رساله حاضر ترجمه کتاب "چامسکی به قلم جان لاینز" می باشد. لاینز در این کتاب آراء و عقاید چامسکی را در باره زبان مطرح نموده است . وی قبل از ارائه مهمترین بخش دستاورد چامسکی که همان صوری ساختن دستگاههای گوناگون دستورزبان زایای اوست ، توجه خود را بیشتر به آرای متقدم چامسکی در باره مقاصد و روش زبانشناسی محدود ساخته و خاطرنشان کرده است که با وجود تاکید چامسکی بر اهمیت خلاقیت زبان و نیز رد راه و روشها...

در دستور وابستگی مفهوم ظرفیت، همان ویژگی های واژگانی فعل است. در این دستور مقوله هایی مانند فعل و اسم قابلیت ترکیب با دیگر سازه های جمله را می یابند و رابطة سلسله مراتبی میانِ کلمات در داخل جمله برقرار می شود. در این دستور فرض بر این است که هر جمله دارای یک فعل اصلی است و براساس نوع و تعداد متمم های اجباری و اختیاریِ آن فعل، می توان ساختِ بنیادین جمله هایی را که فعل در آن ها به کاررفته، تعیین کرد؛...

حاج حسین گنگورتی از برجسته ترین شاعران صوفی و عارف اواخر سدۀ نوزدهم و اوایل سدۀ بیستم منطقۀ ختلان (واقع در تاجیکستان) به شمار می رود. این مقاله برآن است تااندازه ای به معرفی و شناساندن این شاعر تاجیکی بپردازد. ابیات و اشعار این شاعر نشان می دهد که وی از علوم دوره های قدیم باخبر بوده است. این دانشمند شاعر با رعایت دستور سنتی واژه سازی، واژه هایی ساخته که ارزش اشعار وی را دوچندان کرده است. گنگورت...

جهت شناخت پدیده خط، پژوهشگاه دستور و املای فرهنگستان زبان ایران در یک آزمون املایی موارد چندگانگی املایی را به منظور بررسی گرایشهای املایی پاسخگویان گنجانیده است . در این آزمون 132 جمله که نکات مورد نظر در آنها ملحوظ شده بود به 25 نفر دیکته شد و سپس با استفاده از پرسشنامه املایی نکات مورد نظر استخراج، دسته بندی، آمارگیری و توجیه شد. نکات مورد نظر در این آزمون عبارت بودند از: میان دو واژه (بی، ا...

در این پژوهش "إنّ" و "أنّ" (دو حرف از حروف مشبهه بالفعل) در قرآن کریم بررسی شده است. با توجه به موارد کاربرد إنّ (1634 مورد) و أنّ (313 مورد ) در قرآن کریم، یکی از مبانی مترجم در ترجمه قرآن شناخت معنای صحیح این دو واژه است. مترجم باید دید روشنی از این دو واژه داشته باشد و بداند در هر یک از این موارد چه ترجمه ای از آن دو ارائه دهد تا ترجمه ی او درست، روان و نزدیک به مدلول متن عربی قرآن باشد. برای ...

این نوشتار به بررسی و معرفی رویکرد دستور کلام در زبان فارسی می پردازد. در این نظریه دستور جمله و دستور معترضه به عنوان دو جزء تشکیل دهند ه دستور کلام هستند. با بهره گیری از رویکرد دستور کلام به تحلیل واحدهای زبانی ای می پردازیم که پیش از آن محققان دستور زبان این واحدها را به عنوان عناصر حاشیه ای قلمداد می کردند و یا مورد اعتناء آن ها قرار نمی گرفت. در این مقاله نشان داده می شود که واحدهای معترض...

در حال حاضر رده شناسی آرایش واژه ها از جمله حوزه های بسیار مورد توجه در رده شناسی است. هاوکینز از جمله زبان شناسانی است که با دستور زایشی به خوبی آشناست؛ امّا در دو دهة اخیر توجه خاصی به مطالعات رده شناختی پیدا کرده است و در این حوزه از توجیهات پردازشی برای توجیه الگوهای رده شناختی استفاده می کند. او اصول، فرضیات و توجیهات متفاوتی در رده شناسی آرایش واژه ها عرضه کرده و بدین سبب در این حوزه صاحب ...

این پژوهش براساس پرسشنامه املایی پژوهشگاه دستور و املاء فرهنگستان زبان ایران در مورد کتاب "کار نویسنده" نوشته ایلیا ارنبورگ (1333) در دو بخش انجام پذیرفته است . بخش اول موارد پیوستگی و ناپیوستگی میان دو واژه مستقل یا میان یک واژه و یک واژه بند (ضمایر متصل ملکی، صورتهای وابسته فعل بودن، یای نکره، علامت اضافه و مانند آن) و بخش دوم موارد پیوستگی و ناپیوستگی درون واژه (بسیط، مرکب و مشتق) را شامل می...