ناصرخسرو، یکی از سخن سرایان مشهور و شاعران حکیم قرن پنجم ادبیّات فارسی است. وی در اشعار خویش از دو فرهنگ اسلامی و ایرانی تأثیر پذیرفته است که البته به تأثیر پذیری او از فرهنگ ایرانی کمتر توجه شده است. این نوشتار، نیز بر آن است تا با تکیه بر منابع اصلی و دست اوّل عربی و ایرانی به بررسی تأثیر پذیری ناصرخسرو از فرهنگ و حکمت ایران باستان بپردازد. اهداف و محورهای اصلی این نوشتار عبارتند از: الف. پیشگف...

چکیده رساله/پایان نامه: سفرنام? ناصرخسرو علاوه بر اینکه در حوزه های تاریخی و جغرافیایی حاوی اطلاعات ارزشمندی از روزگار خویش است در زمینه های مردم شناسی، مسائل اجتماعی، اقتصادی، ادبی، مذهبی و تاریخی نیز مباحث مهم و ارزشمندی را مطرح می کند. مسأل? اصلی در این پژوهش بررسی اقوام و ملل و بلاد در سفرنام? ناصرخسرو است. در بخش اول این رساله مقدمات و کلیات پژوهش آمده است. بخش دوم رساله را به بررسی ا...

رعایت اصول اخلاقی گاه با لذّات آنی و منافع شخصی افراد در تضاد است و این امر، پایبندی به این اصول را تضعیف می‌کند. این پژوهش، در جست‌وجوی راه‌کار مورد استفادۀ ناصرخسرو در نصایحش برای مقابله با این مسئله است. او با بیان کارکرد اخلاق در رفع نیازهای انسان، ضمانت اجرایی لازم را برای فراخوان اخلاقی خود ایجاد کرده است. این تدبیر به اخلاق متعالی، رنگی زمینی و کاربردی داده و انگیزه‌ای استوار برای گرایش ب...

موضوع اصلی در این تحقیق، بررسی تأثیرپذیری قصاید ناصرخسرو از نهج البلاغه است. تأثیرپذیری از مضامین و تعبیرات نهج البلاغه، و تلاش شده در بخش محدود، انواع تأثیرپذیری از آن را، در دیوان قصاید این شاعر برجسسته ی ایرانی نشان داده شده شود. در این راستا، ابیاتی از دیوان اشعار ناصرخسرو را که متحلّی به سخنان امام علی (ع) در نهج البلاغه است استخراج کرده و به دسته بندی آن ها تحت عنوان ها و موضوعاتی که عبارت...

موضوع این پایان نامه نقد و بررسی اندیشه های فلسفی ناصرخسرو می باشد که در شش فصل تنظیم شده است. در فصل اول که تحت عنوان اسماعیلیه است در باره ظهور اسماعیلیه، انشعابات و فرق اسماعیلیه، عقاید و القاب اسماعیلیه به صورت خلاصه ذکر شده است. فصل دوم اختصاص دارد به بررسی زندگی ناصرخسرو، که زندگی او را به یمگان بدخشان و زندگی او در آنجا. |آثار ناصر خسرو نیز در این فصل ذکر شده است. در فصل سوم که عنوان ان ...

ناصرخسرو(394-481 ه.ق.) بیش و پیش از آنکه شاعر باشد، فیلسوف، استاد اخلاق و کلامیِ ژرف­اندیشی است که تمام همّ او بیم­دادن مخاطبان به پرهیز از ظاهربینی و تأکید بر ضرورت تأمّل و ژرف­نگری در امور عالم بوده است. هدف اصلی ناصرخسرو از سرودن اشعار، توجّه­دادن به تحوّل و استعلای شخصیّت انسان است. وی معتقد است انسان موجودی است که ماهیّتش از قبل مشخص نیست ومی­تواند براساس «آزادی» و «انتخاب» به وجود واقعی خود دست ...

هدف: این مقاله درصدد تحلیل دیدگاه ناصرخسرو پیرامون دو مفهوم عقل و دین بود. از این رو، نخست محورهای دوگانۀ عقل در جهان‌بینی ناصرخسرو بررسی، سپس عقل در دیوان اشعار و خوان‌الاخوان ناصرخسرو و نیز مفهوم دین و دینداری تحلیل شده است. روش: در این تحقیق از روش کتابخانه‌ای و ابزار فیش‌برداری استفاده شد. یافته‌ها: به عقیدۀ ناصرخسرو، عقل از چیزی آفریده نشده است؛ در غیر این صورت مبدع خوانده نمی‌شد: «وگر پیش...

تحلیل ساختار صرف و نحو متون نظم و نثر با بررسی آماری آسان‌تر می‌‌‌شود. این بررسی نشان می‌دهد دو شاعر برای بیان مقصود خود از چه شگردهای آشنایی‌زدایی در ساختار صرف و نحوی اشعارشان استفاده کرده‌اند. ناصرخسرو و سنایی از قصیده‌سرایان برجستة ادب فارسی‌اند. بررسی ساختار صرف و نحوی دو قصیده که در بحر هزج سروده شده، بیانگر بسامد بیشتر وجه خبری، انواع صفات، حروف ربطِ هم‌پایه‌ساز و جملات ساده در اشعار ناصر...

صورخیال از جمله تشبیه در شعر سنتی دو وظیفه‌ی مهم، توضیح و تشریح اندیشه و آرایش و تزیین کلام را بر عهده داشته است. تشبیه، به‌‌عنوان پرکاربردترین صورخیال در شعر ناصرخسرو، وسیله‌ای است برای توضیح و تبیین اندیشه‌های شاعر و کم‌تر به‌عنوان یک رکن زینتی و هنری به آن توجه شده است. هدف اصلی در این نوشتار، بررسی و تحلیل مشبه‌‌به‌های دیوان ناصرخسرو است. علت انتخاب مشبهٌ‌به برای بررسی، این است که مشبهٌ‌به د...

چکیده رساله/پایان نامه : در دیوان ناصرخسرو انسان، حقیقت و طبیعت نقشی بسیار اساسی دارند. در این میان جایگاه متفاوت انسان و این که او اشرف مخلوقات است حکمی است که زاینده ی بسیاری از گزاره هاست. ناصرخسرو درباره ی انسان دارای نظریه ای خاص است و سعی بر نشان دادن جایگاه متفاوت انسان نسبت به سایر موجودات دارد و به همین جهت انسان را دارای رسالت خاصی می داند و این ها در پایان نامه در جای خود آمده ان...