بخشی از گزاره های موجود در ابواب مختلف فقه شیعی مبیِّن وظیفه عملی مکلفان نسبت به مخالفان مذهبی است. مقصود از مخالفان مذهبی در معنای عام آن تمام افرادی اند که از نظر عقیدتی اعتقادی جز باور شیعه اثناعشری دارند. در این میان اهل سنت به عنوان گروه عمده ای از مخالفان مذهبی شیعه اثناعشری در لسان فقهای امامی به طور خاص مخالف نام گرفته اند. در فصول این تحقیق از طریق فحص در منابع فقهی فریقین، احکام فقهی شی...

دلیل نگارش مقاله حاضر توجیه گفتمانی الزامات سیاسی جدیدی مانند تحدید قدرت سیاسی، تأسیس مجلس شورای ملی، تدوین قانون اساسی، توجه به آزادیهای اساسی و برابری مدنی است که در فقه سیاسی دوره مشروطیت ظهور یافت. مقاله حاضر در صدد آن است که احتجاجات فقهی ـ حقوقی ورود مدرنیته سیاسی به ایران در دوره قاجار را در چارچوب نظریه «کنش ارتباطی هابرماس» تفسیر کند. برای نیل به این هدف مقاله حاضر تلاش دارد تا با کارب...

مذهب شیعه همواره مدعی پویایی و قیام برای نیل بیشتر به آرمان‏ها و بهبود حیات دنیوی و اخروی انسان بوده و در این راستا، همواره با موانع باطل در ستیز بوده است، این مقوله با توجه به آموزه های اسلام، به جریانی ثابت در تفکر شیعی تبدیل شده است. قیام در اندیشه شیعه متمایز از مفاهیمی چون شورش و اقدام به سیف است. در میان شیعیان و در ادوار تاریخی‏شان بعد از حادثه کربلا، قیام امام خمینی به‏لحاظ توفیق در ایج...

مدیریت فرهنگی اسلامی به معنای تربیت انسان‌ها بر اساس آرمان‌های قرآن و اهل بیت(ع) است. در بینش شیعه، ضرورت و اهمیت مدیریت را باید در اصل استوار امامت جستجو کرد. در عصر امام رضا(ع)ـ به‌ویژه با توجه به جریان ولایتعهدی ـ فرصتی فراهم آمد تا ایشان با مدیریت فرهنگی، جان تازه‌ای به کالبد نیمه‌جان شیعه بخشیده و اسلام ناب محمدی را احیا کنند. ...

در جوامع روایی شیعه و اهل سنّت روایاتی در مورد فتنه ها و حوادث آخرالزمان وارد شده است. یکی از موضوعات مطرح شده در این روایات دجّال است، که برخی عالمان آن را از علائم آخرالزمان و برخی دیگر از علائم ظهور دانسته اند. در جوامع روایی اهل سنّت روایات موضوع دجّال از جوامع روایی شیعه بسیار بیشتر است. این روایات به طور کلی با توجه به موضوعات مطرح شده در آن ها به دو دسته ی روایات با موضوعات مشترک، و روایات ب...

رواج مفهوم قانون با درک جدید در نظام سنتی دانش و عرصه‌های سیاسی ـ اجتماعی ایران عصر مشروطه، با اجتهادات متفاوت فقهی علما و فقهای شیعه مواجه شد. منازعه مفهومی فقهای عصر مشروطه در مواجهه با قانون و فرآیندهای قانون‌گذاری مستند به دلائل شرعی و ناپایداری فضای گفتگوی مسالمت‌آمیز میان آنان، به اتخاذ مواضع متضاد نظری و عملی از سوی ایشان منجر شد. ارائه این نتایج متضاد در قالب فتاوای فقهی لازم‌العمل به م...

چکیده اگر به تاریخ حدیث به عنوان شاخه ای از علوم حدیث بنگریم مطالع? تاریخی رخدادهای حدیثی در این میان، جایگاه استواری خواهد داشت. در این پژوهش، بحرین تاریخی به عنوان یک ظرف مکانی از جهت فعالیت های حدیثی مورد توجه قرار گرفته است. در جغرافیای تاریخی، «بحرین» بر تمامی سرزمین های واقع در سواحل غرب و جنوب خلیج فارس (حد فاصل بصره و عمان)، اطلاق می شود. نام ده ها نفر از مردمان بحرین اعم از ساکنان ب...

از مؤثرین اقدامات امامان شیعه به منظور گسترش و تعمیق فرهنگ اسلام و فقه اهل‌بیت‰، سعی و تلاش بی‌وقفه برای ایجاد تعامل علمی و پیوند فقهی بین مذاهب اسلامی بوده است، در این مقاله، سعی شده است تا ضمن برشمردن و معرفی دوره‌های سه‌گانه (تعامل علمی، تقابل علمی و بازگشت به دورة تعامل)، نمونه‌هایی از انواع برخوردهای تعاملی و تقابلی بین پیروان مذاهب ارائه شود. همچنین با بیان نمونه‌هایی نشان داده شده در دو...