکوس» نام نهاده‌اند اما ای...

روایات متعددی از ائمه مبنی بر اهمیت شناخت نسخ و پرهیز از اظهار درباره ی قرآن، فقه و قضاوت و... بدون شناخت آیات ناسخ و منسوخ نقل شده است. بنابراین هر اسلام پژوه، چه مفسر باشد یا فقیه و یا در منصب قضاوت نشسته و حتی متکلم اسلامی، بی نیاز از آگاهی از علم نسخ نیست.از این روست که بحث درباره ی ناسخ و منسوخ آیات، پیشینه ای به قدمت تاریخ اسلام دارد و اولین کتب مستقل در این زمینه در اوایل قرن دوم هجری تد...

پس از شناسایی پنج نسخه در داخل و دو نسخه در لندن تلاش برای تهیه عکس یا کپی از آنها آغاز شد. کتابخانه موزه بریتانیا پس از دو بار مکاتبه ای که مدیر کتابخانه مرکزی دانشگاه فردوسی مشهد با آن انجام داد، از دادن کپی نسخه خود طفره رفت . اگر چه در پاسخ به نامه اول قول همکاری داده بود. کتابخانه دانشگاه کمبریج هم برای دادن کپی آن هم از یک سوم نسخه خود، مبلغی را درخواست کرد که تهیه و پرداخت آن تقریبا محال...

یکی از مولفه های تمدن و بخش مهمی از حیات اجتماعی در هر جامعه ای آداب و رسوم آن است. مغولانی که به ایران حمله کرده و طی بیش از یک سده بر آن حکمرانی کردند، به واسطه ی نوع زندگی بدوی خود، دارای آداب و رسوم وی‍‍‍‍‍‍ژه ای بوده اند. این آداب و رسوم و باورها حتی تا اواخر حکومت ایشان هم چنان به قوت خویش باقی ماند. ایشان طی حملات گسترده، ویرانی های فراوانی در ایران آن روز به وجود آوردند، اما تحت نفوذ وز...

این نوشتار با بیان ضرورت و پیشینه تاریخی و بررسی ریشه ای و یادآوری این نکته که نکاح موقت بخشی از نکاح مشروع است به طرح نظریات موافق و مخالف پرداخته است.

دانش بین رشته ای جامعه شناسی هنر، برای شناخت جوامع، به آثار هنری نیز رجوع می کند ولذا در این پژوهش هنر نگارگری دوره ایلخانی و تیموری مورد بررسی جامعه شناختی قرار می گیرد. هدف اصلی این تحقیق بنیادی که با روش توصیفی و نمونه پژوهی انجام شده است، یافتن عوامل سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی موثر بر روند تحولات هنری به ویژه هنر نگارگری دوره ایلخانی و تیموری در مقابل تاثیر هنر بر جامعه است. برای این...

 جایگاه و نقش علوم قرآن در فرآیند استنباط و برداشت از آیات الأحکام مورد بررسى قرار گرفته است. نویسنده با بررسى سه محور از محورهاى علوم قرآنى یعنى نسخ، مکى و مدنى و تناسب به نقش و چگونگى تأثیر هر یک در فرآیند فهم آیات الأحکام پرداخته است. در محور نخست پس از تعریف نسخ به طرح این پرسش پرداخته است که آیا نسخ در آیات وجود دارد یا نه. در این زمینه با استناد به روایات دیدگاهى که نسخ را انکار مى‌کند به...

فقیه، اصولی و مفسر گران قدر معاصر، آیت الله خویی، در کتاب البیان، نظریاتی جامع درباره ی نسخ ارائه کرده و با استفاده از شروطی برای نسخ اصطلاحی، جز در یک مورد، ادعای نسخ سایر آیات را قابل مناقشه برشمرده اند. با توجه به این که مفهوم نسخ در زمره ی جعل اصطلاح نبوده و دارای آثار شرعی است؛ توسعه یا تضییق مفهوم آن، تنها در پرتو مبانی و ادله ی معتبر، قابل انجام است. در این مقاله، شروط متعددی که ایشان بر...

تاریخنگاری رسمی در جهان اسلام غالباً با ادبیاتی متملقانه‌تنها به روایت آمدوشد حاکمان و فتوحات آنان می‌پردازد و جایگاه نگاه انتقادی و نیز توجه به دیگر اقشار جامعه در آن کمرنگ یا غایب است. تعداد مورخانی که در تاریخنگاری اسلامی مستثنی از این جریان باشند اندک است. عبدالقادر بدائونی یکی از این مورخان است که با نگاهی انتقادی به ساختار حاکمیت و جامعه، وقایع عصر خویش را به رشته تحریر درمی‌آورد. بدائونی ...

موضوع رساله، مطالعه نوسانات فشار زیاد جنب حاره در تغییر فصل ایران به طریقه سینوپتیکی از 20-80 درجه طول شرقی و 10 تا 50 درجه عرض شمالی مورد بررسی قرار گرفته مشتمل بر 5 بخش که در بخش نخست خصوصیات کمی و کیفی دو مولفه فشار زیاد جنب حاره و ورتکس قطبی ارائه و در بخش دوم بررسیها به صورت نرمال در سه تراز 100 و 500 و 1000 تجزیه و تحلیل و سپس با بارندگی های 41 ایستگاه غرب و شمال غرب و مرکز و شرق مطابقت د...