سام نامه، حماسه ای عاشقانه است که از آن به عنوان آخرین حماسه ملّی ادب فارسی یاد می کنند. از زمان آغاز تحقیقات نوین در ادبیّات فارسی، پیرامون این اثر و نویسنده آن نیز پژوهشهایی صورت گرفته است که هر یک به گونه ای سعی کرده اند صحّت انتساب آن را به خواجوی کرمانی رد یا اثبات کنند. در این گفتار ابتدا تاریخچه این تحقیقات و استدلالهای نویسندگان درباره این اثر ذکر گردیده که نگارنده به همه این دلایل پاسخ گف...

بررسی جایگاه زن در ادبیات فارسی با مطالعه ی متون برجسته ی نظم و نثر امکان پذیر است. یکی ازآثار کم نظیری که بیش از همه به زن پرداخته، مثنوی هفت اورنگ جامی و داستان لیلی و مجنون در آن،است. در این داستان عاشقانه، لیلی در مقام زن، معشوق و محبوبی است که دارای ویژگی هایی چونزیبایی، عقلانیت، عزت نفس، وفاداری، لطافت، روحیه بخشی و مانند آن است.روایت جامی با نظامی،مکتبی و دهلوی تفاوت هایی دارد که شاخصه ی...

ادبیات، زیبایی‌آفرینی در زبان است و ادبیات تعلیمی، آن دسته از آثار ادبی را شامل می‌شود که با زبانی ادبی و هنرمندانه به تعلیم و هدایت انسان‌ها بپردازند. ادب تعلیمی در ایران یکی از پردامنه‌ترین انواع ادبی است؛ به‌طوری که اگر یک اثر ادبی کاملاً از نوع تعلیمی نباشد و در انواع حماسی، غنایی و یا نمایشی قرار گیرد، باز تعلیماتی در آن نهفته یا آشکار است. این مقاله پس از تحلیل ادبیات تعلیمی در قلمرو زبانی...

این تحقیق، تلاش می­کند تا به شناخت رفتارهای مخاطبان در حوزه یکی از پر­طرفدارترین بخش­های ادبیات؛ یعنی رمان­های عاشقانه عامه­پسند بپردازد. رویکرد نظری این پژوهش، بر این است که، مخاطب فردی فعال است که نیات و انگیزه­های خود را با روی آوردن به آثار عاشقانه نشان می­دهد. در این نگاه، مخاطب آثار عامه­پسند نیز می­تواند درک خود را از این آثار، با ­توجه به تجربیات، اطلاعات و محیط اجتماعی و فرهنگی خود داش...

نثرهای عرفانی، بخش قابل توجّهی از متون منثور فارسی را تشکیل می دهند. این آثار با تمام جلالت قدری که دارند، از نظر شکل، زبان، اسلوب بیان، موضوع و محتوا، یکسان نیستند. گاه تخطّی از اصول تثبیت شده ی یک ژانر، آن چنان برجسته است که مخاطب، در صدد مطالعه یِ دوباره یِ ارزش های آن نوع ادبی می شود.؛ چرا که هنگام مطالعه، بین آثار پیشین و آثاری که پیش رو دارد، تفاوت های قابل ملاحظه ای مشاهده می کند. از سوی دیگ...

تقابل‌های دوگانه از مفاهیم و مؤلفه‌های اساسی در ساختارگرایی و نظریات زبان‌شناسی و نشانه‌شناسی است که در باورهای کهن بشری ریشه دارد. بنا بر اهمیت بررسی تقابل‌های دوگانه در آثار فاخر ادبیات فارسی این تحقیق درصدد است به بررسی تقابل‌های دوگانه در مثنوی‌های عاشقانه نظامی، لیلی و مجنون و خسرو و شیرین پرداخته و ابعاد مختلف این مسأله را در این دو اثر فاخر مورد تبیین و تحلیل قرار دهد. منظومه‌های عاشقانه...

دوران هشت ساله دفاع مقدس، بخش عظیمی از شعر و ادب ما را نیز تحت تأثیر  خود قرار داد  و منجر به پدید آمد ادبیات پایداری شد که در آن از مقاومت و ایستادگی مردمان یک کشور در برابر خطر و تهدید  بیگانگان در دو گونه ادبی نظم و نثر سخن به میان می‌آورد. اشعاربیشتر در دو قالب سپید و غزل و گونه منثور در ادبیات داستانی جریان دارد. از آنجا که  حسّ مقاومت و پایداری در برابر مهاجم امری ذاتی و برخاسته از فطرت ان...

چکیده: در میان ملت ها و اقوام گوناگون، داستان هایی وجود دارد که در آنها، متناسب با ایده، باور و فرهنگ هر دیار، به شیوه ی نامکرر از عشق و ماجراهای آن سخن گفته شده است. همه ی این داستان ها، با همه ی گوناگونی و تنوع ظاهری، عناصر همسان و مشترکی نیز دارند، چرا که موضوع همه ی این داستان ها، یعنی «عشق» امری مشترک و عام بین همه ی آدمیان است. در زبان و ادبیات آذری نیز، یکی از پربارترین شاخه های ادبیا...

یکی از انواع آشنایی زدایی در زبان، انتخاب بیان پارادوکسی است که از قوانین شناخته شده رستاخیز کلمات به شمار می رود و در حوزه بوطیقاهای جدید و زبان شناسی قرار می گیرد.ادیبان تاری زبان در بهره گیری از این ترفند ادبی غافل نمانده اند.آنان به ویژه در ادبیات عرفانی، غنی ترین جلوه های پارادوکسی زبان را به کار گرفته اند.آمیختگی عرفان با ادب و تحول تکاملی ادبیات از سادگی به ژرفایی را می توان مهم ترین عام...

منظومۀ عاشقانۀ حُسن و دل سیبک نیشابوری یکی از داستان های تمثیلی ادب فارسی است که با وجود برخورداری از ظرایف ادبی و شیوۀ منحصر به فرد نگارنده، در استفاده از داستانی عاشقانه برای تبیین سلوک نفسانی و سیر الی الله، کم تر مورد توجه محققان و ادیبان قرار گرفته است. این مقاله تلاشی است در معرفی و شناساندن برخی از جنبه های درخور تأمل ادبی و عرفانی این اثر به علاقه مندان ادبیات فارسی و عرفان و تصوف اسلامی...