چکیده در این مقاله با رهیافت اصطلاح شناسی و واژه شناسی به بررسی اصطلاحات و واژگانی پرداخته ایم که در تاریخ نظریه پردازی معماری، بر مفهوم عملکرد معماری دلالت داشته یا در شرح آن به کار رفته اند. بر این اساس، در بخش نخست، با رجوع به متون نظری معماری، اصطلاحات دال بر مفهوم عملکرد و نیز واژگان مرتبط با آنها به مثابه واژه و اصطلاح بررسی شده است. در بخش دوم، مبتنی بر یافته های بخش نخست، تعابیر برآمده ...

با توجه به اهمیت روشمند نمودن تدوین فرهنگهای موضوعی و با عنایت به این نکته که تاکنون تلاش زیادی در این زمینه صورت نگرفته است ، پژوهش حاضر با استفاده از طرح پیشنهادی یارمحمدی (1378) به ارائه اصول تدوین فرهنگنامه های موضوعی پرداخته است . بدلیل گستردگی زمینه فعالیت رشته فعالیت رشته موضوعی خاص مورد بررسی، یعنی امداد و نجات ، بخش امداد جهت بررسی انتخاب و از میان آنها اصطلاحات کمکهای اولیه مورد تجزیه...

برجسته ترین وجه اعجاز کلام الهی ، جنبه فصاحت و بلاغت فوق العاده آن است . واژه گزینی آن شگفت انگیز است و ظرافت های بیشمار آن بسی عجیب. در همین راستا از دیرباز مبحث ترادف وعدم ترادف در قرآن که در ارتباطی تنگاتنگ با الفاظ زیبای قرآن قرار دارد ، بیان و بنیان و اندیشه متفکران عرصه علوم قرآن را به تکاپو واداشته است تا بدانجا که نظرات مختلفی را در این خصوص ابراز کرده اند. اما حق آنست که هیچ یک از واژه...

قرآن کریم کتاب آسمانی مسلمانان است. این کتاب دارای شبکه‌ای از واژگان است که در دو محور هم‌نشینی و جانشینی با هم در ارتباط هستند. می‌توان این نظام واژگانی را به میدان‌های معنی‌شناختی متشکل از چندین اصطلاح کلیدی تقسیم کرد که هر یک از آن میدان‌ها، دارای یک کانون معنایی باشد. در این مقاله اصطلاح صراط مستقیم به عنوان یک عبارت کانونی در مرکز یک حوزه معنایی قرار گرفته است و سعی شده است با این روش، معن...

اصطلاح تجربه ی دینی در دو قرن اخیر، اصطلاح رایج در بحث های فلسفه ی دین و کلام جدید است. این اصطلاح برای اولین بار توسط شلایر ماخر، فیلسوف آلمانی در سال 1832 میلادی مطرح گردید. علی رغم اختلافاتی که بین اندیشمندان غربی راجع به حقیقت تجربه ی دینی مشاهده می گردد برخی از روشنفکران دینی این اصطلاح را معادل و مترادف با وحی دانسته و تجربه های دینی را با تجربه های پیامبرانه یکی می دانند. علامه ی طباطبای...

ریتم یا ایقاع به‌مثابۀ قاعده‌ای است که هر کار ادبی و هنری بر آن استوار است و در قرآن کریم به‌عنوان نمونۀ والای ادب به‌صورت برجسته وجود دارد و از ویژگی‌های برجستۀ سبک بیانی قرآن کریم، موسیقی‌دار و آهنگ‌خیز بودن تعبیرات آن است؛ به‌گونه‌ای که در واج‌ها و واژگان آن احساس حیات می‌شود و ضرب‌آهنگی حساب شده بر جریان سخن حاکم است که افزون بر هم‌آوایی و زیبایی، همگام با معنا در حرکت است. مسأله این پژوهش ...

در آثار ناظر به علوم قرآنی و تفسیر، هماره دو مسألۀ چالشی «بطن» و «تأویل»، با افت و خیز فراوان مطرح بوده اند. این دو مسئله گاه از حیث خطای در فهم و گاه بنابر ارتباط وثیق، در قالب یک مبحث ارائه شده اند و از این رو در قریب به اتّفاق پژوهش های مربوطه، نسبت سنجی میان این دو مقوله مغفول مانده است؛ حال آنکه فهم این مطلب، دست کم از دو حیث حائز اهمّیت است: اوّلاً، بخش قابل توجّهی از معارف دینی، مربوط به باطن...

فلسفه و هدف از انتشار فصلنامه پژوهشهای قرآنی تبیین شده است. نویسنده پس از بیان نقش انقلاب اسلامی در گسترش حرکت قرآن پژوهی، انواع فعالیّت های قرآنی را که پس از انقلاب شکل گرفته است زیر عناوین حفظ و قراءت، تأسیس مراکز قرآنی، تألیفات قرآنی، ترجمه های قرآن، برنامه های کامپیوتری و نشریات قرآنی، بر می شمارد. سپس از فعالیّت های قرآنی دفتر تبلیغات اسلامی از جمله تکمیل و عرضه »تفسیر راهنما«، »فرهنگ موضوعی...

این نوشتار با رهیافتی تاریخی به بازشناسی مفهوم «انفسنا» در آیة مباهله )فَقُلْ تَعالَوْا نَدْعُ أَبْناءَنا وَ أَبْناءَکُمْ وَ نساءَنا وَ نساءَکُمْ وَ أَنْفُسَنا وَ أَنْفُسَکُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَةََ اللَّهِ عَلَی الْکاذِبینَ( (آل عمران:61) پرداخته و با کمک قراین تاریخی، مفاهیمی را که در تحوّلات سیاسی از سوی پیامبر گرامیˆ به کار گرفته شده، دست‌مایة اثبات معنای سیاسی و معنوی مفهوم «انفسنا» قرار داده است. غزوة تبوک، وفد ثقیف، و...

قرآن کریم کتاب آسمانی مسلمانان، است این کتاب دارای شبکه‌ای از واژگان است که در دو محور هم‌نشینی و جانشینی باهم در ارتباط هستند. می‌توان این نظام واژگانی را به میدان‌های معنی شناختی متشکل از چندین اصطلاح کلیدی تقسیم کرد که هر یک از آن میدان‌ها، دارای یک کانون معنایی باشد. در این مقاله سعی شده است معنای عبارت صراط مستقیم ارائه گردد و رابطه این‌همانی این عبارت به‌عنوان یک عبارت کلیدی و کانون معنای...