چنان­که بسیاری از پژوهندگان کیش مانی اشاره داشته­اند، مانی از اندیشه­های گنوسی متأثّر بوده­است و مطالعۀ متن­ها و باورهای گنوسی­مانوی، ویژگی­هایی همانند را میان مانویان و گنوسیان آشکار می­کند. در پژوهش پیش­ِ رو، یکی از همین همانندی­ها، یعنی شباهت جایگاه مریم مجدلیّه را در متن­های گنوسی (انجیل­های توماس، حقیقت، فیلیپ، مریم و...) و متن­های مانوی، با تکیه بر متن پارتی M6281+M6246 بررسی می­کنیم. در پای...

در زبان فارسی امروز، حرف اضافة «از» بر مفاهیم ابزار، روش، سبب، جنس، مالکیت، رابطة کل و جزء، خاستگاه، منشأ، مسیر، جدایی، مقایسه و موضوع دلالت دارد. «از» بازماندة حرف اضافة hača در زبان اوستایی و sacā در زبان سنسکریت است. hača / sacā از ریشة sac /hak به معنی «همراهی کردن» بوده و در زبان فارسی­ میانه و پارتی به­صورت az و až به‌کاررفته است. sacā در زبان سنسکریت بر مفهوم همراهی دلالت داشته و در تحول...

کتیبه‌‌های سغدی سند علیا مجموعه‌‌ای است شامل بیش از 700 سنگ‌نوشته به زبان‌‌های پارتی (2 مورد)، فارسی میانه (2 مورد)، بلخی (2 مورد)، و بقیه به زبان سغدی و نیز نقش برجسته‌هایی، که بر روی سنگ‌‌هایی در کنارة این رودخانه کنده شده‌‌اند. بر روی بیش‌تر این سنگ‌نوشته‌‌ها، نام بازرگانان سغدی حک شده است که زمانی از این مکان دیدار کرده‌‌اند. این کتیبه‌‌ها متعلق به قرن سوم تا ششم میلادی است. وجود نام‌ها‌‌ی ...

بئشلیک‌ها اشعار ده هجایی هستند و به این دلیل بئشلیک نامیده می‌شوند که در آنها هر مصراع شامل ده هجاست که به دو بخش پنج هجایی تقسیم می‌شود و هر بند از چهار مصراع تشکیل شده است. در این پژوهش، با استفاده از دیدگاه لازار در بررسی اشعار پارتی (1985 و 2007) و دیدگاه طبیب‌زاده و میرطلایی (1392) از اشعار فارسی و فهلویات مبنی بر وجود یک یا چند هجای سبک و یک هجای سنگین در هر پایه، به بررسی وزن در بئشلیک‌ه...

در این پژوهش سعی شده است که منطقه سیستان از دیدگاه تاریخی مورد بررسی قرار گیرد و دلایل اهمیت سیستان در دوره های پارت و ساسانی از جنبه های تاریخی و اقتصادی مورد بررسی قرار گیرد و با معرفی حکمرانان مختلف پارتی و ساسانی که در این ایالت حکومت کرده اند معرفی جنبه های کمتر بیان شده ای از تاریخ سرزمین سیستان بپردازیم . از دیگر مباحثی که در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفته است نقش خاندان های محلی چون س...

جمال بیگی[1] علیرضا داستان ایلخچی[2] چکیده اعمال نفوذ یا به تعبیر امروزی پارتی بازی یکی از مظاهر فساد اداری می باشد که قدمتی به درازای جامعه بشری داشته و رابطه مستقیم با توسعه نظام سیاسی و اقتصادی جوامع دارد. اهمیت این موضوع به حدی است که پیدایش آن باعث اخلال در نظام سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و قضایی یک کشور می گردد. در یک نظام اداری و قضایی فاسد، کارکنان و مدیران و قضات آن با اعمال نفوذ برخلاف ...

چکیده گویش شناسان بسیاری به توصیف واجی، نحوی و واژگانی گویش های ایرانی پرداخته اند. در مورد گویش مازندرانی (تبری) این پژوهشها به بررسی نظام دستوری و دستگاه آوایی این گویش محدوده شده است و تا کنون کاری از منظر زبانشناسی تاریخی بر روی آن صورت نگرفته است. هدف از تحقیق بر روی پیوند واژگانی گویش مازندرانی (تبری) با زبانهای هندو اروپایی از جمله سنسکریت، ایرانی باستان، فارسی باستان، اوستایی، فارسی ...

چکیده: زناشویی در ایران باستان و آیین زردشتی امری بس پسندیده بوده است و ازدواج نکردن در این کیش از گناهان بزرگ به شمار می آمده است? چنانچه در وندیداد آمده است: " کسیکه عمدا از ازدواج و داشتن فرزند و خانمان سر باز زند گناهکار است ". آیین مربوط به ازدواج در دوران مختلف دستخوش تغییرات بسیاری شده است و افراد بسیاری به بررسی برگزاری این آیین پرداخته اند. اما تا کنون از این نقطه نظر که حقوق زن پس...

مسائل اقتصادی به آن دسته از مسائل حوزۀ اقتصاد گفته می شود که شرایط نامساعدی را برای زندگی اجتماعی افراد به وجود می آورند و حیات اقتصادی و اجتماعی را به خطر می اندازند. مقالۀ حاضر حاصل مطالعات اکتشافی و عملیات میدانی است که در قالب پژوهشی با عنوان «بررسی مقایسه ای مسائل اقتصادی ـ اجتماعی و دموگرافیک ایران و تاجیکستان» انجام شده است. در این پژوهش، ابتدا، با استفاده از منابع و اسناد (در پی نوشت به...

درخت آسوری یک اثر منظوم به زبان پارتی است که به خط پهلوی تحریر شده است. این اثر به دلایلی چند از مهم ترین آثار ادبی ایران در دورۀ میانه محسوب می شود. گذشته از این که تحقیقات روش مند وزن شناختی ایرانی میانه با آن شروع شد، خود اثر نمودار انواع گوناگونی از تجربیات ادبی در دورۀ میانه است؛ تجربیاتی که در شعر فارسی به ویژه در قصاید سخنوران پارسی گوی پس از اسلام نیز دیگربار مجال ظهور یافت. در این گفتا...